پرورش انسان تنها با چنگ زدن به دین ممکن است/ سالم نگه داشتن قلب انسان را به مقام انابه میرساند
به گزارش بلاغ به نقل از رسا، حضرت آیتالله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر یکشنبه در ادامه تفسیر سوره مبارکه غافر با اشاره به بخشی از پرسشهای گذشته گفت: گرچه ذات اقدس اله تسبیح را همواره مقدم بر حمد قرار میدهد، در سوره مبارکه روم آیه 17 و 18 وقتی از نمازهای پنجگانه سخن به میان میآید این چنین است، اما در جریان تسبیح حضرت صدیقه کبری(س) که حمد مقدم بر تسبیح است، باید گفت که روایات در این زمینه مختلف است و در برخی روایات تسبیح بر حمد مقدم میشود.
وی با اشاره به آیه «قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَأَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبِیلٍ ﴿11﴾»، افزود: برخی خواستند بگویند این چون سخن کافر است حجت نیست، این درست نیست، هر حرفی را که خداوند نقل میکند اگر درست نباشد، خداوند فورا آن را ابطال میکند، این طور نیست که قرآن کریم حرفی را نقل بکند و آن قصه عادی باشد، اگر حرفی عادی بود یقینا آن را ابطال میکند.
مفسر برجسته قرآن کریم اظهار کرد: این احیا و اماته برای دو بار سخن حق است، این که در سوره مبارکه دخان آمده است که «لا یذوقون فیها الموت إلا الموتت الاولی»، باید گفت که این آیه که درباره اهل ایمان است و آن آیه که درباره کفار است، هر دو درست است.
وی بیان کرد: در بخشهای قرآن کریم این است که انسان همین که از دنیا رحلت کرده است، وارد آخرت میشود و احکام معاد در برزخ نیز ظهور میکند، بنابراین برزخ جزو آخرت است و دنیا حساب جدایی دارد و لذا برزخ دار تکلیف نیست، وقتی گفته شد که در آخرت مرگ نیست، پس واقعا مرگ نیست و در جریان نفخ صور همان صعقه یعنی مدهوشی است یعنی برای اهل ایمان تنها یک بار مرگ دارند و کافران از این قاعده مستثنی هستند.
حضرت آیتالله جوادی آملی بیان کرد: اهل ایمان غیر از مرگ در دنیا مرگ دیگری ندارند، حالا مدهوش هستند یا حالتهای خاص دارند که در حالت صعقه هم یکسان نیستند، پس میتوان گفت اهل ایمان در بهشت نیز فقط یک بار مرگ را میچشند، پس اینها همین که دنیا را پشت سر گذاشتند زندهاند تا قیامت و مظهر حی لایموت هستند ولی کافران دو بار احیا و دو بار اماته می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در سوره مبارکه غافر گاه برهان توحید، گاه وحی و نبوت و گاه معاد است و سپس بازمیگردد و مسأله وحی و نبوت را بازگو میکند، خاطرنشان کرد: «هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ آیَاتِهِ وَیُنَزِّلُ لَکُم مِّنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلَّا مَن یُنِیبُ ﴿13﴾»، ذات اقدس اله آیات تکوینی را نشان میدهد، اگر کسی چشمش بسته نباشد این آیات را میبیند.
اغراض و غرایز فطرت الهی را میپوشاند
مفسر برجسته قرآن کریم ابراز کرد: همه موجودات آیات الهی هستند، زیرا پیش از این نبودند و اکنون هستند، فرمود بعد از اینکه خداوند حق است روزی شما را هم تأمین میکند، ربوبیت نیز از آن اوست و از آسمان برای شما رزق نازل میکند، اگر منظور رزق مادی باشد، همان بالا در آسمان است و اگر منظور رزق معنوی باشد آسمانی است که درش به روی کفار باز نمیشود.
وی ادامه داد: فرمود رزق ظاهری شما که از این آسمان است، و آن رزق باطنی که از آسمان غیب است، فرمود این حرفها را برخیها متذکر می‌شوند، این به این دلیل است که این حرفها را ما قبلا متذکر شدیم، در نشئه الست بربکم همه اینها را دیده و باور کرده و اکنون یادش نیست.
حضرت آیتالله جوادی آملی خاطرنشان کرد: اگر این اغراض و غرایز و غبارها نباشد، فطرت انسان آن چه که در الست رخ داده به یادش است و ما این آیات را نشان دادیم که اینها سابقه دارد که اینها شنیدند و باور کردند اما بعضیها که اهل انابه هستند، یادشان میآید.
