فرصت هاى تبلیغى را دریابیم (4)

چكیده مطالب شماره‌های قبل

در شماره‌های پیشین بیان گردید كه مبلغ باید از فرصتها جهت ترویج معارف دینی استفاده كند و در مواردی خود فرصت سازی كرده، سپس به تبلیغ دین بپردازد. جهت شناخت فرصتهای مناسب در محل تبلیغ آگاهی نسبت به مسائل ذیل گوشزد گردید:

تحصیلات مخاطبان، آداب و رسوم، ملكات یا مفاسد اخلاقی، تعداد معتادان، مقدار آگاهیهای دینی مردم، شبهات مطرح در جامعه، پایگاهها و اماكن تبلیغی، نهادهای مردمی، سازمانها و ادارات، تعداد اماكن تفریحی، امكان ساخت و احداث اماكن مذهبی، هیئات و نیروهای فرهنگی و بالاخره پیروان ادیان و مذاهب.

در ادامه، به صورت فشرده درباره تحصیلات مخاطبان، آداب و رسوم اجتماعی و ملكات یا مفاسد اخلاقی، مطالبی بیان گردید و در این مقاله به بحث اعتیاد خواهیم پرداخت.

اعتیاد

امتیاز آدمی به عقل و اندیشه اوست و همین ملاك، او را برتر از حیوان قرار داده، سكوی پرواز تا ورای مقام ملك می‌باشد.

آدمی در گردونه موجودات روی زمین از جایگاه محوری برخوردار است. قرآن مجید می‌فرماید: «هو الذی خلق لكم ما فی الارض جمیعا» (1) ؛ «او خدایی است كه همه موجودات زمین را برای شما آفرید.»

همه جمادات، نباتات و حیوانات روی زمین برای آدمیان آفریده شده‌اند. تنها امتیاز ویژه انسان نسبت به موجودات دیگر عقل اوست و همین امر موجب گشته است تا همه آفریده‌های روی زمین، به خدمت او در آیند.

اگر كسی این ملاك برتری را با مستی برای لحظه‌ای از خود دور سازد، حرام مرتكب شده و گناه كبیره انجام داده است.

اعتیاد از سویی اضرار به نفس بوده، جسم آدمی را به تحلیل می‌برد و همانند شمعی در بیغوله هوس آرام آرام نابود می‌كند و از سوی دیگر بر آمدهای عقل را از بین می‌برد. عاقل به مصالح خویش می‌اندیشد و براساس آن عمل می‌كند و معتاد اگر مصلحتی را هم بشناسد، آن را در پرتو هوسهای سیری ناپذیر اعتیاد قربانی می‌كند؛ چون اراده او رنگ باخته، توان ایجاد حركت ندارد.

معتاد؛ فرزندان، ناموس و كشور خود را برای رسیدن به گردی و بسته‌ای به ثمن بخس می‌فروشد و در نهایت همانند حیوانكی دست آموز در چنگال صاحبان مواد اسیر می‌شود. معتاد هرگز توان جنگیدن با دشمن و حفظ كشور از هجوم بیگانگان را ندارد؛ از اینرو دشمنان ملت ما، عده‌ای از جوانان را اینگونه نابود و عده‌ای دیگر را با فساد و فحشاء به رویارویی با اسلام فرا می‌خوانند.

زمانی انسانهای تیز بین به این توطئه دشمن پی برده و فریاد بیدار باش در برابر شبیخون فرهنگی بیگانگان سر دادند و گسترش فساد، فحشاء و اعتیاد را از ابزارهای اساسی این توطئه معرفی كردند؛ و اكنون سردمداران صهیونیسم رسما به این ترفند كثیف اعتراف می‌كنند.

امروزه دشمنان انسانیت در سراسر جهان برای به فساد كشاندن جوانان، از همه ابزارهای ارتباطی بهره می‌برند؛ از اینترنت، ماهواره و سی دی‌های مبتذل تا نوارهای كاست موسیقی، همه خط فساد و فحشاء را دنبال می‌كنند، و از سوی دیگر، برای گسترش اعتیاد به شدت تلاش می‌كنند.

افغانستان در كنار ما بزرگترین كشور تولید كننده تریاك جهان است. باندهای ترانزیت مواد مخدر به اروپا بهترین راه را ورود از شرق و عبور از شمال غربی ایران می‌دانند.

كنترل مرزهای شرقی كشور به دلیل عدم وجود موانع طبیعی مانند كوه، دریا و یا رودخانه، از همه مرزهای دیگر كشور مشكل‌تر است. و همه این موارد آسیب پذیری كشور را در برابر مواد مخدر افزونتر می‌سازد.

قابل توجه آنكه، در افغانستان و در بین سردمداران باندهای مافیای قاچاق مواد مخدر، به ندرت معتاد یافت می‌شود و با كمال تاسف، اعتیاد در ایران به صورت یك معضل جدی ملی در آمده است.

ایران برای رویارویی با این خطر عظیم اجتماعی هزاران شهید داشته و میلیاردها تومان هزینه كرده است؛ لیكن همچنان مشكل باقی است.

مبلغ و جنگ با اعتیاد

یكی از بهترین راههای مقابله با آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد، پیشگیری است. فرهنگ سازی در بسیاری از مسائل اجتماعی می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی داشته باشد.

مبلغین گرانقدر به دلیل جایگاه روحانی و مقبولیت اجتماعی خود می‌توانند در تصحیح و رشد فرهنگ اجتماعی نقش تعیین كننده داشته باشند. اگر در مواردی روحانیون مورد تعرض زبانی افراد زبون قرار می‌گیرند، به دلیل تاثیر آنان در مسائل اجتماعی و ممانعت آنان از تباهی مردم و كشور است.

