پاسخ به شبهه ای در باب عصمت بانوی دو سرا

بعضى گفته  اند: آیه  ى تطهیر (1) دلالت بر عصمت ندارد. زیرا آیات قبل از آن و آیات بعد از آن، درباره  ى زنان رسول اكرم صلّى اللَّه علیه و آله نازل شده و خطابه به آنان متوجه است. و به قرینه  ى سیاق باید گفت: آیه  مذكور نیز درباره  زنان آن حضرت نازل شده و مخاطب در آیه، آنها هستند.
بنابراین اگر آیه دلالت بر عصمت كند باید گفت: زنهاى رسول  اللَّه نیز از گناه معصوم بوده  اند در صورتى كه این مطلب را نه كسى گفته و نه مى  توان گفت. از این رهگذر است كه باید بگوییم: آیه اصلا دلالت بر عصمت ندارد. نه در مورد زنهاى آن حضرت، نه در مورد سایر اهل  بیت.
پاسخ به شبهه
دلیل اول: علامه سید عبدالحسین شرف  الدین اشكال مذكور را نقل كرده و به چند وجه آن را پاسخ داده است:
اول: احتمال مذكور اجتهاد است در مقابل نص، زیرا در چندین روایت كه به حد تواتر مى رسد این مطلب وارد شده كه آیه مذكور در شأن على و فاطمه و حسن و حسین علیهم  السلام نازل شده و اختصاص به آنان دارد. حتى وقتى ام سلمه خواست در زیر جامه (کسا) داخل شود، پیغمبر اكرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم جداً او را ممنوع ساخت.
دوم: اگر آیه درباره  زنهاى رسول خدا نازل شده بود باید به صورت خطاب مؤنث ادا شده باشد و بگوید: «انما یرید اللَّه لیذهب عَنْكُنَّ الرجس اهل البیت و یُطَهِّرُكُنَّ تطهیرا». نه به صورت جمع مذكر.
سوم: در بین عرب  هاى فصیح، مرسوم است كه در بین كلماتشان جمله  هایى را به عنوان جمله معترضه ذكر كنند. بنابراین مانعى ندارد بگوییم: خداوند متعال آیه  مزبور را در بین آیاتى كه در شان زنهاى رسول خدا نازل شده قرار داده تا اهمیت موضوع را برساند و بدین نكته اشاره كند كه چون اهل  بیت پیغمبر از گناه معصومند نباید مورد تعرض كسى قرار گیرند حتى زنان پیغمبر هم حق تعرض بدانها را ندارند.
چهارم: در عین حالى كه در قرآن كریم تحریفى واقع نشده و آیات آن كتاب آسمانى هیچ كم و زیاد نشده است اما این مطلب مسلّم نیست كه آیات و سوره هاى قرآن، عینا به همان ترتیبى كه نازل شده، جمع و تدوین شده باشند. مثلا هیچ بعید نیست كه آیه مذكور، تنها درباره  اهل بیت نازل شده باشد ولى در موقعى كه آیات جمع و تدوین مى شده آن را در بین زنان پیغمبر گنجانیده باشند. (2)
دلیل دوم: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به فاطمه فرمود: خدا براى غضب تو غضب مى كند و براى خشنودى تو خشنود مى شود. (3)
فاطمه علیهاالسلام از گناه و خطا معصوم باشد، زیرا اگر معصوم باشد رضایت و غضبش بر طبق موازین شریعت خواهد بود و هیچگاه بر خلاف رضاى خدا راضى نمى شود و هیچگاه از حق و كارهاى نیك غضبناك نمى شود. در چنین صورتى مى توان گفت: اگر فاطمه علیهاالسلام غضب كند خدا غضب مى كند و اگر خشنود شود خدا خشنود مى شود
حدیث مذكور را سنى و شیعه قبول دارند و در كتابهاى خود نوشته اند. برطبق این حدیث هر جا فاطمه علیهاالسلام غضب كند خدا نیز غضب مى كند و هرگاه خشنود و راضى شود خدا نیز راضى و خشنود مى گردد. البته این مطلب مسلم است كه رضایت و غضب خدا مطابق واقع و حق است. هرگز به كارهاى زشت و خلاف حق خشنود نمى شود، گرچه دیگرى از آن كار خشنود شد. هرگز از كارهاى خوب و حق غضبناك نمى شود، گر چه مبغوض دیگران باشد.