وی با بیان معنای انابه در آیه محل بحث به سوره مبارکه ق و معنای انابه گفت: خیلیها هستند همین که مردند وارد جنت برزخی می‌شوند و میگویند این قدر دم دست ما بود و ما آگاهی نداشتیم، این معنای نزدیک بودن بهشت است و بر اساس سوره ق این مخصوص کسانی است که کار نیک خودشان را بیاورند و قلب منیب داشته باشند.
نویسنده کتاب مفاتیحالحیات ابراز کرد: منیب کسی است که قلب سلیم در قیامت بیاورد، منیب کسی است که از غیرخداوند بریده است، دل را با قلب سلیم به خداوند نشان بدهد یعنی چه؟ یک نشئهای هست که انسان حرف دل را از خود دل میرساند و به خداوند عرض میکند که من دل را با هویت سالم آوردم نه عملم را که حضرت ابراهیم(ع) این چنین بود.
علم امری وجودی است
وی با اشاره به آیه «رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ ﴿15﴾» گفت: منیب کسی است که با قلب سلیم آمد، برای این آیه 15 را فرمود که درجه میدهد خداوند، به چه کسی درجه بالاتر و به چه کسی درجه پایینتر را میدهد، که این را در سوره مبارکه مجادله مشخص کرد، اهل ایمان عالم چند درجه دارد، اهل علم عادی یک درجه دارد.
حضرت آیتالله جوادی آملی ابراز کرد: اگر کسی عمل صالح آورد به او درجه میدهد، اگر کسی قلب صالح آورد به او درجات میدهد، اگر عمل عادی آورد به او درجه میدهد و اگر عمل با علم آورد به او درجات میدهد، انسان قابلیت این را دارد که عالم شود، علم یک امر وجودی است، بسیاری از انسانها در دوران فرتوتی همه خاطراتشان از یادشان میرود، اینها علم نیست.
وی اظهار کرد: اگر گفته شد قلب اهل ایمان عرش خداوند است از آن اوحدی آنان است، اگر با علم و عمل خالص بالا برود و به لقای الهی بار یابد این اهل ایمان میتواند به عرش الهی بار یابد که صلحا، صدیقین، شهدا هستند، اگر کسی حرفی را به قلبش الهام میشد یاد میگرفت آن را حرف عرشی یا حکمت عرشی میگویند این مال کسی است که حکمت از آن خودش باشد، زیرا قلب فرد باایمان عرش خدای رحمان است و این قلب همان قلب منیب است.
مفسر برجسته قرآن کریم بیان کرد: این حرفها را کسی که اهل انابه و انقطاع است خودش متوجه میشود، چون این گونه است از هر گونه شرک و ریا بپرهیزید «فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ ﴿14﴾»، شما خداوند را خالصانه بخوانید، هرچند کافران کراهت داشته باشند و اشمئزاز پیدا کنند، چون گرفتار شرک هستند.
پرورش انسان با دین است
وی با اشاره به اینکه کسی که گرفتار وثن و صنم است، از توحید منزجر است، خاطرنشان کرد: خداوند رفیع درجات و ذوالعرش است، و مشخص است که به چه کسی درجه میدهد و چه کسی را به عرش نزدیک میکند، «یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ»، خود خداوند میداند که نبوت و پیامبری را به چه کسی القا کند، این عصمت و ولایتها را بر بندگان خاص خودش نازل میکند تا مردم را از روز ملاقات انذار کنند.
حضرت آیتالله جوادی آملی با اشاره به آیه «یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ﴿16﴾» خاطرنشان کرد: کلمه یوم در قرآن اکثرش برای ذکر روز قیامت است، امام علی(ع) فرمود اگر خدای دیگری بود برای ما پیامبر(ص) میفرستاد، پرورش انسان با دین است، انسان با فکر و دین و عقل و عمل صالح کامل میشود، اصلا خداوند آن است که تدبیر امور بشر را بر عهده بگیرد.
وی ادامه داد: همه در روز قیامت راست برمیخیزند و هیچ کس خوابیده و نشسته و امثال ذالک نیست، هیچ کس مستور و مخفی نیست، همه بارز هستند، البته امروز و اکنون هم خداوند به هر چیزی علیم و دانا است، فرمود خلوت شما جلوت خداوند است، پس در دنیا هر کاری میکنیم در مشهد و مظهر خداوند هستیم و در قیامت میفهمیم که خداوند ما را میبیند.
نویسنده کتاب مفاتیحالحیات با بیان اینکه آن روز میفهمند که در مشهد و مرعی ذات اقدس اله هستند و آن روز خداوند میگوید که ملک از آن کیست، امروز هم به دست خداوند ملک است، ملک و ملکوت به دست خداوند است اما امروز بشر نمیبیند فردا چشمش آشکار میشود و سپس در آیات بعدی احکام قیامت را بیان میکند.
افزودن دیدگاه جدید