مسؤلیت اصحاب پیامبر در خطبه فدکیه

متن خطبه: «ثم التفت الى اهل المجلس و قالت: اَنْتُمْ عِبادَ اللَّهِ نُصُبُ اَمْرِهِ وَ نَهْيِهِ، وَ حَمَلَةُ دينِهِ وَ وَحْيِهِ، وَ اُمَناءُ اللَّهِ عَلى اَنْفُسِكُمْ، وَ بُلَغاؤُهُ اِلَى الْاُمَمِ، زَعيمُ حَقٍّ لَه».
ترجمه متن: «آن‌گاه حضرت فاطمه سلام الله علیها رو به مردم كرده و فرمود: شما اى بندگان خدا پرچم‌داران امر و نهى او و حاملان دين و وحى او و امين‌هاى خدا بر يك‌ديگر و مبلّغان او بسوى امّت‌هاييد، زمامدار حق در ميان» پس از ترسیم زمینه بعثت و نیز ویژگی رسول اعظم(ص) حضرت فاطمه سلام الله علیها به مسؤلیتی که پس از رحلت پیامبر(ص) متوجه اصحاب شده است  اشاره دارند:

اولین مسؤلیت: از آن‌جایی که مهاجر و انصار نخستین گروه از گروندگان به اسلام‌اند که توفیق تشرف به تکالیف قرآنی و انجام واجبات و محرمات را داشته اند بطور طبیعی اینان الگو و اسوه برای دیگران اند و اسلام را در سیمای اصحاب جستجو می کنند پس آنان در پای بندی به مقررات اسلامی بیش از دیگران مسولیت دارند: «انتم عبادالله نصب آمره ونهیه».

دومین مسؤلیت: مهاجر وانصار کسانی هستند که به دلیل مصاحبت با رسول خدا(ص) بدون واسطه از پیامبر(ص) احکام ومعارف دینی را گرفتند پس از رسول خدا(ص) اینان اند که از یک طرف حامل و امین دین الهی اند و از طرف دیگر از آنان انتظار می رود این امانت را به امت های دیگر ابلاغ نمایند: «وحمله دینه ووحیه، وامنا الله علی انفسکم، وبلغاؤه الی الامم».

مسؤلیت سوم: موقعیت انسان هر چه خطیر تر باشد، امکان لغزش و خطایش بیشتر است حضرت سلام الله علیها خطاب به اصحاب می فرمایند: مبادا مصاحبت با رسول خدا(ص) و کارنامه مجاهدتی که در دوره رسالت ازخود به جا گذاشته اید شما را فریب بدهد و احساس حقی برای خودتان بکنید چرا که این نقطه آغازانحراف و لغزش و خطای بزرگ است همان لغزشی که  سران سقیفه به آن مبتلا شدند: «وزعمتم حق لکم».

چهارمین مسؤلیت: مهم‌ترین مسؤلیت اصحاب پای بند بودن نسبت به میثاقی است که در روز غدیر با پیامبر بستند و با بیعت خود حکومت ولایت امام علی(ع) پذیرفته اند و نیز حمایت از دو یادگار رسول خدا(ص) قرآن و اهل بیت است: «لله فیکم عهد قدمه الیکم  وبقیه استخلفها علیکم».