ظرفیت های نوین باید در خدمت سنت های عرفی و آیینی قرار گیرد

به گزارش بلاغ، به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت الاسلام والمسلمین محمد قطبی در مجمع مبلغان طرح غنی سازی اوقات فراغت تابستان اظهار کرد: امروز اوقات فراغت بیشتر حالت خانگی و انفرادی یافته، برخاف دوره های پیشین که علی رغم عدم وجود امکانات، در این زمینه فضای اجتماعی و مشارکتی حاکم بود؛ اما امروز کودکان، نوجوانان و جوانان کمتر در فضاهای محیطی و اجتماعی ظاهر می شوند.
وی افزود: در زمان قدیم، در خانه ها هم بازی انجام می شد، اما به صورت دسته جمعی و بازی ها نیز متعدد بود، چنانکه در استان اصفهان حدود ۱۴۵ بازی اعم از خانگی و محیطی مرسوم است.
حجت الاسلام والمسلمین قطبی ادامه داد: امروز بازی ها بر پایه رسانه انجام می شود، کما اینکه همگان یک گوشی هوشمند یا تبلت در اختیار دارند و در نتیجه، این جامعه اسامی نیست که شاکله ذهنی و رفتاری فرزندان خود را شکل می دهد، بلکه همه چیز در آن دستگاه هوشمند متمرکز شده و آن دستگاه نیز تحت نظارت و پشتیبانی والدین قرار ندارد.
وی اضافه کرد: بازی هایی که در خارج از مرزها برای ما تولید می شود، اعم از آفلاین و آنلاین، مبتنی بر تفکر غربی و هالیوودی است. روزانه به طور میانگین، پنج بازی آنلاین جدید به مجموعه بازی های موجود اضافه می شود که در یک سال، به تعداد ۱۵۰۰ بازی جدید آنلاین می رسد. حجم بازی های آفلاین نیز بیش از هشت برابر بازی های آنلاین است.
رئیس میز تخصصی توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی دفتر تبلیغات اسلامی بیان کرد: امکان ندارد یک بازی هالیوودی را پیدا کنید که دو راهبرد مسائل جنسی و خشونت در آن وجود نداشته باشد، به این صورت که مخاطب را در زندگی شخصی و انفرادی خود با مسائل جنسی سرگرم می کند تا این مسائل، او را به منجاب بکشاند و در فضای اجتماعی و کار گروهی نیز با رویکرد خشونت و تهاجم، فضا را آلوده می سازد و در این زمینه، موفق هم بوده اند.
وی گفت: علی رغم تفاوت های سنی میان کودک، نوجوان و جوان، حد مشترکی میان آنها وجود دارد، اوقات فراغت همه آنها خانگی، انفرادی و بر پایه رسانه است؛ در این شرایط باید برای ورود آنها به فضاهای اجتماعی تلاش کنیم. منظور از فضاهای اجتماعی، شبکه های اجتماعی و تحت وب نیست، بلکه منظور فضاهای فیزیکی، حقیقی و واقعی است. اگر بتوانیم بچه ها را به یکدیگر گره زده تا در فضای فیزیکی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، در این صورت، کار فرهنگی انجام داده ایم و حداقل آن این است که آنها را از فضای آسیب رسان جدا و وارد فضای تعامل اجتماعی نموده ایم. اگر ای ن کار توام با ارزش فرهنگی نیز باشد، خیلی بهتر است.
حجت الاسلام والمسلمین قطبی اظهار کرد: با مطالعات صورت گرفته در سطح کشور در رابطه با شناسایی ضعف های موجود در فضایل فرهنگ سازی قرآنی، این نتیجه حاصل شد که در حوزه های چهار گانه ای که شاهراه های فرهنگی ما محسوب می شود، شامل ادبیات و فرهنگ عمومی، آیین ها و سنن، رسانه و فناوری های نو، فضای عمومی و ارتباطات شهری، یک ضعف اساسی به چشم می خورد که باعث شده نتوانیم فرهنگ قرآن را آنچنانکه باید، در جامعه بسط و گسترش دهیم.
وی افزود: این ضعف اساسی عبارت است از فقدان نوآوری، خلاقیت و ابداع. امروز هر کجا که نوآوری به میدان بیاید، پیشرفت حاصل می شود، ولی متاسفانه در فرهنگ سازی قرآنی، خلاقیت و ابداع جدی نداشتیم. جایی که نوآوری و خلاقیت وجود داشته، رشد حاصل شده است و جایی که فاقد آن بوده ایم، نتوانسته ایم همپای کودک، نوجوان و جوان خود حرکت کنیم رئیس دفتر تبلیغات اسامی اصفهان تصریح کرد: قدم اول، بهره گیری از نوآوری های موجود در دنیاست، قدم دوم، همپایگی با دنیا نسبت به فکر و ایده و قدم سوم، ابتکار عمل است تا در نهایت بتوانیم پیشتاز باشیم؛ ولی متاسفانه هنوز در مرحله اول باقی مانده، ابزارهای رایج در دنیا را نشناخته و از آنها استفاده نمی کنیم. این شرایط باید خلاقانه فکر کرده و از فرهنگ و گذشته خود نیز استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در سنت ما، بازی های بومی محلی رایج است که بخشی از شاکله فکری ما را تشکیل داده و برایمان حسّ خاطره انگیزی دارد، اما امروزه محیط زندگی کوچک و ابزارهایی نظیر تلویزیون، ماهواره و اینترنت بر زندگی ما حاکم شده است. ما باید از این فضا و شرایط در نقطه تلاقی برای دستیابی به اهداف ارزشی خود مثل کار گروهی، عبادت و معنویت یا گسترش فرهنگ قرآنی استفاده کنیم. اینجاست که باید نمونه های قبلی موجود در سنت و تاریخ مان را که آسیبی نداشته، در کنار اقتضائات زندگی امروزی قرار داده و راهکارها را به دست آوریم. ابزارهای جدید نیز در احیای سنت ها موثر است.
حجت الاسلام والمسلمین قطبی اضافه کرد: نمونه چنین کاری، پخش تم هایی از سنت چاووش خوانی در آهنگ انتظار تلفن های همراه است که به معنای نقطه تلاقی و اتصال ظرفیت های امروزین و قابلیت ها و نکات مثبت فرهنگ خودی است. بنابراین بایدفکر کرده و ببینیم چه کارهایی می توان انجام داد تا ارزش های فرهنگی و دینی بیشتر در زندگی مردم دیده و شنیده شده و در این راه از ابزارهای جدید نیز استفاده
کنیم.
وی خاطرنشان کرد: برای مثال می توان از سیستم مکتب خانه ای یا قبیله سازی استفاده کرد. در این سیستم، یک حلقه اصلی که حد مشترک و علاقمندی میان جمعی از افراد است، کشف شده و افراد حول محور آن گرد هم می آیند، نسبت به گروه احساس تعلق خاطر کرده و در فعالیت های آن مشارکت می کنند. این سیستم یکی از بهترین روش های مقاوم سازی فکری محسوب شده و اجازه نمی دهد اعضا از فضای فکری گروه خارج شوند، صیانت ساز و تنوع آفرین است و جذابیت ایجاد می کند.
رئیس میز تخصصی توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی دفتر تبلیغات اسامی تصریح کرد: می توان چنین گروه هایی را بر اساس یک تعلق قرآنی که همان حد وسط محسوب می شود، در فضای مجازی شکل داد، ابزارهای جدید نیز می تواند در این مسیر به ما کمک کند و این گونه میان روش های سنتی در فرهنگ قرآنی و قابلیت های موجود در ابزارهای جدید تلاقی ایجاد کرد.