گزارشى از یك سفر تبلیغى (گفت و گو با: ابوالحسن حقانی)

 معرفت: بنام خدا. در خدمت يكى از طلاب اعزامى به كانادا، جناب حجت الاسلام والمسلمين حاج آقاى حقانى هستيم. اطلاع يافتيم كه برخى از طلاب اعزامى به كانادا، در اوقات فراغت خود در كانادا، علاوه بر كارهاى علمى و تحقيقى، به كارهاى تبليغى نيز مى پردازند. از ايشان تقاضا مى كنيم كه در اين زمينه توضيحاتى بفرمايند.

حجت الاسلام حقانى: بسم الله الرحمن الرحيم. البته، هدف اصلى از اعزام برادران به كانادا در درجه اول، تحصيل بوده است، در عين حال، در كنار امر تحصيل، برادران در اوقات فراغت و فرصتهايى كه پيش مى آيد زمينه هايى را جهت تبليغ اسلام در مسائل اسلامى پيدا مى كردند و استفاده مى كردند كه من به طور فهرستوار اين زمينه ها را مطرح مى كنيم و سپس برخى از نكاتى كه نياز به توضيح بيشتر دارد، بيان خواهم كرد. به طور كلى، چند زمينه براى تبليغ اسلام وجود دارد:

سخنرانى; سمينار; كلاس براى دانشجويان و فرزندان آنها; شركت در انجمن اسلامى دانشجويان كانادا; ارتباط با دانشجويان و اساتيد; نقش دوستان در غنى كردن كتابخانه ها، بخصوص كتابخانه دانشگاه مك گيل.

در مورد سخنرانى بايد گفت كه زمينه بسيار خوبى وجود دارد. دوستان نيز در اين رابطه تا حدودى موفق بوده اند. بايد عرض كنم كه دوستان در مقاطع مختلف سخنرانيهاى مختلفى داشته اند، مثلاً، در ايام محرم، صفر و ماه مبارك رمضان و يا در مناسبتهاى ديگر ـ اعم از مذهبى يا غير مذهبى ـ كه پيش مى آيد چه در شهر مونترال، كه دوستان آنجا مستقر هستند، و چه در شهرهاى ديگر كانادا و يا كشور آمريكا مسافرت مى كردند و به سخنرانى مى پرداختند. در سالهاى اول، به دليل آشنا نبودن به محيط آنجا و نيز به دليل ابتداى كار و فشرده بودن درسها، سخنرانيها نسبتاً پراكنده بود و تنها در روزهاى  عاشورا يا 21 رمضان سخنرانى در مونترال يا در شهرهاى مجاور داشتند. ولى بعدها با تجربياتى كه بدست آمد، برنامه هاى تبليغى منظم ده روزه داشتند كه در اين زمينه با دانشجويان و غيردانشجويان، برنامه هاى تبليغى منظمى داشتند. درست مثل يك مبلغى كه از شهرقم به شهرهاى ديگرى مى رود و به تبليغ مى پردازد و تنها سخنرانى وظيفه او نيست وظايف ديگرى هم دارد.

معرفت: سؤالى كه دراينجامطرح است اين است كه محتواى سخنرانيها بيشترچه بود ومخاطبين آنها مسلمان بودنديا غيرمسلمان وياافرادبومى؟

حجت الاسلام حقانى: مخاطبين مختلف بودند ـ اعم از ايرانى و غيرايرانى ـ غيرايرانيها شامل لبنانى ها، عراقى ها، افراد بومى و افغانى ها و ايرانيان نيز دانشجويان و غيردانشجويان بودند. از نظر محتوا نيز، موضوع سخنرانى بستگى به موقعيت زمانى و مخاطبين داشت. مثلاً در ايام محرم در درجه اول مسائل دينى و اسلامى، مسائل روز جامعه اسلامى و عزادارى اباعبدالله الحسين و... طرح مى شد. گاهى نيز مباحث روز و شبهاتى كه وجود دارد طرح مى گرديد; نظير مباحث پولوراليسم، ولايت فقيه و... كه بحثهاى روز است.

