ویژگی رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم در خطبه فدکیه

متن خطبه: «لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُوفٌ رَحيمٌ. فَاِنْ تَعْزُوهُ وَتَعْرِفُوهُ تَنجِدُوهُ اَبي دُونَ نِسائِكُمْ،وَ اَخَا ابْنِ عَمّي دُونَ رِجالِكُمْ، وَ لَنِعْمَ الْمَعْزِىُّ اِلَيْهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ».
تر جمه متن: «پيامبرى از ميان شما برانگيخته شد كه رنج‌هاى شما بر او گران آمده و دلسوز بر شما است و بر مؤمنان مهربان و عطوف است».

شرح وتفسیر فراز یازدهم خطبه فدکیه
برای این‌که مهاجر و انصار بدانند در برابر دختر چه شخصیت بزرگی نشسته اند و آنان امروز چه جفایی به دختر پیامبر صلّی الله عليه و آله و سلّم وا داشته اند با تلاوت آیه ۲۲۸ سوره توبه، به بیان چهار ویژگی رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم پرداخت:
اولا: با اینکه پیامبر صلّی الله عليه و آله و سلّم ازنظر بعد ملکوتی و معنوی فاصله فوق العاده ای با همه داشت ولی هرگز این مراتب برای وی تعین ایجاد نکرد و خود را تافته جدا بافته از مردم نمی دانست و کاملا خاکی و مردمی بود: « لقد جائکم رسول من انفسکم».
ثانیا: چون رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم خود را ازجنس مردم می دانست و فاصله ای با مردم نداشت هر سختی و فشار برمردم وارد می شد غم و رنج برخود می دانست و از آن رنج می برد  و محزون می گردید: «عزیز علیه ماعنتم».
ثالثا: رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم به دلیل رابطه تنگاتنگ و نزدیک و همچنین مهربانی که نسبت به مردم داشت نسبت به سرنوشت آنان حساس بود به همین دلیل بیش اندازه برای هدایت آنان دل می سوزاند و خود را به زحمت می انداخت: «حریص علیکم باالمو متین رؤف الرحیم».
رابعا: این پیامبر صلّی الله عليه و آله و سلّم دلسوز و مهربان به مردم، اگر به نسب او مراجعه کنید نسبتی با شما ندارد  پدر زن و پسر عموی شما نیست و چنین افتخاری ندارید بلکه پدر من و برادر پسر عموی من است و این نسبت نزدیک به وی از افتخارات من است: «فان تعزوه، وتعرفوه، تجدوه ابی دون نسائکم پاها این نمی دون رجالکم ولنعم المعزی الیه».