رفتن به محتوای اصلی

رمضان و قرآن

تاریخ انتشار:
هرگاه قرآن را بشناسيم، به عظمت نازل كننده آن پي ببريم و محتوايش را دريابيم، سپس با عشق، با آن ارتباط فكري و عملي برقرار كنيم، مي ‏توانيم ادعا كنيم كه با قرآن انس گرفته ‏ايم.
رمضان و قرآن

رمضان و قرآن

1. رمضان، ماه بهار و انس با قرآن

رمضان، ماهي است كه در آن قرآن نازل شد. بنابراين، رابطه ويژه ‏اي ميان قرآن و ماه رمضان وجود دارد؛ يعني همان‏ گونه كه در فصل بهار، عالم طبيعت و انسان، شادابي خاص و حياتي دوباره پيدا مي ‏كند، رمضان نيز بهار قرآن است. دوستداران قرآن در اين ماه بيش از پيش به قرآن نزديك مي ‏شوند و با خواندن و يادگيري و فهميدن معارف آن، به دل ‏هايشان حيات مجددي مي ‏بخشند.

علي(علیه السلام) مي ‏فرمايد: «كتاب خداوند تعالي را ياد بگيريد؛ زيرا قرآن، بهار دل ‏هاست».[1]
در رمضان، ماه انس با قرآن، بايد ويژگي همدم بودن با قرآن را در خود ايجاد كنيم و رابطه تنگاتنگ و جدّي با آن داشته باشيم؛ زيرا قرآن، كتاب كامل انسان ‏سازي است، به گونه ‏اي كه همه برنامه ‏ها و رموز تكامل را دربردارد. قرآن، سخن خدا است و عمل به آن، سبب پيروزي و رستگاري در دنيا و آخرت است.
هرگاه قرآن را بشناسيم، به عظمت نازل كننده آن پي ببريم و محتوايش را دريابيم، سپس با عشق، با آن ارتباط فكري و عملي برقرار كنيم، مي ‏توانيم ادعا كنيم كه با قرآن انس گرفته ‏ايم.

2. فضيلت و آثار تلاوت قرآن

الف) پاداش الهي

آنان ‌كه كتاب خدا را مي ‏خوانند، نماز را برپا مي ‏دارند و از آنچه ما روزي ‏شان كرده ‏ايم، پنهان و آشكار به فقيران انفاق مي ‏كنند، اميد تجارتي دارند كه هرگز زيان و زوال نخواهد يافت.[2]
آيا تا به حال با خداوند معامله كرده ‏ايد؟ معامله ‏اي كه سرمايه آن، قرآن و نماز و انفاق است.

ب) شكوفايي ايمان

شكوفايي ايمان، با قرآن خواندن به دست مي ‏آيد.[3]
پس ما هم با خواندن آيه ‏هايي از قرآن ايمانمان را شكوفا سازيم.

ج) نورانيت و جلاي قلب‏ها

خواندن قرآن، قلب‏هاي زنگار گرفته را جلا مي ‏دهد.[4]
چه خوب است كه روزانه با خواندن چند آيه قرآن، زنگارهاي قلب خود را شست ‏وشو دهيم.

د) كفاره گناهان

قرآن خواندن، كفاره گناهان و سپر آتش و ايمني از عذاب است.[5]
با خواندن قرآن،مي توانيم از گناه دور شويم و خود را در برابر عذاب الهي ايمن سازيم.

هـ) دوري از تنهايي

هر كس به خواندن قرآن انس گيرد، دوري برادران و دوستان، او را وحشت ‌زده نمي‏ كند.[6]
سخن گفتن با خداوند، به ما آرامش مي‌ دهد و از تنهايي نجاتمان مي‏ دهد.

و) دوري از فقر

هر كه قرآن بخواند، توانگري است كه ديگر فقير نمي ‏شود.[7]
با خواندن آيه ‏هاي قرآن، خانه ‏هايمان را محل نزول رحمت الهي قرار دهيم.

ز) سعه صدر و روشني دل

بهترين ذكر و سخن، قرآن است. با قرآن است كه سينه ‏ها فراخ و درون ‏ها روشن مي ‏شود.[8]
از خدا بخواهيم شيريني و آرامشي كه با تلاوت قرآن به دست مي ‌آوريم را دوچندان كند.