معرفت: جناب آقاى حقانى، آيا جنابعالى هم حركت تبليغى داشته ايد. و اگر گزارشى از كار تبليغى خودتان بدهيد، استفاده مى كنيم.

حجت الاسلام حقانى: بله، خود بنده امسال به مدت 15 روز سفر تبليغى به شهر ونكوور داشتم و درآنجا با افراد مختلف، افكار مختلف، برخورد داشتم و استقبال بسيار خوبى شد، به گونه اى كه قرار شد اين سفر تداوم داشته باشد و از ما دعوت كردند كه در مناسبتهاى مختلف جهت تبليغ به آنجا برويم و من نيزاحساس ضرورت كردم كه در آينده سفرهايى به اين شهر داشته باشم. در شهر ونكوور اسلام به معناى واقعى كلمه، كاملاً غريب است و حتى من مشاهده كردم كه علناً و صراحتاً در روزنامه هاى فارسى زبان، عليه اسلام مطلب مى نويسند و هيچ كس نيست كه جلوى اينها را بگيرد و يا پاسخ اينها را بدهد. البته راه قانونى وجود دارد و آن اين است كه حزب يا سازمانى كه جواز رسمى فعاليت داشته باشد، اعتراض كند و جلوى اين مطالب را بگيرد. ولى متأسفانه تا به حال هيچ كارى در اين زمينه صورت نگرفته است. در اين سفر تبليغى عمدتاً سخنرانى بنده براى مسلمانان ايرانى، عراقى و لبنانى بود، سخنرانى هم به زبان فارسى و گاهى هم به زبان عربى ايراد مى گرديد. البته، با برخى از افراد بومى، مناظراتى به زبان انگليسى هم داشتيم. محل سخنرانى نيز در حسينيه اين شهر، بنام حسينيه برنابى ها صورت مى گرفت. شهر ونكوور يكى از شهرهاى بزرگ كانادا است كه از مجموعه چند شهر تشكيل شده است از جمله شهرهاى برنابى، فريزر و... زير پوشش اين شهر قرار دارند. برنابى يكى از شهرهاى ونكوور بزرگ مى باشد و اين حسينيه به برنابى ها معروف است كه مسلمانان ايرانى، عراقى و لبنانى در آن فعاليت مى كنند و معمولاً به سه زبان عربى، فارسى و انگليسى برنامه اجرا مى كنند.

الف) ايرانى‌ها: در حال حاضر دو عضو دارد كه و متأسفانه فعاليت خاصى ندارند.

ب) افغانى‌ها: تعداد اين گروه قبل از ايام محرم و مسافرت اينجانب در آنجا كم بود ولى با تلاشى كه صورت گفت بحمداله توانستيم براى آنها يك انجمنى درون گروهى تشكيل بدهيم كه در حال حاضر تعداد آنان به سى نفر رسيده است.

ج) گروه‌‌‌هاى عراقى و لبنانى: به دليل اختلافاتى كه بين هر دو گروه از يك سو و لبنانى ها از سوى ديگر وجود دارد، فعاليت مطلوبى از آنها مشاهده نمى شود.

البته، كنار اين حسينيه، مراكز ديگرى هم هست كه متعلق به پاكستانى ها و ايرانى هاى مقيم آنجا هست كه زمينه تبليغ براى آنها وجود ندارد زيرا سياست اين گروه تز "اسلام منهاى سياست و روحانيت" است و به طور كلى از برنامه هايى كه صبغه سياسى داشته باشد، جداً پرهيز مى كنند. البته، در اين سفر ما سعى بر برقرارى رابطه با اينها كرديم كه موفق نشديم كه ان شاءالله در آينده به تلاشهاى خود ادامه خواهيم داد.

علاوه بر اينها، مسلمانان اهل تسنن هم دو مسجد دارند كه يكى از آن دو متعلق به عربستان است كه بيشترين فعاليت آنان در نماز جمعه و نشر كتب و مجلات خلاصه مى شود.

