عقیله بنی هاشم

حضرت زينب كبري(سلام الله علیها) در پنجم جمادي الاولي سال پنجم يا هفتم هجری، در شهر مدينه به دنيا آمد.[1] وقتی ایشان متولد شد، حضرت زهرا(سلام الله علیها)، او را نزد حضرت علي(علیه السلام)آورد و و به آن حضرت گفت که نامی بر اين مولود بگذار. حضرت فرمودند که من بر پيغمبر خدا سبقت نمي گيرم. در اين موقع رسول خدا(صلی الله علیه واله) به سفر رفته بودند وقتي از سفر برگشتند، علي(علیه السلام)به ایشان عرضه داشت که خدا به دخترت زهرا، دختري داده شما نام او را تعيين فرمائيد. پيغمبر(صلی الله علیه واله) فرمودند فرزندان فاطمه، فرزندان من است و اختيارشان با پروردگار است. لذا منتظر وحي خدا مي باشم. در همان وقت جبرئيل نازل شد و عرض كرد: خدا تو را سلام مي رساند و مي فرمايد نام اين نوزاد را زينب بگذار زيرا ما در لوح محفوظ اين نام را براي اين مولود نوشته ايم.[2] 
ويژگي ها حضرت زينب(سلام الله علیها)
​حضرت زينب(سلام الله علیها) ملقب به، عقيله بني هاشم و عقيله الطالبين بود. عقيله، زن كريمه را می گويند كه در بين فاميل بسيار عزيز و در خاندان خود ارجمند باشد.[3] 
حضرت زينب(سلام الله علیها) چهره ای نورانی همچون ماه داشت. پيامبر(صلی الله علیه واله) در هنگام تولد او فرموده بود به همه حاضرين و غائبين امتم بگويد كه اين دختر را محترم بدارند كه نمونه و نماينده خديجه كبري(سلام الله علیها) است.[4] 
حضرت سجاد(علیه السلام)در وصف عمه اش زينب(سلام الله علیها) فرمود: 
«انتِ بحمدالله عالمةٌ غيرُ مُعَلَّمة، فَهِمَةٌ غيرُ مُفهمَة»
«عمه جان! به حمدالله، دانش تو دانشي الهي است و فهمي كه در قلب شريف تو وجود دارد از منبع فيض الهي است»[5]
ایشان به مدت پنج سال، وجود مبارك پيامبر اكرم(صلی الله علیه واله) و فامه زهرا(سلام الله علیها) را درك كرد و اين پنج سال فرصتي بود كه از نور وجود این دو دردانه زمان بهره گيرد، در دامان پر مهر و عطوفت آنان رشد نماید، از جرعه هاي معرفت سيراب شود و حديث صبر و استقامت در دفتر وجودش بنگارد.
هنگام تولد حضرت زينب(سلام الله علیها)، رسول خدا(صلی الله علیه واله) او را بوسيد و صورت به صورتش گذاشت و  فرمود:
جبرئيل، به من خبر داده كه اين دختر، در مصيبت ها و بلاها و شدائد، شريك حسين(علیه السلام)من است. هر كس بر زينب گريه كند، اجر و ثوابش مانند كسي است كه بر برادرانش حسن و حسين(علیه السلام)گريه نموده باشد.[6]
آن حضرت، در طول حيات خود، همراه با امامان زمان خويش در مسائل سياسي و اجتماعي شركت فعال داشت و تا آخرين لحظات در كنار آنها بود. 
1- نیابت از امام حسین(ع): از ويژگي هاي حضرت زينب(سلام الله علیها)، نيابت از امام حسين(علیه السلام)مي باشد و از جمله القاب آن مخدره نائبه الحسين(علیه السلام)است.[7] اين ويژگي مخصوص زينب كبري(سلام الله علیها) بوده است.
2- همراهی در سفر کربلا: هنگام حركت به سوي كربلا، همراه برادر عازم اين سفر پر بلا شد تا برادرش را در انجام امر الهي با صبر و استقامت ياري كند. حضرت ابا  عبدالله الحسين(ع)، در واپسين لحظات عمر شريف خود سفارشاتي به خواهر نمود و رسالت تبلیغ واقعه کربلا را بر دوش ایشان گذارد و زينب كبري(سلام الله علیها) هم در انجام رسالت خويش زره اي كوتاهي نكرد و هر چه در توان داشت به كار برد تا اسلام زنده بماند.
