فرهنگ در جامعه ای که مردمش دلهره دارند شکوفا نمی شود

به گزارش بلاغ به نقل از شبستان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمود علوی در سومین روز از دومین اجلاس سراسری مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها که در هتل انقلاب برگزار شد، شرکت نمود و در جمع مدیران کل استان ها و برخی از مدیران مرکز به ایراد سخن پرداخت.
وزیر اطلاعات در آغاز کلام خود روز شهادت امام جعفر صادق(علیه السلام) را به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی و حاضرین در جلسه تسلیت گفت و تلاش در جهت شکوفایی فرهنگ در جامعه اسلامی را از خداوند خواستار شد. 
دکتر سید محمود علوی عنوان نمود: خداوند وقتی انسان را خلق کرد به خود آفرین گفت. طبیعی است آفرینش آفریده ها بدون هدف نبوده است و انسان گل سرسبد خلقت بیهوده آفریده نشده است. هدف هوشمندانه ای در خلقت زمین و آسمان ها و انسان وجود داشته و خداوند آن چه خود به عنوان هدف خلقت بیان می کند،  آفرینش برای عبودیت بوده است. 
وزیر اطلاعات ادامه داد: عبودیت انسان را از آسیب و اثرگذاری عناصر منفی محفوظ می‌ کند. خداوند فرمود: پیامبر تو سلطه بر انسان هایی که به خداوند ایمان آورده و به خدا توکل می کنند نخواهی داشت. عبادت انسان را در مسیر تعالی پیش می برد تا به انجا که انسان را از مرحله ملک بودن بالاتر می برد و او را به درجه خلیفه اللهی می رساند. عبودیت کرامتی‌ است که خداوند به انسان داده است. فرهنگ عبودیت در وجود انسان به طور بالقوه وجود دارد که عبادت آن را از بالقوه به فعل در می آورد و درخشش آن را در زندگی انسان تجلی می بخشد. حاکمیت عبودیت بر جوامع بشری یک امانت است. مسئولیتی که آسمان ها و زمین از ادای حق آن اباء کردند مبادا نتوانند حق آن را ادا کنند اما انسان آن را پذیرفت تا عبودیت را شکوفا کند. نماز و روزه و ... همه ابزاری هستند که انسان از آن در جهت شکوفایی فرهنگ عبودیت کمک می گیرد. کسانی که به هنگام در دست گرفتن حاکمیت نماز به پا می دارند و برای شکوفایی دین تلاش می‌کنند فرهنگ بندگی را نهادینه می‌ کنند. وقتی این مفاهیم عبودی و نقشه راه عبودیت در جامعه نهادینه شود؛ در این حالت زندگی معنای دیگری دارد. اما این عبودیت زیرساخت هایی دارد که بدون آن تحقق این فرهنگ بدون زیرساخت ها با سختی همراه می‌ شود. 
وی گفت: از جمله زیرساخت های فرهنگ عبودیت اقتصاد و امنیت است. خداوند وقتی انتظار عبودیت از جامعه خواهد داشت که آن جامعه دارای اقتصادی شکوفا و امنیتی برقرار برخوردار باشد. گرسنگی با عبودیت رابطه ای ندارد. نمی توان از شکمی که نه خود که جامعه گرسنگی را بدان تحمیل می‌ کند انتظار بندگی داشت. اما وقتی خود گرسنگی را برای تقرب انتخاب می کند، این افتخار است. اگر بخواهیم فرهنگ عبودیت که امانت انسان است محقق شود باید چرخ اقتصاد بچرخد و امنیت برقرار شود. 
دکتر علوی افزود: خداوند تعالی زمینه عملیاتی شدن احکام دین را در جامعه امام زمانی برقراری فضای امنیت می داند. تا فرهنگ عبودیت در سایه امنیت همراه با آرامش و نشاط و همراه با سرور برقرار شود.
