«تبلیغ» کارویژه طلبگی است

یکی از مهمترین وظایف طلاب حوزه های علمیه امر مهم «تبلیغ» است که به فراخور فصول تبلیغی در طول سال به انجام آن همت می گمارند. اما پرسش اساسی اینجاست که آیا طلاب به امر تبلیغ که یکی از کار ویژه های مهم طلبگی است توجه کافی دارند و همه طلاب واجد شرایط و آماده، به وظایف و تکالیف تبلیغی خود در ایام تبلیغ بخصوص ماه مبارک رمضان عمل می کنند؟ برای پاسخ به این پرسش به سراغ تنی چند از کارشناسان امر تبلیغ رفتیم:

فصل های پربار تبلیغ

یکی از وظایفی که یک طلبه همواره در دوران تحصیل و طلبگی خود احساس می کند، اهتمام به امر تبلیغ است و به عنوان یک مبلغ مذهبی و دینی خود را موظف می داند که در جامعه حاضر شده، اقامه نمازجماعت نماید، به پرسشهای مذهبی مردم پاسخ دهد و به طور کلی آموخته های مذهبی و دینی خود را در اختیار مشتاقان و شیفتگان قراردهد و همچنین چراغ یک مرکز دینی مثل مسجد، حسینیه یا یک مؤسسه را حداقل در ایام تبلیغ مثل ماه مبارک رمضان روشن نگه دارد. اما آیا تمامی طلاب که شرایط و مهارت انجام امور تبلیغی را دارند، از این کار استقبال می کنند؟

«حجة الاسلام و المسلمین محمد علی محسن زاده» مدیر کل اطلاعات و فناوری دفتر تبلیغات اسلامی و مبلغ و مدرس دانشگاه می گوید: «این طور نیست که طلاب و اهل علم از اقبال و توجه کافی به امر تبلیغ برخوردار نباشند، اما باید اعتراف کرد که عده ای قلیل از طلاب به علل خاصی به امر تبلیغ بی توجه یا کم توجه و کاهل می باشند که این هم علل خاص خود را دارد».

«حجة الاسلام و المسلمین محمد صادق مفیدی فر» مدرس رشته تبلیغ دانشگاه باقرالعلوم(ع) و عضو دفتر آیة ا...العظمی مکارم نیز معتقد است:«اینکه ما به عنوان یک اصل موضوع عدم استقبال طلاب ازامر تبلیغ را قائل شویم، باید بگویم که این گونه نیست و طلاب همواره تبلیغ را از وظایف خود دانسته و بدان اهتمام داشته اند اما اینکه در ایام تبلیغی عده ای از طلاب به عللی به تبلیغ نمی روند نیز مورد قبول است ».

به سراغ یکی از نهادهای مهم اعزام مبلغ رفتیم تا پاسخ مسؤولان آن را بشنویم، «حجة الاسلام موسوی» مدیرکل امور مبلغین دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در این زمینه اظهار می دارد: «متأسفانه در ایام تبلیغی شاهد حضور مبلغین و طلاب فاضل در شهر قم هستیم، در حالی که جامعه اسلامی در سراسر کشور منتظر و نیازمند حضور این عزیزان است تا معارف و احکام اسلامی را برای آنان تبیین و تشریح کنند.

یک پیرمرد مومن روستایی در ایام ماه مبارک همه دلخوشی اش این است که در نماز جماعت شرکت کرده و از بیانات علمای حوزه بهره مند و سیراب شود.این معضل را ما بیشتر در مناطق محروم کشور مثل لرستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، هرمزگان ،کردستان و ایلام می بینیم، مناطقی که بشدت به مبلغ نیاز دارند. بنابراین تکلیف است که طلاب و فضلا دراین مناطق حاضر شوند و از امر تبلیغ غفلت نکنند».

