سلوك سیاسی-اجتماعی مبلغان (3)،انتخابات و بایسته‌های تبلیغی
نام نشریه: مبلغان، شماره 49
اشاره
در قسمت قبلی این مقاله، موضوعاتی همچون: «انتخابات و مردم سالاری دینی» و «وظایف مبلغان در انتخابات» مورد بحث و بررسی قرار گرفت و چهار وظیفه از وظایف آنان بیان شد. آن چهار وظیفه عبارت‌اند از:
1. حضور فعال و آگاهانه در انتخابات؛
2. تبیین اهمیت و ضرورت انتخابات؛
3. سالم سازی فضای انتخابات؛
4. جلوگیری از یاس و دلسردی مردم.
اینك ادامه وظائف را پی می‌گیریم.
5. تبیین احساس وظیفه و مسئولیت
شركت در انتخابات نه تنها حق و خواست مردم، بلكه وظیفه، تكلیف و مسئولیت دینی، عقلی و قانونی آنان نیز هست. این حق و تكلیف، امروزه مسئله‌ای حیاتی، سرنوشت ساز، مؤثر و دارای نقش بسیار در معادلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. این مسئولیت و وظیفه مهم و خطیر، به قدری مورد توجه شرع و قانون قرار گرفته كه امام راحل می‌فرماید: «باید همه شما، همه ما، زن و مرد، هر مكلف - همان طور كه باید نماز بخواند - همان طور باید سرنوشت خودش را تعیین كند.» (1)
مبلغان عزیز بدانند كه این احساس وظیفه و تكلیف باعث حضور پررنگ و گسترده افراد متدین و آگاه در پای صندوقهای رای و در نتیجه مانع انتخاب و گزینش اشخاص ناصالح و عوام فریب می‌شود.
این تكلیف، یك وظیفه تحمیلی و اجباری نیست، بلكه یك تكلیف عقلی و برای حمایت و مواظبت از دین و كشور است. مقام معظم رهبری در تبیین این مسئله فرموده است: «... این یك وظیفه تحمیلی، مثل تكالیف گوناگون و الزامات مختلف بر دوش اشخاص نیست كه بگوییم: شما وظیفه دارید. این یك تكلیف عقلی و برای مصلحت است، مثل اینكه هر كس تكلیف دارد لامت خود را حفظ كند و نیروی درونی خویش را تضمین و ذخیره نماید و شرف و عزت و افتخار خود را حفظ كند. یك ملت اگر بخواهد اقتدار حكومتی را - كه پسندیده و پذیرفته است - پایدار باشد و دشمن نتواند مثل گذشته این كشور و حال بسیاری از كشورهای دیگر در زندگی و همه شئون او دخالت كند، لازمه‌اش این است كه خود را از صحنه‌های اساسی كشور جدا نكند و در وسط صحنه حضور داشته باشد، اگر ملتی صحنه را رها كرد و به وظائف اساسی كه در صحنه حیات سیاسی و اجتماعی مقرر است پشت كرد، دیگر نمی‌تواند از كسی گله كند كه چرا سرنوشت من چنین و چنان شد. سرنوشت دست خود او است. بدیهی است كه دشمن می‌آید و صحنه را از او خواهد گرفت...؛ لذا تكلیف مردم، یك تكلیف عقلی و عقلایی است و به همین لحاظ شرعی می‌باشد؛ یعنی شارع مقدس هم به خاطر مصالح مردم در چنین جاهایی امر دارد؛ چون كه مورد تكلیف صریح عقلی است. عقل به مردم حكم می‌كند كه بایستی این را داشته باشند. بنابراین، برای مردم وظیفه شرعی و عقلی و اجتماعی و سیاسی است كه در صحنه انتخابات حضور پیدا كنند. اساس كار هم مردم اند.» (2)
6. بی‌طرفی، اعتدال و استقلال مبلغ
یكی از انگاره‌های بایسته و ضروری در حوزه تبلیغات دینی، بی طرفی مبلغان در انتخابات و عدم جانبداری و حمایت آنان از نامزدها، گروهها، احزاب و جناحهای خاص است. البته مبلغان قطعا نظر خاصی نسبت به اشخاص و گروهها دارند و هنگام مراجعه حضوری و مشورت، می‌توانند نظر صریح و روشن خود را نسبت به نامزد خاصی اعلام نمایند. از طرفی همان طور كه همه نهادها و گروههای سیاسی، علمی، فرهنگی و... (مانند: دانشگاهیان، رسانه‌ها و مطبوعات جمعی، مؤسسات فرهنگی و اجتماعی و..) . می‌توانند نظر خود را آشكارا و جانبدارانه اعلام كنند؛ نهادهای دینی و تبلیغی نیز این حق را دارند و هیچ كس نمی‌تواند با فریب كاری، جنجال و هیاهو، مانع ابراز آشكار عقیده و نظر آنان شود و مردم را از شنیدن دیدگاه صائب و مطمئن آنها، محروم سازد. اما آنچه شایان توجه است، اینكه مبلغان و عالمان، مهم‌ترین نهاد مورد اعتماد و مرجع مشورت همه مردم هستند و حالت پدری و هدایتگری نسبت به آنان دارند، از اینرو جانبداری از نامزد و گروه خاصی، منافی با این محوریت و اعتماد و استقلال آنان است.
