«جابر ابن عبدالله انصاری» بزرگترین مبلّغ اربعین حسینی

پایگاه اطلاع رسانی بلاغ، «جابر ابن عبدالله انصاری» بزرگترین مبلّغ اربعین حسینی

اشاره

امروزه وقتی از «زیارت اربعین» و«پیاده روی اربعین» سخن بمیان می آید.درکنارش نام زیبای شخصیت تاثیر گذار« جابر بن عبدالله انصاری» بعنوان اولین زایر اربعین حسینی گوش هر عاشق دلداده را می نوازد. در هنگام وقوع حادثه کربلا و شهادت امام حسین (ع)، جابر پیرمردی سالخورده بود و در مدینه اقامت داشت.بنابراین می توان ایشان را بزرگترین و اولین مبلّغ اربعین حسینی دانست. چرا که حرکت فردی ایشان از مدینه بسمت کربلا تبدیل به یک فرهنگ وسنت حسنه ای بنام «پیاده روی اربعین حسینی» گردید وخوشا به احوال ایشان «عاشَ سَعیدا و مات سعیدا » سعادتمندانه  زیست وسعاددتمند انه  مُرد .

شناخت شنا سی شخصیت وی

1. پیمان دفاع از اسلام

جابر نه تنها از روز نخست، پیمان دفاع از اسلام و جانبازی در راه خدا را بست بلکه عملا نیز در راه پیشرفت اسلام از جانبازی و فداکاری فروگذار نکرد.

2. شرکت در اغلب جنگها

در اغلب جنگها ی که در زمان حیات پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) رخ داد، در رکاب آن حضرت شرکت داشت. در بیشتر غزوه‌ها و سَریّه‌ها حضور داشت. تعداد این غزوه‌ها به اختلاف ذکر شده است. به گزارش خود او، از ۲۷ غزوه پیامبر(ص) در ۱۹ غزوه شرکت داشته است. [1]

او نه تنها در میان جنگ و جهاد در راه خدا یک قهرمان و شخصیت بزرگی بود، بلکه در میدان علم و دانش و معارف اسلامی نیز چهره ممتازی به شمار می رفت. او از علوم و معارف خاندان رسالت، بهره ها اندوخته و دانشها آموخته بود و گنجینه های سرشاری از علوم و دانش خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) در سینه داشت به همین دلیل بود که حتی امام محمّد باقر (علیه السلام) در بعضی اوقات با استناد به جابر انصاری حدیثی را نقل می نمود.

3. ارتباط عمیق با خاندان نبوت

در میان خاندان پیامبر، جابر جزء گروه معدودی است که در میان شیعه شهرت و محبوبیت خاصی دارند و در افکار عمومی، چهره شناخته شده ای به شمار می روند، علت این امر، ارتباط و پیوند معنوی عمیق جابر با خاندان به ثبوت رسانیده است.

4. وفا داری

امام صادق (علیه السلام) ضمن حدیث مفصّلی فرمود: جایز نسبت به ما خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) وفادار و صمیمی بود. جابر پس از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) پیوسته در کنار خاندان رسالت بود و در جریان مبارزه امیر مؤمنان (علیه السلام) با سرکشی های معاویه در کنار آن حضرت قرار داشت و در جنگ صفین جزء یاران علی (علیه السلام) بود.[2]

ابو زبیر می گوید: جابر به عصا تیکه می کرد و در کوچه ها و مجالس انصار می گشت و می گفت: علی بهترین انسانهاست و هر کس این مطلب را انکار کند حق کشی کرده است آنگاه می گفت: ای گروه انصار! فرزندان خود را با مهر علی تربیت کنید.[3]

جابر از نخستین کسانی بود که پس از رحلت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به علی (علیه السلام) پیوست و در پیمان خود با او وفادار و صمیمی ماندند. البته گرایش جابر به سوی امیر مؤمنان (علیه السلام) بی جهت نبود زیرا خود یکی از راویان حدیث معروف "غدیر" و نیز حدیث مشهور "منزلت" است که در کتابهای مختلف سنی و شیعه از طرق مختلف نقل شده است.[4]

«سخن معروف جابر درباره حضرت علی(ع) «علی خیر البشر» (علی بهترینِ انسان‌ها است)، الهام‌بخش مؤلف شیعی، جعفر بن احمد قمی شد تا در کتابش به نام «نوادر الاثر فی علی خیر البشر،» یک ‌سوم روایات خود را از جابر نقل کند[5].