3. آداب تلاوت قرآن از زبان قرآن

خواندن قرآن آدابي دارد كه در اينجا به برخي اشاره مي ‏كنيم:

الف) طهارت و پاكي

قرآن را جز پاكان مس نمي ‏كنند.[9]
بدون وضو و طهارت نبايد دست يا عضوي از بدن خود را به نوشته ‏هاي قرآن برسانيم.

ب) خود را در پناه خدا قرار دادن

پس هنگامي كه قرآن را مي ‏خواني، از شيطان رانده شده به خدا پناه ببر.[10]
پيش از خواندن قرآن، بايد از شيطان رجيم و رانده شده به درگاه حق پناه برد.

ج) تلاوت نيكو و با طمأنينه

قرآن را به صورت شمرده و آرام بخوان.[11]
قرآن را با صداي نيكو و زيبا بخوانيم.

ديگر آداب تلاوت قرآن

- فرستادن صلوات پيش و پس از خواندن قرآن؛
- نگاه كردن به كلمات و آيات قرآن هنگام تلاوت؛
- پوشيدن لباس پاكيزه، مسواك زدن و خوش ‏بو كردن بدن پيش از تلاوت؛
- رو به قبله نشستن؛
- صحيح تلفظ كردن كلمه ‏ها و جمله ‏ها؛
- رعايت خضوع و خشوع هنگام تلاوت؛
ـ رعايت اخلاص هنگام تلاوت؛
- انتخاب مكان مناسب براي تلاوت؛
- گفتن«صَدَقَ اللّهُ الْعَلي الْعَظيم»در پايان تلاوت. 

4. آداب شنوندگان آيه ‏هاي قرآن

الف) تدبّر و تفكر در قرآن و توجه كامل به معاني آيه ‏ها

آيا آنها در قرآن نمي ‏انديشند.[12]

ب) سكوت و پرهيز از ديگر كارها

هنگامي كه قرآن خوانده شود، پس گوش فرا دهيد و سكوت كنيد؛ باشد كه مورد رحمت قرار گيريد.[13]

ج) احترام قلبي نسبت به اين كتاب آسماني

5. قرآن، كتاب هدايت

*قرآن، كتاب آسماني و معجزه آخرين سفير الهي حضرت محمد(صلی الله علیه وآله وسلّم) و بزرگ‏ترين هديه الهي براي انسان‏ها و گران ‏بهاترين ميراث پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله وسلّم)در ميان مسلمانان است. قرآن كتابي جامع و دربرگيرنده همه قوانين، حكمت‏ها و موعظه ‏هايي است كه براي هدايت انسان لازم است.
خداوند بزرگ، قرآن كريم را در آيه ‏هاي گوناگون چنين توصيف مي‏ كند:

* بي ‏هيچ شكي قرآن، راهنماي پرهيزكاران است.[14]
آيا تاكنون انديشيده ‏ايد كه چرا قرآن، كتاب هدايت براي پرهيزكاران معرفي شده است؟ شايد سرّ اين مطلب در اين باشد كه پرهيزكاران با دوري از گناهان، زمينه را براي هدايت ‏پذيري فراهم كرده‏ اند.

* قرآن، هدايتي براي بشر است.[15]
خداوند بشر را آفريد و قرآن را براي هدايت و راهنمايي او فرستاد تا حجت بر همگان تمام شود.بياييد با تأمل و تدبّر در آيات قرآن كريم و عمل به دستورهايش، در روز جزا شرمنده درگاه حق نباشيم.

*قرآن راه حق و باطل را روشن مي ‏كند.[16]
بشر همواره در پي حقيقت و بازشناسي آن از باطل است. او مي ‏خواهد بداند حق كدام است و باطل كجاست؟ راه كدام است و چاه كجاست و چه سرمايه ‏اي بالاتر از اين كتاب آسماني و چه ميزاني دقيق‏تر از قرآن و چه فرقاني بهتر از كلام خدا.

*قرآن با عظمت است.[17]
به راستي قرآن، كتاب عظيمي است؛ چون از سوي پروردگار بزرگ آمده است. رمضان نيز از عظمت قرآن، بزرگي يافته است؛ زيرا ماه نزول قرآن است.

*همانا اين قرآن، انسان را به راست ‏ترين و استوارترين راه هدايت مي‏ كند.[18]
اگر مي ‏خواهيد در درست ‏ترين و بهترين راه‏ها قدم بگذاريد در قرآن بينديشيد و به آن عمل كنيد.

