رمضان و قرآن
رمضان و قرآن
1. رمضان، ماه بهار و انس با قرآن
رمضان، ماهي است كه در آن قرآن نازل شد. بنابراين، رابطه ويژه اي ميان قرآن و ماه رمضان وجود دارد؛ يعني همان گونه كه در فصل بهار، عالم طبيعت و انسان، شادابي خاص و حياتي دوباره پيدا مي كند، رمضان نيز بهار قرآن است. دوستداران قرآن در اين ماه بيش از پيش به قرآن نزديك مي شوند و با خواندن و يادگيري و فهميدن معارف آن، به دل هايشان حيات مجددي مي بخشند.
علي(علیه السلام) مي فرمايد: «كتاب خداوند تعالي را ياد بگيريد؛ زيرا قرآن، بهار دل هاست».[1]
در رمضان، ماه انس با قرآن، بايد ويژگي همدم بودن با قرآن را در خود ايجاد كنيم و رابطه تنگاتنگ و جدّي با آن داشته باشيم؛ زيرا قرآن، كتاب كامل انسان سازي است، به گونه اي كه همه برنامه ها و رموز تكامل را دربردارد. قرآن، سخن خدا است و عمل به آن، سبب پيروزي و رستگاري در دنيا و آخرت است.
هرگاه قرآن را بشناسيم، به عظمت نازل كننده آن پي ببريم و محتوايش را دريابيم، سپس با عشق، با آن ارتباط فكري و عملي برقرار كنيم، مي توانيم ادعا كنيم كه با قرآن انس گرفته ايم.
2. فضيلت و آثار تلاوت قرآن
الف) پاداش الهي
آنان كه كتاب خدا را مي خوانند، نماز را برپا مي دارند و از آنچه ما روزي شان كرده ايم، پنهان و آشكار به فقيران انفاق مي كنند، اميد تجارتي دارند كه هرگز زيان و زوال نخواهد يافت.[2]
آيا تا به حال با خداوند معامله كرده ايد؟ معامله اي كه سرمايه آن، قرآن و نماز و انفاق است.
ب) شكوفايي ايمان
شكوفايي ايمان، با قرآن خواندن به دست مي آيد.[3]
پس ما هم با خواندن آيه هايي از قرآن ايمانمان را شكوفا سازيم.
ج) نورانيت و جلاي قلبها
خواندن قرآن، قلبهاي زنگار گرفته را جلا مي دهد.[4]
چه خوب است كه روزانه با خواندن چند آيه قرآن، زنگارهاي قلب خود را شست وشو دهيم.
د) كفاره گناهان
قرآن خواندن، كفاره گناهان و سپر آتش و ايمني از عذاب است.[5]
با خواندن قرآن،مي توانيم از گناه دور شويم و خود را در برابر عذاب الهي ايمن سازيم.
هـ) دوري از تنهايي
هر كس به خواندن قرآن انس گيرد، دوري برادران و دوستان، او را وحشت زده نمي كند.[6]
سخن گفتن با خداوند، به ما آرامش مي دهد و از تنهايي نجاتمان مي دهد.
و) دوري از فقر
هر كه قرآن بخواند، توانگري است كه ديگر فقير نمي شود.[7]
با خواندن آيه هاي قرآن، خانه هايمان را محل نزول رحمت الهي قرار دهيم.
ز) سعه صدر و روشني دل
بهترين ذكر و سخن، قرآن است. با قرآن است كه سينه ها فراخ و درون ها روشن مي شود.[8]
از خدا بخواهيم شيريني و آرامشي كه با تلاوت قرآن به دست مي آوريم را دوچندان كند.
3. آداب تلاوت قرآن از زبان قرآن
خواندن قرآن آدابي دارد كه در اينجا به برخي اشاره مي كنيم:
الف) طهارت و پاكي
قرآن را جز پاكان مس نمي كنند.[9]
بدون وضو و طهارت نبايد دست يا عضوي از بدن خود را به نوشته هاي قرآن برسانيم.