البته، دوستان ديگرى هم فعاليت هاى تبليغى داشته اند. بطور كلى دوستان به شهرهاى سياتل و هوستون، ادمينون، ترونتو، شربروك، كبك، اتاوا، واشنگتن و نيويورك و... معمولاً مسافرتهايى دارند وبرنامه هاى تبليغى منظمى دارند كه با عنايت خداوند و توجهات حضرت ولى عصر(عج) موفقيت هاى خوبى كسب كرده اند.

بخش ديگر كارهاى تبليغى دوستان، حضور در سمينارهااست كه شايد در اخبار خوانده يا شنيده باشيد. اين سمينارها در شهرهاى مختلف كانادا يا آمريكا بوده كه دوستان معمولاً شركت مى كنند و با ارائه مقالات دينى در راستاى شبهاتى كه در مسائل دينى مطرح مى شود، به پاسخگوئى و تبيين نظريات اسلامى مى پردازند كه نمونه هايى از مقالات ارائه شده در اين سمينار در مجله معرفت چاپ شده است.

از ديگر فعاليتهاى دوستان، كلاس براى دانشجويان و فرزندان آنان است كه معمولاً در ايام فراغت و بيشتر تابستانها اقدام به اين كار مى كنند كه معمولاً، كلاسهاى قرآن، اخلاق، احكام، مباحث اعتقادى و... مطرح مى شود.

از جمله فعاليتهاى بسيار خوب دوستان، ارتباط با اساتيد و به ويژه دانشجويان هست چه در كلاس درس و چه در خارج از كلاس، با آنان ارتباط برقرار كرده و افكار آنان را در زمينه شبهاتى كه طرح مى شود روشن مى كردند. بحثها و مناظره هاى متعددى در زمينه هاى مباحث اعتقادى، قرآنى، ولايت فقيه و... در كلاس و خارج از كلاس براى دوستان تاكنون مطرح شده است.

همچنين راجع به اساتيد هم، اين مورد مصداق دارد. خيلى واضح بود كه در ابتدا اساتيد بخش اديان، در ارجاع منابع دينى يا اصلاً كتابهاى شيعه را ارجاع نمى دادند و يا به ندرت ارجاع مى دادند، اما در آخر ترم كه مى شد كتابهاى شيعه به راحتى ارجاع داده مى شد و الان هم همين طور است كه كتابهاى شيعه ارجاع داده مى شود.

از جمله ديگرفعاليت هاى دوستان، مبارزه با خط انحرافى وشبهاتى كه عليه اسلام و تشيع در آنجا مطرح مى شود، مى باشد كه عمدتاً با ارائه سخنرانيها و مناظره ها اقدام به اين كار مى كنند.

بالاخره، زمينه ديگرى كه فراهم شد براى دوستان كه فعاليت كنند، شركت در انجمنهاى اسلامى است. بطورى كه آنها كم كم احساس وظيفه كردند و مسئوليت فرهنگى را در آنجا به عهده گرفتند. مسئوليت كل انجمن اسلامى در كانادا الان به عهده يكى از دوستان است و با درايت و تجربياتى كه از قبل داشتند توانستند انجمن اسلامى را پربار كنند. اين انجمن اسلامى متعلق به كاناداست كه در همه شهرها شعبه دارند. البته سابقاً شعبه اى از انجمن اسلامى و دانشجويان در آمريكا و كانادا بود كه اينك مستقل شده اند.

معرفت: فعاليت انجمن اسلامى بيشتر در چه زمينه اى است.

حجت الاسلام حقانى: اين انجمن، كه مخصوص ايرانيان است، بيشتر در زمينه مراسم دعا، نماز جمعه، فعاليتهاى دانشجويى، جذب دانشجويان و راهپيمايى ها، سخنرانى ها، پخش نوارهاى دينى و ويدئويى و... فعاليت مى كنند.

معرفت: سپاسگزاريم.