بومی سازی علوم مجرای ضروری به سوی حرکت به سمت علوم انسانی اسلامی است

به گزارش بلاغ به نقل از خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی امروز در مراسم اختتامیه سومین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی اسلامی که در سالن همایش‌های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت:  مجموعه فعالان این طرح به دنبال اجرای بهترین روند و فعالیت و کاری بودند که بتواند در آینده علمی کشور مثمر ثمر باشد.
وی افزود: از جمله اهداف این دوره می توان به گفتمان سازی و ترویج ایده گفتمان علوم انسانی اسلامی اشاره کرد؛ این دوره فرصت مطلوبی برای افزایش محتواهای مورد نیاز در این حوزه بوده است و برای اینکه بتوانیم در راستای محورهای مورد نظر حرکت کنیم از ظرفیت اساتید برجسته استفاده کرده‌ایم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بیان کرد: محتوای نشست‌های آموزشی در این دوره در قالب کتابی منتشر می‌شود؛ این نکته را باید گفت که در دعوت از اساتید و تامین محتوای علمی دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی اسلامی به دنبال این نبوده که یک دیدگاه در حوزه علوم انسانی را ترویج دهیم به همین علت برخی افراد که ممکن است با علوم انسانی اسلامی زاویه داشته باشند را به دوره دعوت کرده‌ایم تا بتوانیم قرائت‌های مختلفی از علوم انسانی اسلامی را به دانشجویان ارائه دهیم.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی گفت: تحول در حوزه علوم انسانی اسلامی نیازمند یک جریان دانشی است؛ از دیگر برکات طرح گفتمان نخبگان علوم انسانی اسلامی، محدود نشدن به دوره آموزشی دو هفته‌ای در قم است چرا که این دوره آغاز یک برنامه چند ساله خواهد بود که در این برنامه به دنبال آموزش 60 واحد درسی هستیم.
وی با اشاره به برگزاری دوره‌های تکمیلی در طول سال اظهار کرد: برگزاری این دوره‌ها به هدف اصلی راه‌اندازی طرح گفتمان نخبگان علوم انسانی اسلامی که کادرسازی و نیروسازی در دانشگاه‌ها به منظور تولید علوم در حوزه علوم انسانی اسلامی است کمک می‌کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه افراد می‌توانند پایان‌نامه‌های علمی خود را با محوریت مباحث علوم انسانی اسلامی دنبال کنند، گفت: در آینده با مجموع وسیعی از رشته‌های علوم انسانی روبه رو خواهیم بود که ضمن اعتقاد و تعهد نسبت به علوم انسانی اسلامی، در راستای حرکت بخشیدن به این چرخه در حال تلاش خواهند بود.
وی با تاکید بر اینکه ایده علوم انسانی اسلامی با واکنش‌های منفی نیز روبه رو است، اظهار کرد: در سطح فضای علمی کشور مخالفینی وجود دارند که واکنش‌های منفی نسبت به این ایده نشان می‌دهند که بخشی از آنها به انگیزه‌های سیاسی و غبارآلود بودن فضای تفهیم و تفاهم نسبت به علوم انسانی اسلامی بر می‌گردد.