5. نخستین زایر اربعینی

آمدن «جابر» به زیارت امام حسین (علیه السلام) در کربلا، شخصیت جاویدی به او بخشیده است که تا زمانی که نام سرور شهیدان حسین بن علی (علیه السلام) زنده است نام «جابر» نیز در پرتو آن جلوه گر است، و همین امر باعث شده است که نام «جابر» در بسیاری از محافل و مجالس دینی، همراه نام امام حسین (علیه السلام) جابر بود.

نخستین زائر در زمانی که همه از حکومت یزید در هراس و ترس بودند تنی چند با شهامت و تن دردادن به همه خطرات از امام به نیکی یاد کردند و به قاتلان و دشمنان او لعن و نفرین می فرستادند یکی از پیشتازان برجسته این گروه «جابر» بود که براستی سند زرّینی در ابراز علاقه به خاندان رسالت از خود به جا گذاشت و هنوز چهل روز از شهادت حضرت سید الشهداء (علیه السلام) نگذشته بود که به زیارت تربت پاک او شتافت. زیارت جابر، یک زیارت عادی نبود، بلکه یک زیارت حماسی و توأم با اشک و آه و حسرت بود او با این عمل خود درسی بزرگ در زمینه ولایت و ابراز علاقه به خاندان پیامبر به آیندگان آموخت.

در اربعین شهادت امام حسین(ع)،« جابر» به همراه «عطیه عوفی» برای زیارت امام حسین به کربلا رفت و اولین زائر آن امام بود.[6]

وی که آن هنگام نابینا شده بود، در فرات غسل کرد، خود را خوشبو ساخت و گام‌های کوچک برداشت تا سر قبر حسین بن علی(ع) آمد و با راهنمایی عطیه، دست روی قبر نهاد و بیهوش شد، وقتی به هوش آمد، او سه بار صدا زد: یا حسین آنگاه گفت چگونه دوستی است که جواب دوست را نمی دهد؟

چگونه می توانی پاسخ بدهی در حالی که رگهای گردنت بریده شده، و خونت ریخته و سرت از بدن جدا گشته است؟«حَبیبٌ لا یجیبُ حَبیبَهُ. ..» ( دوست پاسخ دوستش را نمی دهد...؟!)

 آنگاه زیارتی خواند و روی به سایر شهداء کرد و آنان را هم زیارت نمود.

گواهی می دهم که تو زاده بهترین پیامبران، فرزند سرور مؤمنان فرزند همزاد تقوی، از نسل هدایت پنجمین عضوء اصحاب کساء فرزند سرور برگزیدگان الهی، و زاده فاطمه سرور زنان جهانی چگونه چنین نباشی در حالی که از دست سرور پیامبران غذا خورده، در دامن پرهیزکاران پرورش یافته ای، از پستان ایمان شیر خورده و با نور ایمان از شیر باز گرفته شده ای تو چه در زندگی و چه پس از مرگ پاک بوده ای، دلهای مؤمنان از فراق تو آزرده گشته است ولی در زنده بودن تو شکی ندارند سلام و درود خدا بر تو باد، گواهی میدهم که در راه برادرت یحیی بن زکریا گام نهادی و مثل او به شهادت رسیدی.

سپس جابر به اطراف قبر نگریست و چنین گفت: «درود بر شما روان های پاکی که در آستان حسین (علیه السلام) خفته و در بارگاه او آرمیده اید! گواهی می دهم که شما نماز را بر پای داشتید زکات را پرداختید، امر به معروف و نهی از منکر نمودید با بیدینان به جهاد برخاسته خدا را پرستش نمودید تا آنکه مرگ را در آغوش کشیدید سوگند به خدائی که محمد (صلی الله علیه و آله) را به پیامبری بر انگیخته، ما نیز در پاداش شما شریکیم»[7]

پی نوشت
[1] . ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۱، ص۲۱۴، ۲۱۶ـ۲۱۷، قس ص۲۱۹ که در آن به شرکت جابر در ۱۶غزوه اشاره کرده است.

[2] . تحفه الاحباب،‌ شماره 90، ‌ص 66

[3] . همان.

[4] .همان.

[5] . تستری، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۲۵.

[6] . قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۴۹۳؛ مجلسی، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، ج ۹۸، ص۱۹۶؛ محدثی، فرهنگ عاشوراء، ۱۳۷۶ش، ص ۲۰۴.

[7] .مدرسی بستان آبادی ،محمد باقر ،شخصیت حسین ع بعد از عاشورا در جهان ،ص 466.