از طرفی همان طور كه گفته شد، انتخابات، عرصه تنازع، كشمكش و منازعات تبلیغاتی و جناحی است و ورود به این حوزه، به اعتماد و احترام مردم نسبت به روحانیت لطمه می‌زند و از نفوذ كلام و اقتدار و احترام آنان می‌كاهد و باعث ایجاد كدورت و ناراحتی در میان عده‌ای از اقوام و گروههای معتقد و وفادار به نظام ولایی می‌شود و نتیجه آن درگیریهای فرسایشی و بی فایده و دوری مردم از مساجد و محافل دینی است.
پس، انجام اموری چند، زیبنده و شایسته مبلغان و عالمان دلسوز و مشفق نیست، از جمله: دخالت مستقیم در امر انتخابات و جانبداری افراطی از نامزدها یا گروههای خاص، موضع گیری علیه برخی از افراد و گروهها، تندروی و افراط در بیان مواضع شخصی، پی گیری منافع فردی و گروهی از تریبونهای مذهبی، استفاده نابه جا از امكانات مساجد و محافل مذهبی به نفع اشخاص و... .
امام عزیز رحمه الله می‌فرمود: «روحانیون محترم... سعی كنند در حوزه خود، از افراد و گروههای مسلمان كه در انتخابات كاندید شده و یا از كاندیداهای مورد علاقه خود طرفداری می‌كنند، چون پدری مهربان باشند و آنان را با دید محبت بنگرند.» (3)
البته، مسامحه و دوری از گردونه مهم انتخابات به هیچ عنوان درست و مطلوب نمی‌باشد و سپردن عرصه به افراد نالایق و نفاق پیشه - كه ضرر آنها از هر خطری بیشتر است - به مصلحت نیست؛ چنان كه امام راحل رحمه الله می‌فرمودند: «اگر در انتخابات مسامحه كنیم، مطمئن باشید كه از راه مجلس به ما لطمه می‌زنند.» (4)
7. مشورت‌دهی و راهنمایی مردم
حضور فعال، آگاهانه و مستمر مبلغان و عالمان دینی در عرصه انتخابات، موفقیت و فرصت مغتنمی برای مردم مسلمان و آگاه ایران است كه می‌توانند از سالم‌ترین و مطمئن‌ترین راه، گزینشی درست و مطلوب داشته باشد.
گفتنی است كه یكی از بایسته‌های مهم و عقلانی انتخابات، شناخت و آشنایی كافی از نامزدها و در نتیجه انتخابی درست و شایسته از میان آنان است. عدم شناخت كافی و سودمند از نامزدها و انتخابی نادرست، تعصب آمیز، قبیله گرایانه و بر اساس تبلیغات زر و زور مدارانه و توجه به شایعات عوام فریب، ضررها و خطرات فراوانی را متوجه خود مردم، كشور و نظام دینی می‌كند كه گاهی جبران ناپذیر است.