ب) خود را در پناه خدا قرار دادن
پس هنگامي كه قرآن را مي خواني، از شيطان رانده شده به خدا پناه ببر.[10]
پيش از خواندن قرآن، بايد از شيطان رجيم و رانده شده به درگاه حق پناه برد.
ج) تلاوت نيكو و با طمأنينه
قرآن را به صورت شمرده و آرام بخوان.[11]
قرآن را با صداي نيكو و زيبا بخوانيم.
ديگر آداب تلاوت قرآن
- فرستادن صلوات پيش و پس از خواندن قرآن؛
- نگاه كردن به كلمات و آيات قرآن هنگام تلاوت؛
- پوشيدن لباس پاكيزه، مسواك زدن و خوش بو كردن بدن پيش از تلاوت؛
- رو به قبله نشستن؛
- صحيح تلفظ كردن كلمه ها و جمله ها؛
- رعايت خضوع و خشوع هنگام تلاوت؛
ـ رعايت اخلاص هنگام تلاوت؛
- انتخاب مكان مناسب براي تلاوت؛
- گفتن«صَدَقَ اللّهُ الْعَلي الْعَظيم»در پايان تلاوت.
4. آداب شنوندگان آيه هاي قرآن
الف) تدبّر و تفكر در قرآن و توجه كامل به معاني آيه ها
آيا آنها در قرآن نمي انديشند.[12]
ب) سكوت و پرهيز از ديگر كارها
هنگامي كه قرآن خوانده شود، پس گوش فرا دهيد و سكوت كنيد؛ باشد كه مورد رحمت قرار گيريد.[13]
ج) احترام قلبي نسبت به اين كتاب آسماني
5. قرآن، كتاب هدايت
*قرآن، كتاب آسماني و معجزه آخرين سفير الهي حضرت محمد(صلی الله علیه وآله وسلّم) و بزرگترين هديه الهي براي انسانها و گران بهاترين ميراث پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله وسلّم)در ميان مسلمانان است. قرآن كتابي جامع و دربرگيرنده همه قوانين، حكمتها و موعظه هايي است كه براي هدايت انسان لازم است.
خداوند بزرگ، قرآن كريم را در آيه هاي گوناگون چنين توصيف مي كند:
* بي هيچ شكي قرآن، راهنماي پرهيزكاران است.[14]
آيا تاكنون انديشيده ايد كه چرا قرآن، كتاب هدايت براي پرهيزكاران معرفي شده است؟ شايد سرّ اين مطلب در اين باشد كه پرهيزكاران با دوري از گناهان، زمينه را براي هدايت پذيري فراهم كرده اند.
* قرآن، هدايتي براي بشر است.[15]
خداوند بشر را آفريد و قرآن را براي هدايت و راهنمايي او فرستاد تا حجت بر همگان تمام شود.بياييد با تأمل و تدبّر در آيات قرآن كريم و عمل به دستورهايش، در روز جزا شرمنده درگاه حق نباشيم.
*قرآن راه حق و باطل را روشن مي كند.[16]
بشر همواره در پي حقيقت و بازشناسي آن از باطل است. او مي خواهد بداند حق كدام است و باطل كجاست؟ راه كدام است و چاه كجاست و چه سرمايه اي بالاتر از اين كتاب آسماني و چه ميزاني دقيقتر از قرآن و چه فرقاني بهتر از كلام خدا.
*قرآن با عظمت است.[17]
به راستي قرآن، كتاب عظيمي است؛ چون از سوي پروردگار بزرگ آمده است. رمضان نيز از عظمت قرآن، بزرگي يافته است؛ زيرا ماه نزول قرآن است.
*همانا اين قرآن، انسان را به راست ترين و استوارترين راه هدايت مي كند.[18]
اگر مي خواهيد در درست ترين و بهترين راهها قدم بگذاريد در قرآن بينديشيد و به آن عمل كنيد.