وی گفت: وقتی بخواهیم فرهنگ معنوی عبودیت و مبتنی ایمان در جامعه رشد کند باید نخست امنیت و آرامش را برقرار کرد. فرهنگ در جامعه ای که انسان های فعالش در زمینه فرهنگ دلهره دارند شکوفا نشده و زیاد نمی‌ شود. فرهنگ عبودیت زمانی در انسان شکوفا می شود که فرد در جامعه نه از عناصر بیرون و نه در درون حاکمیت ترس نداشته باشد. 
وزیر اطلاعات گفت: وقتی آرامش در جامعه حکم فرما نباشد نباید انتظار ایمان داشت. در جامعه ای که ایمان در آن وجود دارد اما خبری از سرور در آن نیست نیز نمی توان ظهور فرهنگ عبودیت را به کمال نظاره کرد. باید در جامعه ضمن امنیت، شادابی هم وجود داشته باشد. در عین حال که دستگاه حکومتی افراد را از تجاوز به جان و مال انسان‌ ها باز می دارد، خود حکومت هم باید مایه آرامش شود. 
وی افزود: همین خدایی که قدرتمندترین است خود آرام بخش است؛ نامش آرام بخش است. در فرهنگ اسلامی نظام حکومتی باید چنین حسی ایجاد کند. تشکیلات اطلاعاتی و انتظامی باید نامشان آرام بخش باشد. در واقع باید نام آن‌ ها اطمینان بخش باشد. چون از نظر اسلام حکومت وسیله برقراری امنیت در جامعه است.
وی با بیان این روایت که «خدایا می دانی تلاش ما برای به دست گرفتن قدرت از سر جنگ قدرت نیست.» گفت: می خواهیم فرهنگ دینی را به جامعه ترویج نماییم تا به اعمال شرع عمل شود و مردم احساس امنیت کنند. امور فساد گرفته را اصلاح کنیم. نسبت به آسیب جامعه نمی توان بی تفاوت بود. 
دکتر علوی ادامه داد: یکی از ابزار های ایجاد فرهنگ عبودیت این است که با فرهنگ زمانه هم زبان و متناسب باشد؛ مثل پیامبران که معجزاتشان نیز با دوران و اندیشه و زبان مردم هم خوان بود. در زمان حضرت موسی(علیه السلام) که سحر هنر مردم بود، حضرت چیزی فراتر از سحر آورد. در زمان حضرت عیسی(علیه السلام) که طبابت اوج می‌ گیرد، معجزه او شفای بیمار لا علاج بود. به آن جا رسید که مرده را زنده کرد. و در زمان پیامبر عظیم الشان اسلام که ادبیات در اوج شکوفایی بود قرآن با بهترین ادبیات نازل می شود. این نشانه ایست برای آن که فرهنگ باید با لسان قوم هم‌ سو باشد و تعامل فرهنگ نباید به انفعال فرهنگی و وادادگی فرهنگی منجر شود.
وزیر اطلاعات با اشاره به این نکته که امامان ما الگوی حرکت فرهنگی هستند خاطر نشان کرد: امام صادق(علیه السلام) برای ما الگوی فرهنگی است. پس از واقعه عاشورا سیاست های جامعه به جایی رسیده بود که پس از شهادت حضرت سید الشهداء(علیه السلام) کسی جرأت نمی کرد از مسائل دینی سوال کند. تا بدان جا که تنها 4 نفر جرأت داشتند نزد امام سجاد(علیه السلام) بروند. اما امام سجاد(علیه السلام) مفاهیم معنوی، عرفانی، آموزشی و اجتماعی، اخلاقی و سیاسی را در قالب دعا عنوان می کردند. این فضای خفقان زده را امام با فرصت شناسی به جایی رساند که 170 شاگرد چون قاسم ابن محمد ابن ابی بکر و ابو حمزه ثمالی را تربیت کرد که انسان های فقیه و مجتهد بودند و فرهنگ حاکم بر جامعه را تغییر دادند. انسان ها جرأت می‌ کردند دور امام حلقه بزنند و از سخنانش بهره ببرند. امام باقر(علیه السلام) این مکتب را ادامه دادند و در کنار فعالیت های سیاسی که هم امام سجاد(علیه السلام) و هم امام باقر(علیه السلام) داشتند، بعضی گفتند که امام باقر(علیه السلام) بدین سبب در عرصه علمی موفق شدند که با عرصه سیاسی کاری نداشتند. این نظریه اشتباه ا‌ست. همه امامان به مسائل سیاسی بی توجه نبودند. آن ها حکام زمان خود را تایید نکردند. مگر ممکن است جایگزین نداشته باشند. عدم داشتن جایگزین یعنی هرج و مرج. مگر ممکن است امامان به هرج و مرج معتقد باشند. این موضوع خلاف مذهب شیعه است. امام محمد باقر(علیه السلام) شاگردانی چون ابن مسلم و امثال او را تربیت کردند  که گفتند برو در مسجد مدینه و فتوا بده. 
