شیوه های کشف مسأله در سخنرانی دینی

سرویس علی فرهنگی بلاغ به نقل از حوزه، بخش دیگری از روش سخنرانی دینی برگرفته از دروس «مؤسسه تخصصی خطابه أمیر بیان» را منتشر می کند.

رهبر معظم انقلاب، در خصوص توجه دست اندرکاران تبلیغات دینی به مطالعه آثار مرحوم شهيد مطهرى چنین بیان داشته اند: «حقيقتاً الان اين كسانى كه مى‏ خواهند تبليغات اسلامى داشته باشند، به نظر من اگر يك دوره آثار مرحوم شهيد مطهرى را نگاه بكنند، به چيزى احتياج ندارند».

*آماده سازی منبر

*روش های انتخاب موضوع

یکی از توقعات مخاطبین، سخن گفتن مُبلّغ، متناسب با مناسبت روز است.

مناسبت پروری بسیار مهم است. به عنوان مثال برای شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) سخنان مربوط به این مناسبت بیان شود. مخاطب مسجدی و هیأتی بیشتر با مناسبت پروری مربوط است.

*سه شیوه مناسبت پروری:                                                    

1. از کلام صاحب مناسبت استفاده شود.

2. از سیره صاحب مناسبت استفاده شود.

3. از ابعاد گوناگون مربوط به این مناسبت استفاده شود.

*مثال برای شماره یک (کلام صاحب مناسبت):

*روش دوم: استفاده از سیره صاحب مناسبت

شهید مطهری(ره) می فرماید: سیره عبارت است از سبک، اصول و متد خاصی که افراد صاحب أسلوب، سبک و منطق در سیره خود به کار می برند.

درباره روش دوم از مناسبت پروری (استفاده از سیره صاحب مناسبت) باید گفت که سخنران باید مطابق با آن مناسبت، سیره و ویژگی شخصیت مورد نظر خود را موضوع سخن قرار داده و به پرورش آن بپردازد. به عنوان مثال یکی از سیره های حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)، هدایت گری ایشان است که مُبلغ می تواند از این ویژگی در سخنرانی خود استفاده نماید.

استفاده از کتاب «انسان 250 ساله» مقام معظم رهبری می تواند در این روش بسیار کارآمد باشد.

*روش سوم: استفاده از ابعاد گوناگون مربوط به مناسبت

مثال:

*شیوه کشف مسأله

از دیگر روش های آماده سازی منبر، شیوه کشف مسأله است که برای دانشجویان بسیار جذاب بوده و باید در مباحث، مسئله ای را بیابیم که مخاطب با آن درگیر باشد. در این شیوه می توان در برخی از اوقات، اعتقادات صحیح را زیر سؤال برد تا آن را عمیق تر کرد. به عنوان مثال چرا در ماه محرم این همه خرج می کنیم و شام می دهیم؟ با این پول می توان کار های بسیاری انجام داد. با بیان این سوال و حساس کردن مخاطب، می توان به صورت ریشه ای به این مسئله پرداخت و سخنرانی جذابی ارائه کرد.

*اصول کشف مسأله

1. سؤالاتی انتخاب کنیم که ذهن مخاطب را درگیر و نتواند پاسخ آن را حدس بزند.

2. حدس های مخاطب را بگویید و رد کنید.

3. مسأله ای بگوییم که توان جوابگویی داشته باشیم.

4. برخی از اوقات اعتقادات صحیح را زیر سؤال ببریم تا مسأله عمیق شود.

5. قابلیت انتقال پیام را داشته باشد.

6. در یک جلسه پاسخگو باشیم. (اگر جواب کامل در یک جلسه ندهیم، شاید مخاطب ما در جلسه بعدی نتواند شرکت کند و این شبهه در ذهن او بماند).

*ویژگی های کشف مسأله

1. مناسب برای اکثر مخاطبان؛ 2. آسان تر نسبت به روش های دیگر؛ 3. انگیزه سازی ابتدایی برای مخاطب.

مثال:

تکلیف: مطابق با مثال های مذکور در شیوه های مناسبت پروری و کشف مسأله، مثالی بیاورید.