وی با ذکر این مطلب که  برخی از مخالفت‌ها و واکنش‌های منفی نسبت به علوم انسانی اسلامی به سبب برخی از دفاع‌های نادرست توسط افراد ناآگاه است گفت: برخی افراد به شیوه‌ای ایده علوم انسانی اسلامی را طرح می‌کنند که افراد دیگر از این ایده برداشت منفی می‌کنند به همین علت در این دوره آموزشی به دنبال فعالیت‌های علمی بوده‌ایم که بتوانیم از ترویج جلوه منفی این ایده جلوگیری کنیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یادآورشد: مخالفت‌ورزی با غرب نخستین وجوه ایده علوم انسانی اسلامی از نظر واکنش‌های سلبی است؛ جریانی به علت غرب‌ستیزی علوم انسانی را ابزار عملکردهای خود قرار داده‌اند به این معنا که علوم انسانی به قدرتی برای غرب‌ستیزی تبدیل شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه علم و معرفت غربی و شرقی و اسلامی و غیر اسلامی ندارد، مطرح کرد: داشتن موضع تهاجمی نسبت به علوم انسانی و طرح ایده علوم انسانی اسلامی واکنش سلبی دیگری است که توسط برخی از افراد دنبال می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه واکنش سلبی دیگر لزوم بومی‌سازی علوم انسانی به جای لزوم اسلامی‌سازی علوم انسانی است، ادامه داد: بومی‌سازی علوم انسانی قابل دفاع بوده اما در واکنش‌های سلبی با بازخورد منفی قابل مشاهده است، این افراد مدافعان علوم انسانی اسلامی را دعوت می‌کنند که به جای شعار علوم انسانی اسلامی از شعار لزوم بومی‌سازی علوم انسانی استفاده کنند.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی یادآورشد: در میان واکنش‌ها برخی اعتقاد دارند که امکان تحقق علوم انسانی اسلامی وجود ندارد، این واکنش منفی‌ترین واکنش است که مشکلات بسیاری را به دنبال دارد؛ بر خلاف کنش‌های نادرست انگیزه طرح ایده علوم انسانی اسلامی غرب‌ستیزی نیست، علوم انسانی موجود را از ارکان تکمیل مدنیت معاصر غربی و محتوای بسیاری از نظریه‌ها در حوزه‌های مختلف سیاست، اقتصاد و حقوق را مشکل‌دار می‌دانیم و پایه‌های نظری را قبول نداریم، آنها را غیر معنوی و سبب فروپاشی اخلاق و معنویت می‌دانیم به همین علت با کلیت مدنیت غربی مخالفت می‌کنیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اظهارکرد: برخی افراد با نگاه وارونه نسبت به علوم انسانی اسلامی به دنبال ترویج نگاه‌های منفی هستند؛ اینکه افراد علم‌ستیز و معرفت‌ستیز به دنبال طرح علوم انسانی اسلامی هستند نادرست است چرا که این دیدگاه نشان از نداشتن تحلیل عمیق نسبت به علوم انسانی موجود است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: بر اساس نگاه‌های غیر منطقی همه بر اساس مبانی فکری خود می‌توانند به علوم انسانی وارد شوند اما یک جریان فکری همانند اسلام نمی‌تواند به این حوزه وارد شود و فرآیند تولید علم را طی کند؛بومی‌سازی به اسلامی‌سازی علوم انسانی ختم می‌شود؛‌قدم بومی‌سازی علوم انسانی نسبت به اسلامی‌سازی علوم انسانی درست است چرا که اگر به تمدن علوم انسانی غرب نگاه کنیم مقوله تولید دانش با مقوله حل مسئله گره خورده است و هر جا علمی به دنبال حل مسئله می‌رود علم تولید می‌شود، چیزی که به عنوان علوم انسانی در غرب در شاخه‌های مختلف مطرح شده تلاش دانشمندان برای رفع مشکلات است.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی با بیان اینکه جامعه امروز در حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ درگیر مشکلات بسیاری است، مطرح کرد: باید مشکلات و مسئله‌های خود را در این حوزه‌ها دنبال کنیم تا به تولید علم برسیم، دعوت به بومی‌سازی و دعوت علما برای رفع مشکلات درست است اما متناسب با علوم انسانی اسلامی نیست چرا که بر اساس این دیدگاه باید مشکلات جامعه را مبتنی بر مباحث معرفت‌شناسانه علوم اسلامی رفع کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: بومی‌سازی نمی‌تواند جای اسلامی‌سازی را بگیرد اما بومی‌سازی مقدمه و مجرای ضروری حرکت به سمت علوم انسانی اسلامی است