شیوه های تبلیغی حضرت زینب (س) - 1
دورنمايى از زندگى حضرت زينب سلام الله عليها
در پنجم ماه جمادى الاولى سال پنجم و يا ششم هجرى (1) - يعنى دو يا سه سال پس از ولادت برادر بزرگوارش امام حسين عليه السلام - در شهر مدينه ديده به جهان گشود، او سومين ثمره ى پيوند فرخنده ى على عليه السلام و حضرت فاطمه عليها السلام بود، كنيه ى آن حضرت. ام كلثوم و ام الحسن بوده است. (2)
لقب هاى حضرت زينب(سلام الله علیها)
: 1- عقيله. عقيله ى بنى هاشم. عقيلة الطالبين. عقيلة النساء. عقيله ى قريش. 2- زينب كبرى 3- صديقه صغرى 4- عالمه غير معلمه 5- عارفه 6- عامله 7- شريكة الحسين 8- شجاعة 9- محبوبه مصطفى 10- زاهده 11- باكيه.
زينب كبرى در سال هفدهم هجرى با پسر عموى خود، عبدالله بن جعفر بن ابى طالب ازدواج كرد و اين ازدواج بر اساس اشاره اى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله داشت، صورت گرفت زيرا كه حضرت فرمود: «بناتنا لبنينا وبنونا لبناتنا» (3) . و ثمره اين ازدواج چهار يا پنج فرزند به نام هاى محمد، جعفر، عون، على و ام كلثوم بود كه دو تن از فرزندان آن حضرت به نام هاى «عون » و «محمد» در ركاب دايى گرامى شان امام حسين عليه السلام شهيد شدند. حضرت زينب در طول سال هاى زندگى خود با حوادث و مصيبت هاى بسيار تلخى رو به رو شد تا آنجا كه به «ام المصائب » شهرت يافت.
برخى از آن حوادث عبارتند از:
1- رحلت جد بزرگوارش، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، در سال دهم هجرى - در سن پنج سالگى - . 2- پيدايش اختلاف درباره جانشينى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله، در سال دهم هجرى كه اين خود از بزرگترين مصايب جهان اسلام است.
3- شهادت مادرش زهراى اطهر عليها السلام در سال دهم هجرى.
4- مشكلات و مصايب دوران خلافت على عليه السلام (جنگ جمل، صفين و نهروان در سال هاى سى و پنج تا چهلم هجرى) .
5- شهادت پدر بزرگوارش، على عليه السلام در سال چهلم هجرى.
6- شهادت برادر بزرگوارش امام حسن عليه السلام و جريان دفن آن حضرت در بقيع در سال پنجاهم هجرى.
7- جريان عاشورا در سال شصت و يكم از هجرت و شهادت امام حسين عليه السلام و يارانش و شهادت فرزندانش در كربلا.
8- اسارت. فضايل و مناقب حضرت زينب(سلام الله علیها) زينب كبرى داراى فضايل و مناقب بسيارى بود، برخى از القاب آن حضرت خود گوياى فضيلت هاى بى شمار آن بانوى بزرگوار است. تا آنجا كه يكى از بزرگان در اين باره مى گويد: «فان فضايلها وفواضلها وخصالها وجلالها وعلمها وعملها وعصمتها وعفتها ونورها وضيائها وشرفها وبهائها تالية امها صلوات الله عليها» (4) . فضائل و برترى هاى او و خصلت هاى جلالت قدر و علم و عمل و عصمت و عفت و نورانيت و روشنايى و شرف و زيبايى اش همچون مادرش زهرا عليها السلام است.
مقام علمى يكى از فضايل و خصايص حضرت زينب(سلام الله علیها) مقام علمى اوست، او زنى دانشمند، سخن ور، فصيح و بليغ بود و نايب خاص امام حسين عليه السلام در بيان حلال و حرام الهى بود و روايت است كه در اسارت هنگامى كه امام سجاد عليه السلام بيمار بودند مردم در حلال و حرام به زينب(سلام الله علیها) مراجعه مى كردند و او هم پاسخ آنان را مى داد (5) . امام صادق عليه السلام براى جواز چاك دادن گريبان در مصيبت فقدان پدر و برادر و... به فعل و عمل زينب عليها السلام در جريان كربلا استناد مى كند (6) . و از اين سخن امام سجاد عليه السلام كه در خطاب به عقيله ى بنى هاشم مى فرمايد: «يا عمه انت بحمد الله عالمه غير معلمه وفهمه غير مفهمه » (7) . «عمه جان تو بحمد الله عالمه اى هستى بدون اين كه معلم داشته باشى و تو فهميده اى هستى بى آن كه كسى مطالب را به تو ياد داده باشد» . پى مى بريم كه زينب كبرى(سلام الله علیها) علم و دانش خود را از طريق ديدن استاد و معلم به دست نياورده، بلكه از جانب خداى تعالى به آن حضرت اعطاء شده است. درباره ى پايان زندگى آن شيرزن كربلا اختلاف است و روشن نيست كه در كجا به جوار حق رفته است در مدينه؟ دمشق؟ يا قاهره؟ ولى آنچه مسلم است اين است كه پس از بازگشت از شام مدت زيادى زنده نبود و در غروب روز پانزدهم رجب سال 62 هجرى به جوار حق شتافته است. (8)
شيوه ها و سياست هاى تبليغى زينب عليه السلام
چنانچه عاشورا را پديده اى بدانيم كه به وجود آورنده آن حسين بن على عليهما السلام باشد پرورش دهنده اين پديده زينب دختر على عليهما السلام خواهد بود. وظيفه ى مهم او پس از عصر عاشورا، پاسدارى از نهضت خونين امام حسين عليه السلام و رساندن پيام «هيهات منا الذله » او براى جهانيان است. او راه سخت و دشوارى را در پيش دارد. او بايد در بين جمعيتى سخن بگويد كه گويى گوششان ناشنوا و چشمانشان نابيناست و در حماقت و نادانى كامل به سر مى برند. او بايد از اين پس آگاهانه بيانديشد و تصميم بگيرد و بايد از هر حال و شرايط و از هر وضعيت و موقعيت خوب استفاده كند و با زبان حال و قال آنان را از غفلت بيدار كند و به آنان آگاهى و شناخت بدهد تا احساس مسئوليت كنند و آنگاه خواه ناخواه شورش و انقلاب پديد آيد. خطبه هاى آتشين و بلند پايه ى حضرت زينب(سلام الله علیها) همه نقشه هاى شوم يزيديان را بر آب كرد و همچون رعد و برق، روشنگر و كوبنده بود كه تمامى بافته هاى سى و چند ساله ى بنى اميه را از بين برد و شورشى بنيادين عليه بنى اميه برنامه ريزى كرد و كاخ امويان را براى هميشه لرزاند و واژگون كرد.
پي نوشت :
1) اخبار الزينبات، ابوالحسن يحيى بن حسن علوى، ص 23 .
2) زينب كبرى(سلام الله علیها)، عقيله بنى هاشم، حسن الهى (بوته كار)، ص 62 .
3) من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 293 .
4) طراز المذهب، ص 6 به نقل از كتاب زينب كبرى(سلام الله علیها) عقيله ى بنى هاشم، حسن الهى، ص 84- 83 .
5) زينب كبرى، نقدى، جعفر، ص 35 .
6) جواهر الكلام، ج 4، ص 307 .
7) بحار الانوار مجلسى، ج 45، ص 64 .
8) زندگانى فاطمه زهرا، شهيدى، جعفر، ص 262- 261 .
افزودن دیدگاه جدید