مگرمی‌شود این همه ظلم در عالم باشد اما حساب و کتابی نباشد

به گزارش بلاغ به نقل از شفقنا، آیت‌الله العظمی جوادی آملی در درس تفسیر خود بیان کرد: انسان موجودی اجتماعی است و برای اینکه بتواند زندگی کند به هم‌نوعان خود نیاز دارد این نیاز دو طرفه است یعنی انسان در جامعه یا اجتماع کاری انجام می‌دهد و دیگری نیز کار دیگری اما آن نیازی مذموم است نیازی است که انسان محتاج به دیگری باشد یعنی بین او و خدایش ذی نعمتی وجود داشته باشد، یعنی سر سفره کس دیگری باشد. بنابراین بی نیازی از خلق به معنای این است که انسان بر سر سفره کسی نباشد محتاج کسی نباشد روزی‌اش را به جای اینکه از یک واسطه بگیرد از خود خداوند بگیرد.

آیت‌الله  جوادی آملی در سلسله جلسات درس تفسیر خود در تفسیر آیات 66 تا 69 سوره «زمر» روز شنبه، 20 دی ماه، بیان کرد: سوره مبارکه زمر با بیان‌های متنوع اصول کلی دین یعنی توحید، نبوت و معاد را تبیین می‌کند و مسائل کلی اخلاق، فقه و حقوق را نیز بیان کرده است. خداوند در این سوره می‌فرماید مشرکان به حضرت رسول (ص) پیشنهاد می‌دانند که شما خدایان ما را بپذیر. خداوند در قرآن کریم این شرک را باطل کرده است و به حضرت فرموده است که تو فقط باید موحد باشی و وظیفه همه انبیاء توحید است و ما این را به همه انبیاء خود نیز ابلاغ کردیم «وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ؛ قطعاً به تو وحى شده است كه اگر براى خدا شريكى قرار دهى اعمالت تباه می‌شود و از زيانكاران خواهى شد، و نيز به پيامبرانى كه پيش از تو بودند اين حقيقت وحى شد.»

وی اضافه کرد: خداوند در این آیات سخن از سه مقطع می‌کند ربوبیت مطلق خداوند، نبوت و معاد که مؤمنین کسانی هستند که هر سه مقطع را باور کردند در حالی که مشرکان و منکران وحی نبوت و معاد هیچ کدام از این سه مقطع را قبول ندارند و خداوند در هر سه مقطع در مورد آن‌ها می‌فرماید آن طوری که باید خدا را بشناسند نشناختند. اگر خدایی هست پرورش انسان جز از راه قانون و علم ممکن نیست و انسان مانند گیاه نیست که باران و خاک آن را بپروانند ربوبیت انسان به همان قانون علم است. و این چیزی  است که مشرکان و ملحدان آن را نمی‌پذیرند «وَمَا قَدَرُواْ اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُواْ مَا أَنزَلَ اللّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ؛ وقتی می‌گويند که خدا بر هيچ انسانی چيزی نازل نکرده است، خدا را، آنچنان که در خور اوست نشناخته‌اند» این‌هایی که وحی و نبوت را منکر هستن به واسطه این است که الله را نشناخته‌اند. بالاخره اگر خداوند انسان را آفریده است باید او را بپروراند و پرورش انسان به همان قانون است و احکام و علم است و تهذیب است که مشرکان و ملحدان آن را نمی‌پذیرند پس آنگونه که باید خداوند را بشناسند نشناخته‌اند.

آیت‌الله جوادی عنوان کرد: علاوه بر این آن‌هایی که می‌گویند انسان را خداوند آفرید اما این انسان حساب و کتابی ندارد پس در حقیقت معتقدند که کار خداوند لغو است. مگر می‌شود این همه نابسامانی و ظلم در عالم باشد اما بعد حساب و کتابی نباشد، این همه مکتب در عالم باشد بعد هیچ وقت مشخص نشود که کدام حق است و کدام باطل. قطعاً اگر اینطور باشد آفرینش لغو خواهد بود. این‌ها چون خیال کرده‌اند که حساب و کتابی نیست و آفرینش عالم لغو است قطعاً آنگونه که باید خداوند را بشناسند نشناخته‌اند «وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّمَاوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ» اگر بگویند این سماوات و ارض چه می‌شود؟ خداوند می‌فرماید همانطوری که آن‌ها را آفریدم آن‌ها را جمع می‌کنم. آسمان و زمین از همان اول که نبودند بلکه آسمان و زمین بسته بود و خداوند آن را گشود. اگر زمین در قبضه قدرت خداوند است، و آسمان‌ها نیز به دست خداوند است پس بدون شک یک همچین خدایی زمینه معاد را فراهم می‌کند و آن‌ها این چنین خدایی را آنگونه که باید بشناسند نشناختند. بر این اساس اگر کسی یکی از اصول توحید، معاد و نبوت را قبول نداشته باشد خداوند را آن‌گونه که لایق و باید اوست نشناخته است.

