چهارمین جلسه دوره آموزشی مهارت های زندگی برگزار شد

به گزارش خبرنگار بلاغ چهارمین جلسه دوره آموزشی مهارت های زندگی چهارشنبه 27 دی ماه در مرکز همایش های غدیر برگزار شد.

حجت الاسلام و المسلمین استاد مهدی هادی در ابتدای جلسه خُلق را مجموعه ای از احساسات و عواطف تعریف کرد و گفت: هر انسانی دارای چرخه ی خُلق می باشد و در طول روز در زمان های مختلف خُلق و خوی او در اوج یا فرود قرار دارد. پایین یا بالا بودن خُلق گاهی موجب دردسر می شود، به ویژه در جایی که زن و شوهر دارای خُلق مخالف باشند. مثلا یکی ابتدای صبح خُلق بالایی دارد و در ابتدای شب خُلق او پایین می آید و دیگری در ابتدای روز خُلق پایینی دارد و در انتهای شب خُلق او بالا می رود. به عبارت دیگر خُلق بعضی افراد صبحگاهی و خُلق برخی دیگر شامگاهی است.

این کارشناس خانواده تغییر خُلق را امکان پذیر دانست و افزود: برای تغییر خُلق باید در گام اول خودمان را بشناسیم. برای این کار باید یک ماه حالات خود را ثبت کنیم. صبح که از خواب بلند می شویم حالت روحی خود را ثبت کنیم در طول روز نیز این کار را تکرار کنیم و تا آخر شب این عمل را ادامه دهیم. بعد از یک ماه خُلق و خوی خود را شناخته ایم و می توانیم گام بعدی را برای اصلاح این خُلق برداریم. در گام دوم باید با کمک یک متخصص مزاج شناسی، مزاج خود را شناسایی کنیم و بر مبنای آن تغییرات خود را مدیریت نماییم و پس از ایجاد این شناخت کامل اقدام به تغییر ملایم خُلق کنیم. دقت داشته باشید که تغییر ناگهانی خُلق می تواند بیش تر از منفعت، به ما ضرر برساند.

وی در ادامه به برخی مؤلفه های مهم سبک زندگی پرداخت و عنوان کرد: تغذیه، استراحت، پوشاک، وسیله ی نقلیه، روابط اجتماعی و تفریح سبک زندگی ما را تشکیل می دهند. متاسفانه زود خوابیدن در فرهنگ امروز ما به یک پدیده ی عجیب تبدیل شده و این از آثار تهاجم فرهنگی است.

حجت الاسلام هادی تکنیک های تبدیل خُلق منفی به خُلق مثبت را برشمرد:
1. اصلاح تفکر: برخی از افکار غلط، رفتارهای ما را تغییر می دهند. مثل این فکر که وقتی بعد از شستن ماشین، باران می آید، می گوییم هر وقت من ماشین خودم را می شویم باران می آید. در واقع تفکر یا نتیجه ی تحلیل است، یا استقراء، یا تجربه ی شخصی و یا الهام؛ و برای اصلاح تفکر باید این چهار مؤلفه را ارتقاء بخشید.
      * چگونه نگرش خود را تغییر دهیم؟
                _ به چالش کشیدن آن فکر
                _ جمع آوری شواهدی خلاف آن فکر
                _ گسترش تجربه در مواردی که تجربه نکرده ایم و احتمال شکست در آن را پیش از ورود صحیح به آن می دهیم.
                _ هم نشینی با افرادی که فکر متفاوتی دارند.
2. تغییر وضعیت بدن: مانند توصیه معصوم (علیه السلام) به خوردن گوشت برای شخص بدخُلقی که به حضرت مراجعه کرده بود. ورزش نیز در تغییر وضعیت بدن تأثیر گذار است.
3. تغییر محیط: خُلق انسان در محیط آشفته پایین می آید اما در محیط جذاب و تمیز بالا می آید.
4. تنظیم توقعات: فاصله ی بین خود واقعی (آنچه که هستیم) با خود آرمانی (آنچه که دوست داریم باشیم) هر چه بیشتر باشد، خُلق انسان را بد می کند؛ اگر هم خود واقعی و خود آرمانی فاصله نداشته باشد، فرد تنبل می شود.
5. مدیریت زمان و برنامه ریزی: آدم هایی که زمان شان آشفته و بی برنامه است، خُلق منفی تر و پایین تری دارند.
برای تغییر چرخه ی خُلق باید نکات بالا را مورد توجه قرار دهیم و به تدریج با عمل به این نکات خُلق را دچار تغییر کنیم.

وی یکی دیگر از معضلات را کمال گرای افراطی بودن دانست و اظهار داشت: افرادی که به صورت افراطی کمال گرا هستند، نمی توانند از اهدافی که به آن میرسند لذت ببرند. این افراد با رسیدن به هدف احساس می کنند این هدف آن چیزی که می خواستند نبوده و در نتیجه از آن لذت نمی برند و خُلق شان همیشه پایین است. مهم ترین دلیل این که یک فرد دچار حس کمال گرایی افراطی می شود، تقاضاهای بیش از حدّ اطرافیان است که هرگز راضی نمی شوند.

