اختلاف عامل آسیب‌های اقتصادی و سیاسی بر جهان اسلام

حجت‌الاسلام والمسلمین سید تقی قادری: از آنجایی که معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) دوازدهم تا هفدهم ربیع الاول را به مناسبت میلاد خجسته رسول گرامی اسلام(ص) و امام صادق(ع) هفته وحدت اسلامی قرار دادند تحلیل همه جانبه این ابتکار سیاسی در صورتی امکان‌پذیر است که به نکات کلیدی توجه شود.
نکته اول: مقصود از وحدت اسلامی این نیست مذاهب چهارگانه اهل سنت حنبلی، شافعی، مالکی، حنفی و مذاهب سه گانه شیعی زیدی، اسماعیلی و دوازده امامی دست از مذهبشان بر داشته و تابع یکی از این مذاهب شوند زیرا چنین امری نه منطقی است و نه عملی.

منطقی نیست برای اینکه حقانیت این مذاهب از نظر پیروانش از استدلال لازم عقلی و شرعی برخوردار است بنابراین با چه مجوزی می‌توانند دست از آن مذهب بر دارند و پیرو مذهب دیگر شوند.

عملی نیست چون اگر عملی بود اهل‌ سنت به چهار مذهب و شیعه به سه مذهب تقسیم نمی‌شدند بلکه مقصود از وحدت اسلامی این است امت اسلامی با حفظ مذهب خود به نقطه مشترک فکری، فقهی و سیاسی بین خودشان که بیشتر از نقطه اختلاف آنها است برگردند و ید واحد شده و جبهه واحد قرار دهند و در برابر دشمن مشترک که صهیونیست و استعمارگر غرب در رأس آنها آمریکا است از منافع و حیثیت جهان اسلام دفاع کنند.

ضرورت وحدت اسلامی و پرهیز از اختلاف
نکته دوم: دلیل بر ضرورت وحدت اسلامی و اینکه مسلمین باید از هر گونه شقاق و اختلاف پرهیز کنند سه امر است.
دلیل اول: همین قرآن که نقطه مشترک بین همه مسلمین است همانگونه که آنان را دعوت به فرایض و دستوراتی مانند نماز، حج، روزه، زکات، حجاب، انفاق، ایثار و... می‌کند همین قرآن مسلمین را دعوت به وحدت و پرهیز از هرگونه اختلاف کرده است.

ـ وَ أَطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحُکُمْ.(انفال/ ۴۶) و فرمان خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و نزاع و کشمکش نکنید، تا سست نشوید، و قدرت و شوکت شما از میان نرود.
ـ وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا(آل‌عمران/۱۰۳)و همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و متفرق نشوید.
ـ  وَ إِنَّ اللَّهَ رَبىّ‏ وَ رَبُّکمُ‏ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِیمٌ.(مریم/۳۶) و همانا خداوند، پروردگار من و شماست، پس او را بپرستید که بندگی او راه مستقیم و استوار است.
ـ مِّلَّة ابیکم ابراهیم هو سمکم المسلمین (حج/۷۸) همگی از ملت پدرتان ابراهیم هستید و او شما را مسلمان نامید.
پس نتیجه می‌گیریم مسلمین به دلیل همان آیاتی که آنان را مکلف به پایبندی به نماز، روزه و حج می‌کند و بی‌اعتنایی به این دستورات را مستلزم معصیت می‌داند به دلیل آیات همین قرآن وظیفه مسلمین حفظ اتحاد است و دامن زدن به هر امری که سبب اختلاف و شقاق مسلمین شود بدون تردید خلاف قرآن و معصیت است و مسلمین وظیفه‌ای بالاتر از اتحاد و برادری ندارند.

سیره و سنت رسول اکرم(ص) در دعوت به الفت

دلیل دوم: سیره و سنت رسول گرامی اسلام(ص) نه تنها مسلمین را دعوت به الفت بین یکدیگر می‌کند بلکه از هرگونه اختلاف و شقاق بین یکدیگر نهی می‌کند. از همین روست که پیامبر اکرم(ص) در منا برای مردم خطبه خوانده و در ضمن آن فرمودند: مسلمانان برادر همدیگرند و خونشان برابر است و اگر کوچک‌ترین آنها به کسى امان داد، همگى آن را مراعات مى‌کنند. آنها در برابر دیگران(دشمنانِ غیر مسلمان) همدست و کمک یکدیگرند.
امام علی(ع) در وصیت به امام حسن(ع) و امام حسین (ع) می‌فرمایند: بر شما باد ای فرزندانم به ارتباط و بذل و بخشش و بر حذر باشید از جدایی و پشت کردن به یکدیگر و تفرقه.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: ای گروه مؤمنان، مأنوس و متحد باشید و به هم مهربانی کنید.(کافی)
امام صادق (ع) می‌فرمایند: ایجاد وحدت به هنگام، پیدایش اختلاف و تباهی میان امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدایی، صدقه‌ایست که خداوند آن را دوست دارد.

یکی از اصحاب امام صادق(ع) از ایشان می‌پرسد: هنگامی که با مردمی که شیعه نیستند معاشرت می‌کنیم، چه روشی برای ما بهتر است؟ امام(ع) فرمودند: به امامان خود نگاه کنید که چگونه رفتار می‌کنند، پس همانند آنها باشید. به خدا سوگند امامان شما همواره از مریض‌هایِ آنان (غیر شیعیان) عیادت می‌کنند و در تشییع جنازه‌ها حاضر می‌شوند و هر جا لازم باشد به نفع آنها یا علیه آنها شهادت می‌دهند و اگر امانتی در دستشان باشد به آنها تحویل داده و خیانت نمی‌کنند.»

