آموزش تبلیغ دینی در اینترنت (2) توصیه‏ های تبلیغی

تبلیغ دینی در فضای مجازی، اثر بسیار مطلوبی بر معنویت محیط اینترنت و کاربران آن می‏گذارد و زمینه رشد معنوی مخاطبان و نشر معارف دینی را فراهم می‏کند و مبلّغ به راحتی می‏تواند با کاربران زیادی در ارتباط بوده و به تعامل با آنها بپردازد؛ امّا در کنار فراهم شدن امکانات و شرایط ویژه برای نشر معارف دینی، فضای اینترنت یک سری آسیبهای خاص خود را دارد و ممکن است فعّالیت مبلّغان دینی را تحت الشعاع قرار دهد؛ از اینرو برای مصون ماندن از آسیبهای اعتقادی، اخلاقی و... لازم است مبلغان دینی نهایت دقت خویش را به کار گیرند تا تبلیغ آنها اثر گذاری لازم را داشته و به ضد تبلیغ تبدیل نشود. در ذیل برخی توصیه‏های کلی جهت مصون ماندن از خطرات احتمالی و افزایش تأثیرگذاری در تبلیغ ارائه می‏گردد:

توصيه­های تبليغي

توصیه‏هایی که لازم است مبلّغان گرامی به آنها توجه داشته باشند، شامل محورهای امنیتی، اعتقادی، اخلاقی و تبلیغی است که در ذیل به آنها اشاره می‏شود.

الف. امنيت:

موارد امنیتی که باید مبلّغ آنها را رعایت کند عبارتند از: افشا نکردن رمزهای کاربری، افشا نکردن اسرار شخصی و خانوادگی، در دسترس قرار ندادن شمارۀ تماس و پرهیز از ملاقات حضوری با مخاطبان، جهت مبتلا نشدن به عوارض آن.

ب. اعتقادی:

مبلّغ اینترنتی در نظر داشته باشد که جهت تقویت جنبه‏های اعتقادی مخاطبان، لازم است با پیگیریهای مستمر و پاسخگویی کامل و درست برای رسیدن آنان به جواب، و پرداختن به شبهات حل نشده و نشان دادن چهرۀ واقعی و زیبایی از دین، برای ترغیب بیشتر به معارف دینی، از بی‏دینی و کم رنگ شدن حساسیت آنها نسبت به مقدّسات و ارزشهای دینی، پیشگیری کند. و البته در صورت وجود شبهه و سؤال (برای خود مبلّغ)، به دنبال پاسخ مناسب آن باشد تا مجموعه‏ای از شبهات بدون پاسخ، در ذهن او انباشته نگردد.

ج. اخلاقي:

مبلّغی که در کنار انجام تبلیغ سنّتی، جهت تبلیغ دینی در فضای اینترنت وارد می‏شود، برای اثرگذاری بهتر در مخاطبان، باید تبلیغ در اینترنت را یک نوع عبادت دانسته و قصد قربت نماید و از طریق شرکت در مجالس روضه، قرائت قرآن و ادعیه به صورت روزانه خود را از لحاظ معنوی بیمه کند.

لازمه ارتباط بهتر با مخاطبان، برخورد صحیح با آنها است و مبلّغ باید تنها به همان ارتباط مجازی بسنده کرده و از صمیمیت بیش از حدّ با مخاطب (به ویژه مخاطبین مؤنث) و در خواست add کردن مخاطب (اضافه کردن دوستان)، مگر در موارد ضروری، خودداری نماید و در صورتی که احساس می‏کند ارتباط بیشتر ممکن است به ایجاد علاقه منجر شود، ارتباط خود را با او قطع نماید و یا اگر احساس می‏کند تبلیغ در محیط خاص اینترنت، مثل چت و... یا به صورت کلی در سایبری فضاهای مجازی، او را گرفتار آسیبهایی می‏کند، آن فضا را ترک نماید.

د. تبليغي:

در راستای انجام تبلیغات اینترنتی و انجام فعالیتهای مجازی، رعایت چند نکتۀ تبلیغی، لازم و ضروری است:

1. مبلّغ سعی کند سطح علمی خود را بالا برده و با مطالعه کافی و اطمینان از درستی مطالب، آنها را ارائه نماید و اگر تسلّط کافی بر مطلبی ندارد، عدم علم خود را در مورد آن موضوع اظهار کرده و مخاطب را به پاسخگویان متخصّص، ارجاع دهد.