* شفاي دل و رحمت الهي براي اهل ايمان است.[19]
براي دل زنگار گرفته ام، شفا مي خواهم و به رحمت الهي اميد دارم. در عين حال، زمزمه اي آسماني در گوشم مي پيچد كه شفاي دل بيماران و رحمت و بخشايش الهي در قرآن است.
* سوگند به قرآني كه بيانش حكيمانه است.[20]
به راستي از حكيم، جز سخن حكيمانه مي شنويد؟ قرآن، كلامي حكيمانه از سوي خداوند حكيم است. درياي حكمت و معرفت است، ولي تنها آنان كه اهل حكمت و معرفتند، مي توانند از اين كلام جاودانه بهره ببرند.
* اين كتاب جز براي پند و نصيحت جهانيان نيست.[21]
اي عزيز! نصيحت خدا را به گوش جان بپذير و به آن عمل كن. قرآن بخوان و در آن بينديش كه بهترين نصيحت از سوي بهترين ناصحان است.
* قرآن، روشن كننده حقيقت هر چيزي است.[22]
هنگامي كه فتنه ها همچون تاريكي هاي شب همه جا را فرا گرفته است، براي رستگاري و نجات به قرآن پناه ببريم.
* قرآن مايه هدايت و رحمت براي نيكوكاران است.[23]
حالا كه خداوند وعده داده است هدايت و رحمت قرآن شامل نيكوكاران مي شود؛ پس فرصت هاي نيكوكاري را مغتنم شماريم.
* قرآن مايه هدايت و رحمت براي مؤمنان است.[24]
اي مؤمنان! اي كساني كه ايمانتان به مرحله عمل و ظهور رسيده و قلبتان با زبانتان يكي است، برشما باد بشارت خداوند كه هدايت و رحمت الهي شامل حالتان خواهد شد.
* قرآن يادآوري است براي آنان كه از خدا مي ترسند.[25]
گاهي هواي نفس، انسان را به وادي غفلت مي كشاند و حقيقت را غبارآلود جلوه مي دهد. گاهي لشكريان شيطان، سربازان رحماني نفس را فريب مي دهند و اين خداترسانند كه با توسل به قرآن از اين خطر بزرگ رهايي مي يابند.
* اين قرآن، بشارتي براي مسلمانان است.[26]
اي مسلمانان! نزول قرآن در رمضان بر شما بشارت باد. راه را باز كنيد، فرشته هاي نيكوكار كتاب آسماني قرآن را در صحيفه هايي ارجمند براي شما به ارمغان مي آورند. لطف الهي شامل حالتان شده و اين كتاب گران قدر را براي شما فرستاده است. پس در گرامي داشت اين لطف الهي بكوشيد.
پی نوشتها:
-------------------------------
[1] ميزان الحکمه، ج10، ص4809.
[2] فاطر: 29.
[3] ترجمه غررالحکم، ج1، ص122.
[4] نهج الفصاحه، تهران، نشرجاويدان، 1360، ص189.
[5] بحارالانوار، ج92، ص17.
[6] ترجمه غررالحکم، ج2، ص1178.
[7] ميزان الحکمه، ج10، ص4811.
[8] همان، ص4805.
[9] واقعه: 79.
[10] نحل: 98.
[11] مزمل: 4.
[12] نساء: 82.
[13] اعراف: 204.
[14] بقره: 2.
[15] بقره: 185.
[16] حجر: 1.
[17] حجر: 87.
[18] اسراء:9
[19] اسراء: 82.
[20] يس: 20.
[21] تکوير: 27.
[22] نحل: 89.
[23] لقمان: 2.
[24] نمل: 2.
[25] طه: 3.
[26] نحل: 89.
منبع : به نقل از ارمغان 3 (گاهنامه مرکز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما)، شماره سوم، تابستان 1386.
افزودن دیدگاه جدید