البته، مردم بزرگوار و متدین ایران از رشد سیاسی بالایی برخوردارند و پس از گذشت دو دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، تجربه‌ها و دانستنیهای مفید و ارزشمندی اندوخته‌اند و با فراست و هوشیاری خود، قدرت تشخیص افراد شایسته و اصلح را دارند؛ ولی باید بدانند كه مشورت با آگاهان و متدینان، ضریب آگاهی و بینش آنان را بالا می‌برد و با اطمینان بیشتری گزینش خواهند داشت.
حضرت امیر علیه السلام می‌فرماید: «من شاور ذوی الالباب، دل علی الصواب؛ (5) هر كس با صاحبان خرد مشورت كند، به راه درست هدایت می‌شود.»
امام راحل رحمه الله می‌فرمود: «جامعه اسلامی ایران... مسلم قدرت انتخابات اصلح را دارند، البته مشورت در كارها از دستورات اسلامی است و مردم [در امر انتخابات] با متعهدین و معتمدین خویش مشورت می‌نمایند.» (6)
و از نظر مقام معظم رهبری: «مردم باید بگردند و بشناسند و اگر قرار است برای شناختن به توصیه افرادی گوش كنند، كسانی را برای شنیدن توصیه شان، انتخاب كنند كه به آنها واقعا اطمینان داشته باشند و با دلی آسوده و خالی از شك بتوانند به معرفی آنان عمل كنند.» (7)
مبلغان و عالمان دینی، به علت تعهد، امانت داری، و تقوایی كه مردم مسلمان ایران از آنها سراغ دارند، همواره مورد اطمینان و مراجعه مردم بوده‌اند و به موجب همین اطمینان حتی گاهی مردم در امور شخصی و خانوادگی خود نیز به روحانیون رجوع كرده، مشاوره و كسب تكلیف می‌كنند. بر همین اساس، بایسته است كه مبلغان و علماء خود را برای این مشاوره و مراجعه آماده كنند و نظرات صائب، كارشناسی شده و امانتدارانه‌ای ارائه دهند.
البته مبلغان و عالمان دینی در مراجعه حضوری و مستقیم مردم می‌توانند ضمن بیان شاخصه‌ها و معیارها، نامزدی را كه به این ملاكها نزدیك است، معرفی كنند؛ اما در محافل عمومی و سخنرانیهای تبلیغی، بایسته است كه تنها به بیان معیارها و شاخصه‌ها بسنده كنند تا از این طریق بتوانند اذهان و افكار مردم را به طرف انتخاب اصلح جلب كنند.
8. بیان ملاكها و شاخصه‌های «انتخاب اصلح»
در نظام سیاسی اسلام و حكومت ولایی برخلاف بیشتر نظامها و حكومتها معیارها و شاخصه‌های اساسی و بایسته‌ای، برای كارگزاران، صاحب منصبان و مدیران اجرایی مطرح است و بدون توجه به این ملاكها و نبود شرائط و صفات لازم، انتخاب كارگزاران و سپردن اداره امور به افراد نالایق و بی تعهد، نادرست، غیرقابل پذیرش و غیردینی است.
در نصوص دینی صفات، شرائط و ویژگیهای خاصی برای كارگزاران امور در نظر گرفته شده و كسانی كه مسئولیتهای اداری، اجرایی، قضایی و تقنینی كشور را برعهده می‌گیرند و یا نامزد كسب این مسئولیتها هستند، باید دارای این صفات و ویژگیها باشند وگرنه هیچ مشروعیتی از ناحیه شرع نخواهند داشت و پست و مقام آنان غصبی و غیرشرعی خواهد بود.
از اینرو، بایسته است كه مبلغان و عالمان دینی، این صفات و معیارها را برای مردم تبیین كنند و مانع ورود افراد نالایق، عوام فریب، مقام دوست، منحرف، افراطی، سكولار و غرب گرا شوند.
در اسلام روی مسئله «انتخاب اصلح» ، تاكید فراوان شده است و در حقیقت این اصل در اسلام، یكی از اصولی‌ترین شرایط برای انتخاب عاملان و كارگزاران امور است.