وزیر اطلاعات افزود: بعد از امام باقر(علیه السلام) امام صادق(علیه السلام) از دل مشغولی بنی امیه که با بنی عباس درگیر شده بودند، استفاده کردند و با تربیت شاگردان و با تقویت اصحاب سر، یعنی عناصر تشکیلات سیاسی و مبارزاتی سِری فعالیت کردند. عنصر مبارزاتی با شاگردان کلاس درس متفاوت بود از 4000 شاگرد کلاس درس امام صادق(علیه السلام) متفاوت بود. 
وی خاطرنشان کرد: باید قدرت سیاسی ابزاری برای گسترش قدرت فرهنگی باشد. باید مسئولیت فرهنگی سنگین ترین کفه در نظام جمهوری اسلامی داشته باشد و باید فرهنگ به صورت یک عنصر اصلی دربیاید. 
دکتر علوی اظهار کرد: حکومت وسیله است برای فرهنگ. فرهنگ باید به عنوان یک عنصر اصلی در ساختار جمهوری اسلامی مطرح شود. نباید فرهنگ به حاشیه رانده شود. 
وزیر اطلاعات گفت: ما در وزارت اطلاعات وظیفه خود می بینیم که در خدمت فرهنگ باشیم. باید برای فرهنگ امنیت را ایجاد کنیم تا عناصر فرهنگی احساس امنیت و آرامش کنند در این آرامش است که نیرو های فرهنگی قادرند ابداع و خلاقیت داشته باشند. در فضایی که می‌ تواند انتخاب کند می تواند پدیده های بدیع را معرفی و عرضه کند. هر کار فرهنگی باید در جهت پر رنگ کردن این هدف باشدکه ارزش های اخلاقی به تمام معنا شکوفا شوند.
وی با اشاره به جنگ و نیرنگ رسانه ای علیه ایران و بد اخلاقی ها در جامعه گفت: مکر و فریب و نیرنگ در همه جا بد است اما در جنگ خوب است، و جنگ هم که منحصر به جنگ گرم یا سرد نیست. نرم و سخت هم هست. خدعه و نیرنگ تنها مخصوص به جنگ گرم نیست. جنگ رسانه ای و جنگ روانی هم نوعی جنگ است. حتک حرمت هم جنگ است. در حالی که ارزش‌ های اخلاقی چنان ارزش دارند که اگر ایمان مذهبی هم نداشته باشیم باید به آن‌ ها پایبند باشیم. حضرت علی (علیه السلام) می فرماید: حتی اگر امید به بهشت و ترس از جهنم نباشد و خبری از سربرآوردن از قبر و مبعوث شدن نیست ، باز هم حق این است و شایسته این است که به دنبال اخلاق برویم چراکه مسیر موفقیت در مسیر ارزش های اخلاقی ست. ایمان هم اگر نداری جوانمرد باش! 
دکتر علوی در پایان سخنان خود عنوان کرد: امیدوارم خداوند توفیق آن دهد که ارزش های اخلاقی را قربانی اهداف سیاسی نکنیم.