موانع اقبال برخی از طلاب به تبلیغ

عده معدودی از طلاب به علتهای متفاوت و خواسته یا ناخواسته نسبت به امر تبلیغ غافل بوده و یا حداقل مناطقی در کشور ما هستند که طلاب تمایل کمتری به حضور در آن مناطق را دارند، به راستی چرا این گونه است و مشکل در کجاست؟ از کارشناسان می پرسیم که دلیل رغبت نداشتن برخی از طلاب به امرخطیر تبلیغ بخصوص در مناطق محروم چیست؟ حجة الاسلام مفیدی فر می گوید: «علت عدم اقبال عده ای از طلاب به امر تبلیغ اشتغالاتی است که آنها در قم و غیر قم در ادارات و ارگانهای دولتی و سایر مؤسسات دارند که این امر مانع فراهم شدن فرصت تبلیغ برای آنها می شود، اما مطلبی که از اهمیت بیشتری به نظر من برخوردار است این است که نهادهای مسؤول در امر تبلیغ باید با اتخاذ یک سلسله روشها و فرایندها جذابیت تبلیغ در همه مناطق کشور را برابر کنند، به طوری که طلاب به طور طبیعی تمایل به تبلیغ در برخی مناطق خاص که احتمالا جذابیتهای بیشتری نسبت به سایر مناطق دارد را ازدست بدهند و جذابیت همه مناطق یکسان شود».

حجة الاسلام محسن زاده، موانع عدم تمایل برخی از طلاب به تبلیغ را متعدد برمی شمرد و می افزاید:«متأسفانه برخی از طلاب فاقد مهارتهای تبلیغی و سخنوری هستند و یا اینکه عده ای از طلاب فنون سخنوری را می دانند اما در روضه خوانی دچار مشکل هستند. » وی با بیان اینکه غفلت نهادهای آموزشی حوزه های علمیه باعث مغفول ماندن و شکوفا نشدن مهارتهای تبلیغی طلاب شده است ادامه می دهد: «خوب است حوزه های علمیه در کنار سایر دروس حوزوی به شکوفا شدن و ارتقای این مهارت مهم از اول دوران طلبگی همت بگمارند، ضمن اینکه ورود برخی از طلاب به فضای دانشگاهی باعث اشتغالات پژوهشی و کمبود وقت برای آنان شده که گاهی هم ایام تبلیغی مصادف با کلاسها و امتحانات آنان شده و تبعا مانع حضور آنان در تبلیغ می شود. و حتی در خود حوزه های علمیه هم شاهد هستیم که برخی دوره های درسی و پودمانی چنان مشغله ای برای طلاب ایجاد می کند که آنان ترجیع می دهند از فرصت تعطیلی ایام تبلیغ برای جبران عقب ماندگی های درسی خود استفاده کرده و قید تبلیغ را بزنند».

حجة الاسلام موسوی نیز برخی مشکلات را زمینه ساز عدم تمایل برخی طلاب برای امر تبلیغ می داند و تصریح می کند: « مراکز پژوهشی و علمی فراوانی در قم وجود دارد که طلاب و مبلغان فاضلی در آنها مشغول پژوهش و تحقیق هستند که اشتغال آنان در این مراکز مانع از حضور آنان در مناطق تبلیغی می شود. نکته بعدی اینکه به نظر می رسد تداخل و بی نظمی در سیاستگذاری و اعزام مبلغ به مناطق توسط نهادها باعث دلسردی و دلخوری برخی مبلغان ما شده است. و مشکل دیگر نبود اسکان مناسب و در شأن یک مبلغ و طلبه اعزامی در مناطق تبلیغی است تا جایی که در برخی موارد مبلغان اعزامی ما با کم لطفی برخی نهادها و مراکز میزبان سرپناه مشخصی نداشته و برایشان جایگاهی در نظر گرفته نمی شود و یا دائم منزل به منزل می شوند. زیرا یک مبلغ باید حداقل دارای یک اتاق مناسب بوده تا پاسخگوی برخی مراجعات مردمی که در برخی موارد مطالب محرمانه و مشکلات شخصی دارند، باشد».

بانک جامع اطلاعات مبلغان

پیشنهاد «بانک جامع اطلاعات مبلغان» را حجة الاسلام محسن زاده ارائه می کند و در تشریح آن به ما می گوید: « باید با ایجاد این بانک محققان و مبلغان مذهبی را مطابق رشته های تخصصی و مهارتهای علمی و همچنین سوابق و تجربیات تبلیغی و تحقیقی آنها ساماندهی کرده و فرصتهای تبلیغی و اعزام مبلغ را متناسب با این پارامترها نظم بدهیم». 

منبع: روزنامه قدس24 .5. 1389