امام امت رحمه الله در مورد انتخاب اصلح فرمودند:
«انتخاب اصلح برای مسلمین؛ یعنی انتخاب فردی كه تعهد به اسلام و حیثیت آن داشته باشد و همه چیز را بفهمد و چون در مجلس، اسلام تنها كافی نیست، بلكه باید مسلمانی باشد كه احتیاجات مملكت را بشناسد و سیاست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد كشور باشد و ممكن است به شما و گروه شما هم مربوط نباشد كه اگر اصلح را انتخاب كردید، كاری اسلامی می‌كنید... .» (8)
با توجه به این مطالب روشن و بایسته، در این قسمت معیارها، شاخصه‌ها و ویژگیهای مورد نظر شرع مقدس اسلام، قانون اساسی ایران، امام راحل و رهبر انقلاب اسلامی درباره كارگزاران، نمایندگان و صاحب منصبان نظام دینی و ولایی ارائه می‌گردد. باشد كه مبلغان و عالمان دینی در سراسر كشور، با بیان این ملاكها و صفات و شرایط، به نحو احسن مردم را به سمت انتخابات اصلح سوق دهند و به وظیفه دینی و عقلی خود عمل كنند.
معیارها و شاخصه‌ها
یك. شرایط كارگزاران در نصوص دینی
1. علم و آگاهی
علم و دانایی، اطلاع از احكام شرعی و سواد و معلومات كافی، از شرائط و ویژگیهای بایسته كارگزاران و مسئولان نظام دینی است. این ملاك و شرط چنان مهم است كه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمود: «ما ولت امة قط امرها رجلا و فیهم اعلم منه الا لم یزل امرهم یذهب سفالا حتی یرجع الی ما تركوا (یعنی الولایة) ؛ (9) هیچ امتی امر حكومتش را به دست كسی نمی‌دهد، در حالی كه عالم‌تر از او در میان آنان باشد، مگر اینكه پیوسته كارشان به عقب باز می‌گردد تا زمانی كه به آنچه ترك كرده‌اند [یعنی ولایت] برگردد.»
2. امانت داری
مسئولان و كارگزاران نظام دینی، باید افرادی مورد اطمینان، امانت دار و معتمد باشند و از مقام و موقعیت خود سوء استفاده نكنند، به كشور خیانت روا ندارند و در حفظ بیت المال، رعایت مصالح كشور، مواظبت از اسرار نظام و... امانت دار و مورد اعتماد باشند.
قرآن از زبان یوسف علیه السلام خطاب به عزیز مصر می‌فرماید: «اجعلنی علی خزائن الارض، انی حفیظ علیم» ؛ (10) «مرا رپرست خزائن كشور (بیت المال) كن؛ به دلیل اینكه هم امانت دار و هم آگاهم.»
3. انصاف و دوری از ستم
یكی از صفات و شرائط مهم كارگزاران و مسئولان نظام دینی رعایت انصاف، عدل و قسط در كلیه شئون اجتماعی و سیاسی و پرهیز از ظلم و ستم و اجحاف نسبت به دیگران است.
قرآن به صراحت می‌فرماید: «ولا تركنوا الی الذین ظلموا فتمسكم النار ومالكم من دون الله من اولیاء»؛ (11) «به آنان كه ستم كردند، اعتماد نكنید كه آتش دامنگیر شما می‌شود و جز خدا برای شما یاورانی نیست.»
از اینرو، نباید چنین افرادی را به مسئولیت امر گمارد و به آنان یاری رساند. امروز بزرگ‌ترین یاری به افراد بی انصاف و ظالم، رای دادن به آنان است كه به شدت از آن نهی شده است.
امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «من مشی الی ظالم لیعینه وهو یعلم انه ظالم فقد خرج عن الاسلام؛ (12) هر كس به سوی ظالمی رود تا او را كمك كند، در حالی كه می‌داند او ظالم است، از اسلام خارج شده است.»