3- پس از شهادت برادر: مهمترين خدمت حضرت زينب(سلام الله علیها)، پس از شهادت امام حسين(علیه السلام)هدايت و رهبري، حفاظت و مراقبت از اسراء، دلداري دادن به شهيد داده ها و همچنين حفاظت از جان امام سجاد(علیه السلام)و رساندن پيام عاشوراء و شهداء كربلاء به گوش جهانيان بود. او با خطبه هاي خود توانست از اسلام و حيثيت آن دفاع كند و پاسخ گوي ياوه سرايي هاي يزيد و يارانش باشد. ايجاد تحول و انقلاب در كوفه و شام و جاهاي ديگر، و بسياري از كارها كه حضرت زينب كبري(سلام الله علیها) در جريان اسارت انجام داد، تنها بخشي از خدمات آن مخدره در قيام عاشوراء بود، اگر زينب كبري(سلام الله علیها) آن خدمات ارزنده را به اسلام ارائه نمي داد، نهضت عاشورا، راهبري پس از شهادت سيدالشهداء نمي داشت، اسرا و خصوصاً اطفال، جانشان در خطر قرار مي گرفت و امام سجاد(علیه السلام)كه جانشين امامت بعد از امام حسين(علیه السلام)بود از خطر مرگ حفظ نمي شد و پيام كربلاء به شهرهاي ديگر ابلاغ نمي شد و در نتيجه نهضت عاشورا، پايان خوب و پيروزمندانه اي نمي داشت. 
عمر شريف اين بانوی بزرگوار 56 سال است. در آخر عمر ايشان در مدينه منوره، قحطي پيش آمد. شوهرایشان، جناب عبدالله بن جعفر مزرعه اي در شام داشت. ناچار به اتفاق او به شام حركت كردند و در آنجا حضرت زينب(سلام الله علیها) از دار دنيا رفت. قبر شريفش هم در همان محوطه اي كه متعلق به عبدالله بن جعفر بود دفن گرديد. وفات آن مخدره در چهاردهم ماه رجب در سن 62 گفته شده است و بعضي پنجم ماه رجب 62 را به عنوان تاریخ وفات ایشان ذکر کرده اند.[8] ولي در خصوص مكان و قبر آن حضرت اختلاف است.
در جنوب شرقي دمشق در هفت كيلومتري آن، شهري وجود دارد بنام شهر زينب. اين محل كه راويه نام دارد، بدون ترديد محل دفن شخصی به نام ام الكلثوم است. اما بین علما اختلاف نظر وجود دارد که این شخص کیست؟
عده اي مي گويند آن كه در راويه دفن است، یکی از امامزاده هاست ولی زینب کبری نیست. برخي ديگر می گويند ام الكلثوم کنیه حضرت زینب است و راويه قبر زينب کبری است. عده اي ديگر از علما نظرشان بر اين است كه زينب كبري در مدينه مدفون مي باشد. مرحوم سيد محسن امين در جلد سي و سوم اعيان الشيعه چنين نظري دارد.
روایاتی هم در کتاب های طراز المذهب، بحر المصايب، انوار الشهاده وجود دارد که یه استناد آنها مي توان گفت که زينب كبري(سلام الله علیها) در هفت كيلومتري دمشق، در روستای راويه مدفون است.[9] ولی به هر حال، هنوز هم محل دفن ایشان، محل اختلاف میان علما است. 
 

پي نوشت :
[1] . اصفهاني عمادزاده؛ حسين؛ زندگي حضرت زينب (سلام الله علیها)، محمد، ن چ: 4، چ: احمدي، سال: 1367، ص 47 
[2] . همان؛ زندگي حضرت زينب (سلام الله علیها) ص 47 
[3] . همان؛ زندگي حضرت زينب (سلام الله علیها) ص 48 
[4] . فضائلي؛ حبيت ا...؛ مرد آفرين روزگار زندگي حضرت زينب كبري (سلام الله علیها) ارشاد اسلامي، چ: ارشاد، ن چ: اول سال: 1368، ص 10 
[5] . دستغيب شيرازي؛ عبدالحسين؛ زندگاني فاطمه الزهرا (سلام الله علیها) و حضرت زينب (سلام الله علیها) علميه السلاميه، بي تا، بي جا، ص 17 
[6] . همان؛ مرد آفرين روزگار؛ ص 11 
[7] . بوته كار حسن؛ زينب كبري (سلام الله علیها) عقيله بني هاشم، بهار، چ: فروردين، ت: 1375 ن، اول ص 176 
[8] . همان: زندگي حضرت فاطمة الزهرا (سلام الله علیها) و حضرت زينب (سلام الله علیها) . ص 14 
[9] . همان، زينب كبري عقيله بني هاشم، ص 276