از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان بویژه سر مقدس امام حسین (ع) در کنار پیکرهای مطهر آنهاست.
امام سجاد
امام زین العابدین(ع) در وقت وفاتشان فرمودند: "امام حسین در روز عاشورا مرا به سینه چسبانید و فرمود: پسر جان من تو را وصیت می كنم به آنچه پدرم هنگام وفاتش به من وصیت نمود.
اسوه علم و حلم، امام زین العابدین علیه السلام، پس از یک عمر مجاهدت در راه خدا و پس از ابلاغ پیام عاشورا به جوامع بشری، به دست هشام و یا ولیدبن عبدالملک مسموم و در (25 محرم سال 95 ه ق) به شهادت رسید
حضرت على بن الحسین ، ملقّب به سجّاد و زین العابدین، روز پنجم شعبان سال ۳۸ هجرى یا ۱۵ جمادى الاولى همان سال، در مدینه دیده به جهان گشود و در روز ۱۲ و یا ۲۵ محرّم سال ۹۵ هجرى، درمدینه، به دسیسه هشام بن عبدالملک، مسموم گردید و در ۵۶ سالگى به شهادت رسید.
برخی از مورخان معتقدند كه امام زین العابدین علیه السلام در واقعه جان گداز و خونین كربلا 24 ساله بوده است و بعضی دیگر نوشته اند كه از سن مباركش 22 سال می گذشت.
«ما اکلت بقرابتی من رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شیئا قط؛ هرگز به دلیل خویشاوندی با رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم چیزی نخورده ام .»
امام فرمودند: ((قدر و عمل به منزله روح و جسم هستند.)) سپس فرمود: ((آگاه باشيد كه ظالم ترين مردم كسى است كه ظلم ظالم را عدل تلقى كند و عدل هدايت يافته را ظلم بداند.))
زمانی که در روز عاشورا همه کشته شدند و خبر به امام سجاد(ع) رسید، امام(ع) خیلی نارحت شدند ولی اجازه نداشتند جان خود را فدا کنند این یک نمونه از غصه و مصیبت امام(ع) است.
معاون آموزش حوزههای علمیه صحیفه سجادیه را اسلوبی کامل در تفسیر قرآن، بیان اخلاق اجتماعی و رموز بقای دین توصیف کرد و آن را ترسیم کننده سبک زندگی اسلامی خواند.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به حدیثی از امام سجاد(ع)، گام برداشتن برای رفع گرفتاری های مؤمن و صله رحم با فامیلی که قطع رحم کرده است را دو گام محبوب در نزد خداوند برشمرد.