4. دارای بینش و درك سیاسی
بر اساس منطق اسلام، در كارگزاری حكومتی، كارآیی به تنهایی كافی نیست؛ بلكه لازم است كه كارگزار دارای بینش و آگاهی سیاسی باشد تا مغلوب و فریفته دیگران نشود و در اداره امور كشور، و رتق و فتق امور مردم فریب نخورد و بتواند جامعه اسلامی رابه بالاترین درجه كمال برساند.
امام علی علیه السلام فرموده است: «آفة الزعماء ضعف السیاسة؛ (13) آفت كارگزاران ناتوانی در [بینش] سیاسی است.»
و نیز فرمودند: «من قصر عن السیاسة صغر فی الریاسة؛ (14) كسی كه در سیاست كوتاه [فكر] باشد، ریاستش اندك خواهد بود.»
5. زمان شناسی و بصیرت
كارگزاران نظام سیاسی - به خصوص نمایندگان مجلس - باید زمان شناس و آگاه به مسائل روز باشند و تحلیلهای درست و دقیق درباره تغییرات و تحولات سیاسی داخلی و خارجی داشته باشند. و بایسته است كه مردم در گزینش خود افراد آگاه، صاحب نظر و زمان شناس را شناسایی كرده و به آنان رای دهند.
امروزه عصر ارتباطات، اطلاعات و آینده نگری است و موفقیت یك كارگزار در گرو كشف و شناخت درست مسائل روز و برنامه‌ریزی آینده نگرانه است. از اینرو، كمتر دچار بحران و مشكلات ناگهانی می‌شود. امام صادق علیه السلام فرمود: «العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس؛ (15) كسی كه به [اوضاع زمان خویش آگاه باشد، مورد هجوم امور مشتبه قرار نمی‌گیرد.»
علاوه بر موارد یاد شده، شرائط دیگری نیز در نصوص دینی ذكر شده كه از بیان تفصیلی آنها در اینجا خودداری می‌شود، از جمله: حسن ولایت، حسن رفتار، خوش سابقه بودن، دارای پیشینه مثبت بودن، با تجربه بودن، صداقت، دلسوزی، شیفته خدمت بودن، قاطعیت در مقام اجراء، بخیل نبودن، شجاعت، سعه صدر و... .
دو. ملاكها و شاخصه‌ها از دیدگاه ولایت
از دیدگاه قانون اساسی و نظر امام راحل رحمه الله و رهبر معظم انقلاب اسلامی و نیز از دید عقلی و عرفی، كارگزاران، مسئولان و نمایندگان مجالس مختلف در نظام اسلامی، باید از شرائط، صفات و شاخصه‌های زیر برخوردار باشند. در صورت عدم برخورداری و فقدان این ویژگیها و معیارها در شخصی، انتخاب و گزینش او، امری نادرست، غیرعقلانی و علیه منافع و مصالح كشور و مردم است.
1. پایبندی به اصول و ارزشها
كارگزاران و مسئولان منتخب مردم در نظام دینی، باید پایبند به اصول و ارزشها باشند و تعهد، ایمان، تدین، تقوا و علاقه درونی خود را به اصول و آرمانهای انقلاب اثبات كنند و فریب مقام و منزلت یا شعارهای دشمنان داخلی و خارجی را نخورند. تعهد و تخصص را در كنار هم قرار دهند و حافظ و مدافع ارزشها، اصول، آرمانها و احكام الهی باشند. امام راحل رحمه الله فرمود: «از مهمات امور، تعهد وكلای مجلس شورای اسلامی است. ما دیدیم كه اسلام در كشور ایران چه صدمات بسیار غم انگیزی از مجلس شورای اسلامی غیرصالح و منحرف بعد از مشروطه تا عصر رژیم جنایتكار پهلوی و از هر زمان بدتر و خطرناك‌تر در این رژیم تحمیلی فاسد خورد و چه مصیبتها و خسارتهای جان فرسا... به كشور و ملت وارد شد.» (16)
مقام معظم رهبری نیز تاكید فرمودند:ای ملت ایران! در میان همین دكترها و مهندسها و متخصصان و كارشناسها بگردید و متدین را انتخاب كنید. به صرف ادعا اكتفا نكنید. باید متدین باشد، وقتی كه متدین شد، آن وقت انسان احساس خاطر جمعی می‌كند.» (17)
«دنبال آدمهای مؤمن و شجاع و انقلابی و كسانی كه بتوانند قدرت این ملت را - كه در سایر ارزشهای انقلابی است - حفظ كنند، باشید؛ كسانی كه وقتی قوانینی می‌گذارند و موضعی می‌گیرند و نطقی می‌كنند همه در این جهت (حفظ ارزشها) باشد... .» (18)
2. كاردانی، تجربه و تدبیر
كارگزاران و مسئولان نظام دینی باید متخصص، كاردان و با تجربه و مدیر و مدبر باشند و بتوانند با تدبیر و تجربه كافی، كشور را اداره كنند، منافع و مصالح بلند مدت را در نظر بگیرند و خط و مشی و برنامه‌های اصولی و كارآمدی را اتخاذ كنند. قسمتهای تحت مسئولیت خود را به شایستگی اداره كنند و در كمیسیونهای مراكز مشورتی، نظرات علمی و كارشناسی ارائه دهند.
