مصادیق صدقه در اسلام

به گزارش بلاغ به نقل از حوزه، آیت الله علوی گرگانی در سلسله مباحث تفسیری در ماه رمضان به آیه ۱۰۳ سوره توبه، خُذ مِن أَموالِهِم صَدَقَةً تُطَهِّرُهُم وَتُزَکّیهِم بِها وَصَلِّ عَلَیهِم  إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُم  وَاللَّهُ سَمیعٌ عَلیهم اشاره کرد و گفت: خدای متعال بعد از نماز، دومین دستوری که به جامعه اسلامی می دهد، زکات است. زکات و نماز دو واجبی است که در چند جای قرآن در کنار هم قرار گرفته اند و در واقع قرین هم اند. اگر کسی نماز بخواند، زکات ندهد و یا زکات بدهد و نماز نخواند، مورد پذیرش واقع نمی شود.

آیت الله علوی گرگانی گفت: در این آیه بعد از بیان دستور نماز، دستور زکات آمد و پیامبر بر مردم این آیه را خواند. آیه ۱۰۳ توبه بیانگر سه دستور است. ای پیامبر از اموال مردم صدقه یعنی همان زکات را بگیرد. خصوصیت صدقه این است که باعث پاکی اموال و تذکیه می شود.

ایشان افزود: زکات از جمله اموری است که مردم پای بند به آن نیستند برای همین می فرماید «اگر کسی دلش پاک شود، زکات می دهد».

معظم له اظهارداشت: آیه بیان می کند که صدقه به هر چیزی گفته می شود که چه جسمی، و چه بدنی و چه اموال باشد ؛ صدقه انسان را پاک می کند مانند خمس، نماز، صوم. همه را شامل می شود.

آیت الله علوی گرگانی گفت: آیه خطاب به پیامبر است، فرمود « ای پیامبر تنها به فکری گرفتن خمس و زکات گرفتن از مردم نباشد بلکه بعد از گرفتن زکات و خمس در حق مردم دعا کن». برای همین آیت الله سید ابو الحسن اصفهانی که جایگاه مرجعیت شیعه را داشته اند، با دست خود خمس را از مردم می گرفتند و برای مردم دعا می کردند و همین دعا موجب برکت و عزت می شد.

ایشان افزود: آیه می فرماید« ای پیامبر خمس و زکات را که از مردم گرفتی، برای آنها دعا کن چرا که دعای تو باعث عزت، عظمت و پاکی مردم و مایه آرماش می شود.

معظم له اظهارداشت: خمس و زکات جزء واجبات دین و سهم امام است و لازم است هر شیعه مسلمان خمس و زکات مال خود را بپردازد.

آیت الله علوی گرگانی گفت: خدا دوباره فرمود« ای پیامبر به مردم بگو منِ خدا دو چیز را از مردم می گیریم که یکی قبول توبه و استغفار است.  افراد معصیت کار و گناهکاری که آیات قرآن و روایت اهل بیت(ع) می شنود و از اعمال بد گذشته شان پشیمان می شوند و توبه می کنند مانند فضیل عیاض. آدم گناه کار بود که با شنیدن یک آیه توبه کرد و توبه اش مورد پذیرش خدا شد.

ایشان افزود: عیاض آدم بد شروری بود، مردم از او به شدت می ترسیدند، اما این آدم با یک آیه، قلبش شکست و یک مرتبه عوض شدند. در جامعه از این دست افراد زیادند. خدا توبه بنده گناه کار را قبول می کند.

معظم له اظهار داشت: دومین چیزی که خدا قبول می کند، صدقه است. صدقه قبل از این که به دست فقیر برسد، ابتدا به دست خدا می رسد. خدا می فرماید« خدا خودش صدقه را می گیرد». چرا که دست فقیر، دست خدا است.