حجت الاسلام هادی در ادامه به مبحث تفکر نقاد پرداخت و عنوان داشت: تفکر نقاد به معنای آن است که افکار نباید بدون بررسی پذیرفته شود. بخش اول این نوع تفکر مربوط به افکار خودمان و بخش دوم آن مربوط به افکار دیگران است. باید افکاری را که به ما می رسد مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. بسیاری تبلیغات دروغ و خرافات را کسانی که تفکر نقاد ندارند می پذیرند.

وی در رابطه با تفکر نقاد به بیان یک تذکر پرداخت و گفت: سه دوره علم داریم:
* دوره ی سنتی: در این دوره علاوه بر واقعیت های عینی، واقعیت های ماورائی قابل کشف هم داریم.
* دوره ی مدرن: در نگاه مدرن فقط واقعیت های عینی و ملموس را باور می کنیم و ماوراء قابل باور نیست.
* دوره ی پست مدرن: در این دوره ما اصلا واقعیتی نداریم. به اعتقاد این نگرش، تفکر نقاد یعنی ما واقعیت قابل کشفی نداریم و همه چیز نسبی است.

این کارشناس خانواده بحث را با بیان نکات اساسی در تفکر نقادانه ادامه داد:
1- اصول تفکر خود را بشناسیم و صحت آن را ارزیابی کنیم: انسان ها براساس تجارب و آموخته هایشان فکرهای مرکزی (روان بنه) پیدا می کنند. این روان بنه ها پایه اصلی تفکرات و تصمیمات ما هستند. مثل روان بنه ی فاجعه سازی که از کاه کوه می سازد. اگر اصول اساسی فکر کشف و حل شود، بسیاری از مشکلات حل می شود.
2- چه هست و توصیف افکار و سپس چرا هست و تبیین افکار
3- وضعیت مطلوب و استاندارد (آسان ترین راه رسیدن به وضعیت مطلوب، پیدا کردن منبع موثق برای دریافت استانداردهاست).
4- بررسی نقادانه تفکرات (به عنوان مخالف، سوالاتی را مطرح می کنیم)
5- بررسی احتمالات مختلف و مقایسه ی آن ها  (ضعیف ترین آدم ها کسانی هستند که یک احتمالی به قضایا نگاه می کنند)

وی یکی از مهم ترین مهارت های مورد نیاز برای اکتساب را مهارت «نَه گفتن» دانست و اظهار داشت: در ادامه ی تفکر نقاد، گاهی به این نتیجه می رسیم که یک مطلب را نباید بپذیریم. در جوان ها و نوجوان ها بخشی از اعتیاد به مواد مخدر نتیجه ی ناتوانی در نَه گفتن است. باید به این نکته توجه شود که نَه گفتن به معنای بی ادبی و پرخاشگری نیست. انسان ها سه نوع برخورد دارند:
1- پرخاشگرانه
2- منفعلانه (ضد پرخاشگری که اجازه زورگویی را می دهد)
3- مقتدرانه (نه ظلم کنیم و نه ظلم را بپذیریم. بلکه تصمیم بگیریم مرزها و حریم های خود را محترمانه حفظ کنیم)

حجت الاسلام هادی در ادامه ی مهارت «نَه گفتن» به ارائه ی تکنیک هایی پرداخت:
1- در مواردی که فرد مقابل اهل اصرار و لحاجت نیست «نَه» می گوییم و توضیح می دهیم.
2- در مواردی که فرد، تلاش می کند با کنایه زدن ما را تحریک به انجام کاری کند، برخورد طنز آلود چاره ی کار است.
3- آدم هایی که اهل تجمیل نظرشان هستند را با یک «نَه» ساده و عوض کردن موضوع یا محیط رد کنید. باید توجه داشت که برای این افراد می توانیم از بستن باب مذاکره هم استفاده کنیم و اصلا اجازه ندهیم فرد در آن زمینه صحبت کند.

در پایان حجت الاسلام هادی به معرفی چند کتاب در این حوزه پرداخت:
* کتاب مهارت های زندگی ، نوشته سید مهدی خطیب ، انتشارات دارالحدیث.
* کتاب مهارت های زندگی رضوی ، نوشته محمدرضا شرفی، انتشارات آستان قدس رضوی.
* کتاب خودآگاهی، همدلی و حل مسأله از نظر اسلام، نوشته آقای علوی ، انتشارات آستان قدس رضوی.
* کتاب مهارت های سازگاری ، نوشته حسین زاده، انتشارات موسسه امام خمینی (ره).
* کتاب خشمت را قورت بده ، نوشته مجید جعفری هرفته، انتشارات موسسه امام خمینی (ره).
* کتاب من مانده ام تنهای تنها ، نوشته محمد حسین غدیری، انتشارات موسسه امام خمینی (ره).
* کتاب مهارت های زندگی، نوشته کلینکه، ترجمه شهرام محمدخانی

گزارش تصویری