امام رحمه الله می‌فرماید: «مجلس چنانچه محتاج به علما و روحانیون مطلع از احكام شرعی و سیاسی اسلام است، محتاج به متخصصین رشته‌های مختلفی است كه كشور به آنها نیاز دارد.» (19)
مقام معظم رهبری نیز می‌گوید: «... اگر نماینده‌ای به مجلس برود كه درك لازم از مسائل كشور نداشته باشد، آگاهی لازم، سواد لازم را نداشته باشد، خوب این نماینده به درد نمی‌خورد. نمایندگی كار مهمی است... .» (20)
3. پایبندی به قانون اساسی
اصل و اساس در نظام دینی، دستورات و احكام الهی و آموزه‌های جاویدان اسلام است؛ از اینرو، تفكرات لیبرالیستی و اومانیستی در آن جایی ندارد و كارگزاران و نمایندگان مجلس باید پایبندی و التزام خود را به اسلام و آموزه‌های سعادت بخش آن نشان دهند وگرنه صلاحیت گزینش و انتخاب شدن را ندارند. از آنجایی كه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برگرفته از این آموزه‌های دینی و مورد تایید امام راحل و مردم متدین واقع شده است، كارگزاران و مسئولان هم باید پایبندی و التزام خود را به آن ثابت كنند و همیشه بر اساس آن فعالیت نمایند.
امام راحل رحمه الله فرمود: «سرنوشت اسلام و كشور خود رابه دست كسانی دهید كه به اسلام و جمهوری اسلامی و قانون اساسی معتقد و نسبت به احكام نورانی الهی، متعهد باشند.» (21)
نمایندگان مجلس نیز در سوگند نامه خود این چنین بر تمامی این موارد و شروط پیشین تاكید می‌ورزند:
«من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می‌كنم و با تكیه بر شرف انسانی خویش، تعهد می‌نمایم كه... از قانون اساسی دفاع كنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهار نظرها، استقلال كشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنها را مدنظر داشته باشم.» (22)
4. پایبندی و التزام به ولایت فقیه و خط امام
كارگزاران، نمایندگان و صاحب منصبان نظام دینی در جمهوری اسلامی، باید التزام و پایبندی خود را به ولایت فقیه اثبات و ابراز كنند و مردم نیز مكلف اند تنها به افراد پایبند و معتقد به ولایت فقیه رای دهند.