وی ادامه داد: توکل و سایر کمالات مراحل متوسط و نهایی دارند، توکل متوسط این است که انسان از خدا بخواهد که که او را شرار خلقش بی نیاز کند چرا که انسان‌ها به همدیگر وابسته‌اند و به همدیگر نیاز دارند این نیاز دو طرفه است و انسان در جامعه کاری انجام می‌دهد و دیگران نیز به سهم خود کاری در جامعه انجام می‌دهند اما آن وابستگی که یک طرفه باشد خوب نیست یعنی انسان بر سر سفره دیگری باشد یا به عبارت دیگر بین او و خدایش برای نعمت و روزی کسی واسطه باشد. اگر انسان بتواند کاری کند که بین او و خدایش یک ذی نعمتی واسطه نباشد که در کنار سفره او بنشید باید این کار را باید انجام دهد. از خلق بی نیاز بودن به معنای این نیست که انسان بخواهد تنهایی زندگی کند. از خلق بی نیاز بودند یعنی اینکه انسان سر سفره کسی نباشد اما اگر کسی بر سر سفره انسان باشد اشکالی ندارد اما انسان خودش نباید بر سر سفره کسی باشد.

این مرجع تقلید بیان کرد: بعد خداوند سخن از نفخ صور می‌کند در جریان نفخ صور چهار نفخ گفته شده است سه نفخ هم بیان شده است اما اثبات بیش از دو نفخ آسان نیست. نفخ الهی مانند دمیدن روح به انسان است و این نفخ در صور، دمیدن و امثال آن مادی نیست یعنی شبیه دمیدن و فوت کردن در شیپور نیست بلکه نفخ الهی از هر گونه مادیت منزه است. خداوند فرمود ما یکبار می‌دمیم کل صحنه خاموش می‌شود یکبار مي‌دمیم کل صحنه روشن می‌شود. عمده آن است که یک عده در این دو فوت کردند محفوظ هستند و خاموش نمی‌شوند «وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ؛ و در صور دميده می‌شود، پس هر كه در آسمان‌ها و هر كه در زمين است می‌میرد، مگر كسى كه خدا بخواهد؛ سپس بار ديگر در صور دميده می‌شود و به ناگاه آنان كه مرده‌اند حياتى دوباره می‌یابند و به پا می‌ایستند و حيرت زده می‌نگرند.» که گفته شده است حاملان عرش و ارواح اهل بیت نیز از همین قبیل هستند و مرحوم نراقی نیز نقل می‌کند که شهدا نیز از همین قبیل هستند.

وی ادامه داد: خداوند با شهید چه کرده است که او هرگز نمی‌میرد و این مقام کمی برای شهید نیست. وقتی که از دنیا می‌خواهد وارد برزخ شود زنده وارد می‌شود و وقتی از برزخ می‌خواهد وارد قیامت شود زنده وارد می‌شود. بر اساس آیه سوره مبارکه آل عمران و بقره یعنی اینکه آن‌ها حی هستند و به فکر دیگران هم هستند و مرتب از ذات اقدس اله به به آنها مژده داده می‌شود  الان هم رزمان ما و راهیان آنها کجایند وضعیت آن‌ها چطور است. این معلوم می‌کند که این‌ها زنده‌اند با خبرند و از خداوند سبحان خبر می‌گیرند. بنابراین این حی بودن مقام برجسته‌ای است، مقامی است که برای فرشتگان برجسته خداوند و اهل بیت است. این مقام کمی نیست. الان در کشور ما هر کار خیری انجام می‌شود از قرائت قرآن، نماز جمعه،‌ نماز جماعت و ... اول ثواب آن در نامه اعمال امام خمینی (ره) نوشته می‌شود بعد شهدا، بالاخره کشور و ما مدیون این‌ها هستیم.