ريشه دينی عید نوروز؟!

پرسش : آيا عيد نوروز ريشه دينی دارد؟

پاسخ : 
در برخي روايات، تجليل امامان«عليهم السلام» از عيد نوروز مشهود است. به عنوان مثال، در روايتي منسوب به حضرت امام جعفر صادق«عليه السلام» آمده است كه مي‌فرمايد: «نوروز، روزي است كه پروردگار از بندگان پيمان گرفته است او را عبادت كنند و بدو شرك نورزند و به فرستادگانش و امامان«عليهم السلام» ايمان آورند. نوروز، روزي است كه خورشيد در آن طلوع كرده و هيچ نوروزي نيست مگر اين كه ما در آن روز در انتظار از ميان رفتن سختيهاييم؛ زيرا نوروز از روزهاي ما و شيعيان ماست.»(1) در روايتي ديگر از معصوم«عليه السلام» وارد است: «چون نوروز فرا مي‌رسد، غسل كنيد، لباس پاكيزه بپوشيد، خود را معطّر سازيد و در آن روز، روزه گيريد.»(2) 
در برابر اين روايات، روايتي ديگر است منسوب به حضرت امام موسي بن جعفر«عليه السلام» كه در پاسخ درخواست منصور(عبّاسي) بر اين كه حضرت هنگام عيد نوروز در جايي بنشيند و به ديگران تبريك و تهنيّت گويد، مي‌فرمايد: «در اخبار جَدّم‌[رسول اللَّه‌صلي الله عليه وآله‌] خبري از اين روز[نوروز] نيافتم.»(3) مرحوم مجلسي پس از ذكر اين روايت، مي‌گويد: «ممكن است بتوانيم اين خبر را حمل بر تقيّه كنيم.» 
به هر حال، نبايد فراموش كنيم كه حضرت علي«عليه السلام» مي‌فرمايد: «هر روزي كه در آن، نافرماني خدا نشود، عيد است.»(4) پس بايد در عيد نوروز به كارهايي مشغول شويم كه ما را به خدا نزديك كند و او را از ما خشنود سازد و از انجام كارهاي خرافي و ارج نهادن به سنّتهاي نادرست و نامعقول خويشتن‌داري كنيم. 
عبادت خداوند و قرائت قرآن و پاكي و نظافت خانه و نيز لباس نو بر تن كردن - نه تحمّل گرايي و فخر فروشي كردن - و همچنين روزه داشتن و به ديدار دوستان و خويشان رفتن، بسيار پسنديده و ارزشمند است. ولي اعتقاد به ناميموني روز سيزدهم فروردين و واجب بودن سفره هفت سين و برگزاري مراسم چهارشنبه سوري، چون علّت عقلاني و شرعي ندارد، محكوم و مطرود است. 
 

پی نوشتها:
1) بحارالانوار، ج 59، صص 1 - 92. 
2) وسائل‌الشيعه، ج 7، صص 346 - 13871. 
3) بحارالانوار، ج 59، صص 2 - 100. 
4) شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد، ج 20، ص 73.