امام راحل رحمه الله می‌فرماید: «... [اصلح] شخصی است كه تعهد به اسلام دارد، اعتقاد به قوانین اسلامی دارد و در مقابل قانون اساسی خاضع است و اصل صد و دهم آن را - كه ظاهرا راجع به ولایت فقیه است - معتقد است و وفادار است نسبت به او. یك همچو شخصی را شماها خودتان انتخاب كنید و گروههای مردم را هم وادار كنید كه یك همچو شخصی را انتخاب كنند و از تفرقه بپرهیزید.» (23)
كارگزاران و نمایندگان منتخب مردم، همچنین باید پایبندی و التزام خود را نسبت به خط امام راحل رحمه الله - كه به حق جمهوری اسلامی ایران همواره، مدیون رهبری و درایت او خواهد بود - ابراز دارند و گفته‌ها و رهنمودهای او را همچون مشعلی فروزان فرا روی خود قرار دهند. مقام معظم رهبری فرموده است: «وكیل آینده مجلس، باید دنبال راه امام و در خط او باشد؛ آن مرد بزرگ و انسانی كه دشمنانش هم به عظمت و صداقت و شجاعت او اذعان و اعتراف می‌كردند؛ آن انسانی كه ایران ضعیف و وابسته را از چنگ آدمهای فاسد و مدیران نالایق و وابسته بیرون آورد و به دست خود ملت داد؛ آن انسانی كه توانست حركت مردم را هدایت و این ملت را مجتمع و متحد كند و در راه آن هدف عظیم به حركت بیندازد...» (24)
5. استقلال و عدم وابستگی
یكی از شرائط و صفات بایسته كارگزاران و نمایندگان، استقلال رای و عدم وابستگی آنها به كشورهای سلطه گر و یا احزاب و گروههای منحرف و ضد دین است. مبلغان باید مردم را راهنمایی كنند كه در انتخابات، افرادی را برگزینند كه به دولتهای استعماری، مخالفان جمهوری اسلامی و منافقان داخلی و احزاب نفوذی وابسته نباشند و مرعوب توطئه‌ها نگردند و استقلال رای داشته باشد. همچنین در عرصه‌های بین المللی و فعالیتهای دیپلماتیك، فریب وعده‌ها و نیرنگهای دشمنان را نخورند.
امام عزیز رحمه الله فرمود: «هر كس در هر مقام كه خیال سازش با شرق و غرب را داشت، بی محابا و بدون هیچ ملاحظه‌ای او را از صحنه روزگار براندازید.» (25)
و «افرادی را انتخاب كنید كه متعهد به اسلام [بوده] ، شرقی و غربی نباشند [و] بر صراط مستقیم انسانیت و اسلامیت باشند.» (26)
مقام معظم رهبری نیز ضمن ابراز نگرانی از ورود عناصری كه منادی اهداف و خواسته‌های امریكا و غرب باشند، یادآور می‌شوند: «... البته، این ملت بیدار است... این ملت آگاه و هشیار و خون داده و رنج كشیده، اگر دیدند یك عنصر وابسته در مجلس است، دست دراز می‌كنند و او را از مجلس در می‌آورند و بیرون می‌اندازند...» (27)
6. شهامت و شجاعت
یكی از شاخصه‌ها و ملاكهای اساسی كارگزاران نظام دینی، شهامت، شجاعت و توانایی اظهار نظر و استقلال رای و نترسیدن از دشمنان داخلی و خارجی و باج ندادن به جناحها و احزاب غیرخودی است.
امام راحل رحمه الله می‌فرمود: «كسانی را كه انتخاب می‌كنید، باید مسائل را تشخیص دهند؛ نه از افرادی باشند كه اگر روس یا آمریكا یا قدرت دیگری تشری زد، بترسند، باید بایستند و مقابله كنند.» (28)
مقام معظم رهبری نیز فرموده است: «... آن كسی كه اسلام را نمی‌پسندد و مقررات اسلامی را قبول نمی‌كند، برای خاطر دل بیگانگان و خوش آمد دیگران به انقلاب و ارزشهای انقلابی خیانت می‌كند و یا به خاطر ترس از دیگران، به جای اینكه به ملت گرایش نشان دهد، به دشمن گرایش نشان می‌دهد و آن كسی كه تقوای لازم را ندارد... و اهل دنیا است و فقط برای نام و نشان و استفاده شخصی این مسئولیت را می‌خواهد، او لایق و شایسته این كار نیست.» (29)
7. حمایت از محرومان و ارتباط با مردم
یكی از اهداف و برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران - كه در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده - رفع محرومیت و فشار از مردم متدین و خدمت به اقشار مختلف جامعه به خصوص مستضعفان، پابرهنگان، نیازمندان و... است.