لازمه ى این دو مطلب اینست كه فاطمه علیهاالسلام از گناه و خطا معصوم باشد، زیرا اگر معصوم باشد رضایت و غضبش بر طبق موازین شریعت خواهد بود و هیچگاه بر خلاف رضاى خدا راضى نمى شود و هیچگاه از حق و كارهاى نیك غضبناك نمى شود. در چنین صورتى مى توان گفت: اگر فاطمه علیهاالسلام غضب كند خدا غضب مى كند و اگر خشنود شود خدا خشنود مى شود.
اما اگر معصیت و خطا درباره اش روا باشد نمى توان به طور كلى گفت: از غضب او خدا غضب مى كند و از خشنودیش خشنود مى شود. مطلب را با مثالى روشن سازیم:
اگر فرض كنیم كه حضرت زهرا علیهاالسلام معصوم نباشد و اشتباه و گناه درباره اش جایز باشد، در این صورت ممكن است بواسطه ى اشتباه یا تمایلات نفسانى، برخلاف حق و واقع، چیزى را از كسى مطالبه كند و كارشان به نزاع و كشمكش منجر شود ولى طرف مقابل تسلیم نگردد و او را مغلوب سازد، در این صورت ممكن است آن حضرت غضبناك گردد و اظهار عدم رضایت كند آیا در چنین فرضى مى توان گفت: چون فاطمه علیهاالسلام غضب كرده خدا نیز غضب مى كند گرچه حق با طرف مقابل بوده است؟ ابداً چنین كار زشتى را نمى توان به خدا نسبت داد.
بواسطه ى این روایت نیز مى توان عصمت زهرا علیهاالسلام را اثبات نمود.
دلیل سوم: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: فاطمه علیهاالسلام پاره ى تن من است، هركس او را خشمناك كند مرا خشمناك خواهد كرد. (4)
این حدیث نیز در كتابهاى سنى و شیعه موجود است و همه ى مسلمانان حتى عمر و ابوبكر به صحت آن اعتراف دارند. با بیان فوق، این حدیث نیز بر عصمت حضرت زهرا دلالت دارد، زیرا پیغمبر اكرم از گناه و خطا و تمایلات نفسانى معصوم است. بر كارى غضب مى كند كه مبغوض خدا باشد و به چیزى راضى مى شود كه رضایت خدا در آن باشد. بنابراین در صورتى مى توان گفت: هرگاه فاطمه غضب كند پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله نیز غضب مى كند كه معصوم باشد و احتمال گناه و خطا درباره اش جایز نباشد.
دلیلی دیگر: یكى دیگر از شواهد عصمت حضرت زهرا این حدیث است:
امام صادق علیه السلام در حدیثى فرموده: زهرا بدان جهت فاطمه نامیده شده كه شر و بدى در وجود مباركش راه ندارد. (5)

منبع: مرکز نشر اعتقادات.
-------------------------------
پی نوشت:
1) «انما یریداللَّه لیذهب عنكم الرجس اهل البیت و یطهركم تطهیرا» (احزاب/33).
2) الكلمة الغراء فى تفضیل الزهراء، سید عبدالحسین شرف الدین، ص 212.
3) قال رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله: یا فاطمه ان اللَّه یغضب لغضبك و یرضى لرضاك؛ ینابیع المودة، ص 203 ؛ مجمع الزوائد، ج 9، ص 203.
4) قال رسول اللَّه: فاطمة بعضة منی فمن اغضبها اغضبنى؛ صحیح بخارى، ج 2 ، ص 302.
5) كشف  الغمه، ج 2 ، ص 89.