مبلغ بعنوان مسئول و مدیر فرهنگ دینی مردم می‌تواند در زمینه پیشگیری از گسترش اعتیاد اقدام كند و به تناسب موقعیت و وضعیت محل تبلیغ خود، دلسوزانه نقش مؤثری داشته باشد. این اقدامات می‌تواند در قالبها و شیوه‌هایی با توجه به خلاقیت و ابتكار مبلغ بروز كند كه ذیلا به مواردی از باب نمونه اشاره می‌شود:

1. گاهی مناسب است كه یك یا دو سخنرانی به طور مستقل به موضوع اعتیاد و مضرات ملی، مالی، اجتماعی، اخلاقی، انسانی و... آن اختصاص یابد.

2. در بخشهایی از سخنرانیهای مربوط به مباحث تربیتی، به بحث اعتیاد پرداخته شود، تا خانواده‌ها نسبت به خطرهائی كه فرزندانشان را تهدید می‌كند آگاه شوند.

3. در سخنرانیهای مختلف و به مناسبت می‌توان به مسئله اعتیاد اشاره كرد.

4. با تشكیل جلسات خاص برای جوانان، می‌توان آنان را نسبت به دوستی با معتادان و منحرفان و آثار شوم آن حساس كرد.

5. اگر معتادان و منحرفین محافل یا جلساتی دارند، پس از شناسائی آن محافل و جلسات می‌توان برخی از اقدامات را انجام داد كه ذیلا به مواردی اشاره می‌شود:

- توسط هسته‌های امر بمعروف و نهی از منكر با شركت كنندگان در این جلسات ارتباط برقرار كرده، آرام آرام آنان را از این مسیر خطرناك باز گرداند.

- برخی از نیروهای اصلی را - كه سردمدار قضایا هستند - شناسائی و برای آنان برنامه ویژه‌ای در نظر گرفته و نسبت به هدایت آنان اقدام كرد. در صورت اصلاح این افراد، دیگران نیز تحت تاثیر آنان اصلاح می‌شوند.

- با توجه به اینكه در موارد بسیاری، خانواده این افراد از موضوع اعتیاد و یا در معرض اعتیاد بودن آنان بی‌خبرند، می‌توان با واسطه، خانواده‌ها را مطلع ساخت، تا نسبت به اصلاح آنان فعال شوند.

اصلاح معتادان

گرچه مبلغ بیش از هر چیز در جهت پیشگیری از گسترش اعتیاد می‌تواند نقش داشته باشد، لیكن با رعایت جوانب و دقت لازم، برای نجات معتادان هم می‌تواند مؤثر باشد؛ زیرا اگر مبلغ با مشاركت خانواده‌ها و معتمدین محل نسبت به بازسازی افراد آلوده اقدام كند، ضمن احیاء یك انسان، تاثیر بسیار زیادی در مردم و خانواده‌های آنان به جای خواهد گذاشت.

برای تاثیر در افراد معتاد، كسانی كه خود سابقه اعتیاد داشته و ترك كرده‌اند و از ثبات قدم برخوردارند، از بهترین نیروهای توانمند برای نفوذ در بین این افراد بوده، بدین وسیله امكان آماده سازی آنان برای ترك افزایش می‌یابد.

برای اصلاح و بازپروری معتادان، مبلغ می‌تواند پس از آماده سازی معتاد برای ترك، با سازمانهای مربوط ارتباط برقرار كرده و در جهت حل این معضل اقدام كند.

صیانت پس از ترك

پس از ترك اعتیاد، از مسائل مهم، حفظ معتاد از بازگشت به دامن اعتیاد است. برای دستیابی به این مقصود، راههای بسیاری قابل تصور است كه ذیلا به مواردی اشاره می‌شود:

1. بهتر است با تشكیل جلسات مستمر برای این افراد، به تقویت انگیزه و اراده آنان كمك شود.

2. با احیاء حیثیت اجتماعی آنان، زمینه پذیرش و ورود در مسیر عادی زندگی برای آنان فراهم شود.

3. گماردن افراد جدی و مثبت برای دوستی با آنان، خلا عاطفی آنان را جبران كرده، در مسیر صحیح تثبیت خواهد كرد.

4. پیگیری برای حل معضل اشتغال آنان نیز از تاثیر انكار ناپذیری برخوردار خواهد بود.

5. از آنجا كه این افراد به دلیل اعتیاد دچار تزلزل و مشكلات خانوادگی می‌شوند، حل این مشكلات، آنان را از خطر اعتیاد دور خواهد ساخت.

لازم به ذكر است كه مبلغ در جهت دفاع از این افراد و ترغیب مردم به اعتماد به آنان، نباید زیاده روی كند؛ چون در صورت ایجاد مشكل، ممكن است مبلغ نیز یك طرف قضایا محسوب شود.

از اینرو فعال سازی معتمدین محلی و رعایت اعتدال، تا حدودی مسائل جانبی آن را كنترل می‌كند.

در پایان متذكر می‌شود كه مبلغ در اقدامات، حركتها و پیگیریهای خود در زمینه حل معضل اعتیاد، باید از جهات مختلف مواظب باشد، تا هم به وظیفه دینی خود عمل كند و هم آبرو و حیثیت روحانیت محفوظ بماند و خدای ناكرده در بین مردم دچار مشكل نشود.

پی نوشت:

1) بقره/29.