كارگزاران و مسئولان امر، نه تنها باید خود را خدمتگزار و حامی محرومان و نیازمندان بدانند؛ بلكه ارتباط مستقیم و دوستانه‌ای نیز با آنان برقرار كنند. در غیر این صورت، لیاقت و شایستگی مسئولیت در جمهوری اسلامی ایران را ندارند و نباید مردم به چنین افرادی رای بدهند.
امام راحل رحمه الله فرمود: «اشخاصی كه معروف هستند به خدمت به مردم، آنها را تعیین بكنند.» (30)
مقام معظم رهبری نیز تاكید كرده‌اند كه: «در تنظیم برنامه‌های كشور، اصلی‌ترین مسئله عبارت از رفع فقر و محرومیت و نجات طبقات مستضعف و محروم و پابرهنگان از تبعات دوران ستم شاهی و آثار سلطه بیگانگان است. نمایندگان محترم باید در قوانین مصوب و نیز در مراجعات خود با مسئولان اجرایی كشور، این را اصل بدانند و وظیفه كمك به محرومان را سرلوحه مسئولیتهای نمایندگی خود قرار دهند.» (31)
8. حفظ مصالح و منافع كشور
یكی از بایسته‌های مهم و اساسی در اداره امور، حفظ مصالح و منافع كشور و در راس قرار دادن منافع جمعی، دینی و ملی و كنار زدن منافع شخصی و حزبی است.
مردم وظیفه دارند رفتار و گفتار نامزدهای انتخاباتی را بررسی كنند و كسانی را كه صداقت و دل سوزی دارند و درصدد خدمت به كشور و مردم اند و مصالح كشور را فدای منافع فردی، جناحی و قومی نمی‌كنند، انتخاب نمایند. پس حفظ منافع و مصالح ملی كشور در برنامه‌ریزی و مواضع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، از شرائط مهم «نامزد اصلح» است.
امام راحل رحمه الله می‌فرمود:».. من متواضعانه از شما می‌خواهم كه... سرنوشت اسلام و كشور را به دست كسانی دهید كه منفعت خود را بر مصلحت كشور مقدم ندارند.» (32)
مقام معظم رهبری نیز می‌فرماید: «برادران و خواهران نماینده را به... اجتناب از گروه گرایی و مقدم داشتن مصالح كشور و مردم بر مصالح شخصی و گروهی... توصیه می‌كنم.» (33)
پی‌نوشـــــــــــت‌ها:
1) صحیفه نور، ج 15، ص 168.
2) روزنامه جمهوری اسلامی، 27/10/74.
3) صحیفه نور، ج 20، ص 101.
4) همان، ج 18، ص 198.
5) بحارالانوار، ج 77، ص 422.
6) صحیفه نور، ج 20، ص 194.
7) مجله سروش، 15/11/62.
8) صحیفه نور، ج 18، ص 136.
9) كتاب سلیم بن قیس، ص 118.
10) یوسف/55.
11) هود/113.
12) وسائل الشیعه، ج 2، ابواب ما یكتسب، باب 42، ح 10.
13) غرر الحكم، ح 393.
14) همان، ح 8536.
15) تحف العقول، ص 356؛ كافی، ج 1، ص 27.
16) صحیفه نور، ج 5، ص 267.
17) روزنامه جمهوری اسلامی، 21/11/74.
18) همان.
19) صحیفه نور، ج 18، ص 231.
20) روزنامه جمهوری اسلامی، 21/11/78.
21) صحیفه نور، ج 11، ص 269.
22) قانون اساسی، اصل 67.
23) صحیفه نور، ج 11، ص 151.
24) روزنامه جمهوری اسلامی، 21/11/74.
25) كلمات قصار، ص 144.
26) صحیفه نور، ج 11، ص 274.
27) روزنامه جمهوری اسلامی، 21/11/74.
28) صحیفه نور، ج 18، ص 198.
29) روزنامه جمهوری اسلامی، 21/11/74.
30) صحیفه نور، ج 15، ص 163.
31) پیام رهبری، 7/3/71.
32) صحیفه نور، ج 11، ص 269.
33) پیام رهبری، 7/3/71.
افزودن دیدگاه جدید