* شفاي دل و رحمت الهي براي اهل ايمان است.[19]
براي دل زنگار گرفته ‏ام، شفا مي ‏خواهم و به رحمت الهي اميد دارم. در عين حال، زمزمه ‏اي آسماني در گوشم مي‏ پيچد كه شفاي دل بيماران و رحمت و بخشايش الهي در قرآن است. 

* سوگند به قرآني كه بيانش حكيمانه است.[20]
به راستي از حكيم، جز سخن حكيمانه مي ‏شنويد؟ قرآن، كلامي حكيمانه از سوي خداوند حكيم است. درياي حكمت و معرفت است، ولي تنها آنان كه اهل حكمت و معرفتند، مي‏ توانند از اين كلام جاودانه بهره ببرند.

* اين كتاب جز براي پند و نصيحت جهانيان نيست.[21]
اي عزيز! نصيحت خدا را به گوش جان بپذير و به آن عمل كن. قرآن بخوان و در آن بينديش كه بهترين نصيحت از سوي بهترين ناصحان است.

* قرآن، روشن كننده حقيقت هر چيزي است.[22]
هنگامي كه فتنه ‏ها همچون تاريكي ‏هاي شب همه جا را فرا گرفته است، براي رستگاري و نجات به قرآن پناه ببريم.

* قرآن مايه هدايت و رحمت براي نيكوكاران است.[23]
حالا كه خداوند وعده داده است هدايت و رحمت قرآن شامل نيكوكاران مي ‏شود؛ پس فرصت ‌هاي نيكوكاري را مغتنم شماريم.

* قرآن مايه هدايت و رحمت براي مؤمنان است.[24]
اي مؤمنان! ‌اي كساني كه ايمانتان به مرحله عمل و ظهور رسيده و قلبتان با زبانتان يكي است، برشما باد بشارت خداوند كه هدايت و رحمت الهي شامل حالتان خواهد شد.

* قرآن يادآوري است براي آنان كه از خدا مي ‏ترسند.[25]
گاهي هواي نفس، انسان را به وادي غفلت مي‏ كشاند و حقيقت را غبارآلود جلوه مي ‏دهد. گاهي لشكريان شيطان، سربازان رحماني نفس را فريب مي ‏دهند و اين خداترسانند كه با توسل به قرآن از اين خطر بزرگ رهايي مي ‏يابند.

* اين قرآن، بشارتي براي مسلمانان است.[26]
اي مسلمانان! نزول قرآن در رمضان بر شما بشارت باد. راه را باز كنيد، فرشته ‏هاي نيكوكار كتاب آسماني قرآن را در صحيفه‏ هايي ارجمند براي شما به ارمغان مي ‏آورند. لطف الهي شامل حالتان شده و اين كتاب گران‏ قدر را براي شما فرستاده است. پس در گرامي ‏داشت اين لطف الهي بكوشيد.

 

پی نوشتها:

-------------------------------

[1] ميزان الحکمه، ج10، ص4809.

[2] فاطر: 29.

[3] ترجمه غررالحکم، ج1، ص122.

[4] نهج الفصاحه، تهران، نشرجاويدان، 1360، ص189.

[5] بحارالانوار، ج92، ص17.

[6] ترجمه غررالحکم، ج2، ص1178.

[7] ميزان الحکمه، ج10، ص4811.

[8]  همان، ص4805.

[9] واقعه: 79.

[10] نحل: 98.

[11] مزمل: 4.

[12] نساء: 82.

[13] اعراف: 204.

[14] بقره: 2.

[15] بقره: 185.

[16] حجر: 1.

[17] حجر: 87.

[18] اسراء:9

[19] اسراء: 82.

[20] يس: 20.

[21] تکوير: 27.

[22] نحل: 89.

[23] لقمان: 2.

[24] نمل: 2.

[25] طه: 3.

[26] نحل: 89.

 

منبع : به نقل از ارمغان 3 (گاهنامه مرکز پژوهش ‌هاي اسلامي صدا و سيما)، شماره سوم، تابستان 1386.

افزودن دیدگاه جدید

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • آدرس های صفحه وب و آدرس های ایمیل به طور خودکار به پیوند تبدیل می شوند.