علی (ع) می‌فرمایند: «وَ إِلَهُهُمْ وَاحِدٌ وَ نَبِیُّهُمْ وَاحِدٌ وَ کِتَابُهُمْ وَاحِدٌ أَ فَأَمَرَهُمُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ بِالاخْتِلَافِ فَأَطَاعُوه أَمْ نَهَاهُمْ عَنْهُ فَعَصَوْه؟(نهج‌البلاغه/خ/۱۸) خدایشان یکی، پیامبرشان یکی و کتابشان یکی است. آیا خداوند آنها را به اختلاف و دو دستگی فرمان داده و او را اطاعت می‌کنند؟ یا آنها را از اختلاف نهی کرده و فرمانش را سرپیچی می کنند.

پس با توجه به چنین رهنمودهایی از رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع) مکرمشان تکلیف همه مسلمین روشن است و آن وحدت اسلامی و حفظ اتحاد است و نمی‌شود کسی ادعای دلدادگی به آنان بکند ولی هر روز به اختلاف بین مسلمین دامن بزند.
 

اختلاف عامل آسیب‌های اقتصادی و سیاسی بر جهان اسلام

دلیل سوم بر ضرورت وحدت و تقریب بین مذاهب و امت اسلامی آسیب‌های جانی، اقتصادی، سیاسی بر جهان اسلام به ویژه کشورهای اسلامی همچون عراق، یمن، سوریه به دلیل همین اختلافاتی است که وارد می‌شود آسیب‌های که اگر اتفاق نمی‌افتاد می‌توانست در این مدت این کشورها را تبدیل به یک قدرت در برابر دشمنان شناخته شده‌ای مانند آمریکا و صهیونیست کند.

از همین روست رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: تفرقه و ستیزه‌جویی میان بخش‌های امت مسلمان، بیماری خطرناکی است که باید با همه توان به درمان آن پرداخت. دشمنان ما از دیرباز در این عرصه نیز به تلاش گسترده و بی‌وقفه دست زده اند و امروزه که بیداری اسلامی، آنان را وحشت‌زده کرده است، تلاش خود را شدت بخشیده‌اند.
سیاستمداران استعمارگر به خوبی می دانستند که اگر هویت یکپارچه جهان اسلام شکل بگیرد، راه بر سیطره سیاسی و اقتصادی آن بسته خواهد شد پس در تلاشی همه سویه و بلندمدت، به اختلافات در میان مسلمانان دامن زدند و زیر چتر این سیاست خبیثانه، از غفلت توده‌های مردم و سست عنصری زمامداران سیاسی و فرهنگی بهره‌برداری کردند و کار خود را در تسلط بر کشورهای اسلامی پیش بردند.

راهکار رسیدن به وحدت اسلامی و تبدیل شدن به ید واحد

راهکار رسیدن به وحدت اسلامی و تبدیل شدن امت اسلامی به ید واحد در برابر استکبار و صهیونیسم جهانی بستگی به تحقق چند امر عملی دارد.
نخستین راهکار در تقریب بین مسلمین به حاشیه راندن و حذف کردن افراطیون در جوامع اهل سنت و تشیع است زیرا تا زمانی که جریان تکفیری در بین اهل سنت وجود دارد و شیعیان را به دلیل بعضی از باورها تکفیر می‌کنند و ریختن خونشان را مباح می‌دانند و همچنین تا زمانی که در بین شیعه جریانی وجود دارد که اهانت به مقدسات اهل سنت را تکلیف تلقی می‌کنند، طبیعی است زمینه‌های تفرقه و شقاق بین مسلمین بیشتر از زمینه وحدت خواهد بود و اجازه نمی‌دهد مسلمین ید واحد شده و درجبهه واحد در برابر دشمن مشترکشان قرار بگیرند.

راهکار دوم در رسیدن به وحدت اسلامی گفت‌وگو و تبادل‌نظر دائمی بین علما و نخبگان تأثیر گذار مسلمین است که می‌تواند زمینه تقریب عملی بین همه مذاهب اسلامی را به وجود آورد. دارالتقریب بین مذاهب اسلامی را که مرحوم آیت‌الله بروجردی یکی بزرگترین مراجع شیعه و شیخ شلتوت مفتی اعظم دانشگاه الازهر تأسیس کرده‌اند و امروز با حمایت رهبر معظم انقلاب راهش را ادامه می‌دهد به این دلیل بوده است تا از طریق گفتگوی بین نخبگان مذاهب به نقاط مشترک رسیده و جامعه اسلامی به وحدت اسلامی برسند.

سومین راهکار در تقریب بین مذاهب اسلامی داشتن شبکه مهم ارتباط جمعی مانند رادیو و تلویزیون جهانی مشترک بین کشورهای اسلامی است که بتوانند تمام رهبران اسلامی از سراسر جهان مباحث مشترک داشته باشند و جذاب‌ترین فیلم و سریال های وحدت‌آفرین با بودجه همه کشورهای اسلامی تولید و پخش شود تا از این طریق از اختلاف فاصله گرفته و به اتحاد و الفت نزدیک شود.
چهارمین راهکار در تقریب اسلامی برجسته کردن و در جریان گذاشتن جامعه اسلامی نسبت به آسیب و خسارت‌های جانی، اقتصادی و سیاسی است که در اثر وجود این اختلافات دامن‌گیر جهان اسلام و امت اسلامی شده است زیرا اگر به درستی این خسارات و زیان‌ها به امت اسلامی نشان داده شود بدون تردید از اختلافات کاسته می‌شود و امت اسلامی به این نتیجه می‌رسند در رسیدن به عزت و سربلندی راهی جز وحدت نخواهند داشت.