2. پاسخهایی که می‏دهد باید با ادبیاتی روان، کوتاه و متناسب با فهم مخاطب و همراه با احترام به شخصیت او و به دور از هر گونه توهین حتی نسبت به مخالفان (خصوصاً در مورد پیروان ادیان و فرق) ارائه گردد.

3. از پاسخهای سست یا نامربوط و مطالبی که شبهه‏ناک بوده (به خصوص در مورد شبهات اعتقادی که بیان آن ایجاد شبهه می‏کند) و به نوعی ترویج اعتقادات معاندان و مخالفان است، پرهیز شود.

4. باید توجه داشته باشد که در رسالت تبلیغی خود به وظیفۀ امر به معروف و نهی از منکر پرداخته و از گناهی که در ذهن او - در ذهن خود - و مخاطب است، جلوگیری نماید؛ زیرا دیدن گناه دیگران، گاهی موجب بی‏اهمیت قلمداد کردن گناه می‏شود و مبلّغ در این زمینه نباید هیچ‏گونه مماشاتی با دیگران داشته باشد، مبلّغ باید از حرفها و برخوردهای سبک و منافی شئونات طلبگی پرهیز نموده و سعی کند محیط اینترنت بر گفتار و رفتار او تأثیر نگذارد.

5. در صورتی که مبلّغ، توانمندی لازم علمی را دارد، بهتر است خود را به عنوان طلبه معرفی نماید تا کاربران به عنوان متخصّص در معارف دینی به او اعتماد کنند و سؤالات دینی و مشکلات خود را با او در میان گذارند.

6. از توجیه حرفهای نادرست دیگران که موجب بی‏اعتمادی مخاطبان نسبت به مبلّغ می‏شود، پرهیز نماید.

شیوه‏های تبلیغی:

در هر یک از عرصه‏های اینترنتی، جهت پاسخ‏گویی، جذب و اثرگذاری و حفظ مخاطبان مرتبط، لازم است نکاتی مورد توجه قرار گیرد:

الف. پاسخ‏گویی:

جهت بهتر پاسخ دادن به سؤالات و دغدغۀ مخاطبان، لازم است نسبت به مطلب آنها، عکس العمل زیبا داشته و به نیاز و میل مخاطب توجه کند و مطالب را متناسب با ادبیات او به صورت کوتاه و مؤثر ارائه نماید و نیز از جوابهای آماده استفاده نکند. علاوه بر این باید جوابها مستند و مستدّل بوده و از قضاوتهای عجولانه پرهیز شود و در جایی که کاربری به ناسزا روی می‏آورد به این عمل زشت او توجّهی نکرده و سعی کند با عکس‏العملی در خور و شایسته، او را متوجه اشتباهش نماید.

ب. جذب مخاطب و اثرگذاری:

1. ارتباط با مخاطب باید محترمانه باشد و مبلّغ با شناختی که از او پیدا می‌کند به روحیاتش توجه کرده و سعی کند از تمام ظرفیتهای به وجود آمده در جذب وی استفاده نماید و دقت داشته باشد که جذب، مهم است؛ اما نباید از راه‏های نادرست صورت گرفته و منجر به تعریف نابجا از او و یا هر گونه سخن و عملکرد غیر دینی گردد.

2. در حد امکان باید به نقاط مشترک اخلاقی و رفتاری و شخصیتی مخاطب توجه شود، تا از این طریق اعتماد او جلب گردد. همچنین لازم است با حضور منظّم و ارتباط مستمر و در کمال آرامش با برخوردی محترمانه، حتی برابر دشمنان و فحاشان، به نیازها و سؤالات آنها پاسخ داده شود و با وقت کافی که برای آنان گذاشته می‏شود، حل مشکلات آنان پی‏گیری شود.

3. هر یک از محیطهای تبلیغی در فضای مجازی، مثل: وبلاگ، تالارهای گفتگو، چت و...، شرایط و اقتضائات مخصوص به خود را دارد که لازم است مبلّغین محترم با آشنایی کامل از این محیطها، به تبلیغ بپردازد.

ادامه دارد...