تبلیغ منسجم

نظارت بر پیام تبلیغی و آنچه مبلغ می گوید باید هر لحظه وجود داشته باشد و حتی سفر بعدی مبلغ با سفر پیشین او مورد ارزیابی قرار گیرد.

تبلیغ دین؛ فردی یا نظام مند (4)

پیام تبلیغی آن چیزی ست که مبلغ به مخاطب القا میکند و در او نفوذ می کند و پایدار می ماند.

نظارت بر پیام تبلیغی و آنچه مبلغ می گوید باید هر لحظه وجود داشته باشد و حتی سفر بعدی مبلغ با سفر پیشین او مورد ارزیابی قرار گیرد.

البته مسئولین مرتبط با امر تبلیغ بارها به این امر اشاره کرده اند اما آنچه در عمل دیده ایم به قدرت گفته ها نبوده است.

به عنوان مثال حجت الاسلام وحید بابادائی، معاون تبلیغ و آموزش های کاربردی مرکز مدیریت استان تهران در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با تاکید بر اینکه سیاست گذاری و نظارت بر امر تبلیغ باید یکپارچه باشد، تصریح کرد: سیاست گذاری و نظارت بر امر تبلیغ صددرصد لازم و ضروری است.[1]

برخی هم از روند فعلی تبلیغات و نبود هماهنگی میان های ارگان های مسئول و مرتبط گله داشته اند؛

آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد، نماینده ولی فقیه و امام جمعه اصفهان و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه، در خصوص نبود هماهنگی در تبلیغات دینی تصریح می کند: امروز در کشور، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه و اوقاف و امور خیریه هر کدام به صورت جداگانه اقدام به اعزام مبلغین می کنند و هیچ هماهنگی و تعاملی بین نهادها وجود ندارد و این نبود ساز و کار واحد یک ضعف بزرگ به شمار می آید.[2]

نویسندگان متعددی در این زمینه قلم زده اند که نگرش موجود در این زمینه را به تئوری نزدیک تر کرده است و فاقد جنبه علمی ست.

از دیگر رسالت های مهم مدیریت تبلیغ دینی، هماهنگ نمودن و سازمان دهی منابع انسانی و غیرانسانی و از سویی، هم طیف نمودن آن ها در جهت رسیدن به هدف مشترک است.

 بی توجهی به این مهم، خنثاسازی تلاش ها در درون مجموعه، دوباره کاری، تخریب نیروها و حتی دورشدن از هدف اصلی را به دنبال خواهد داشت و به تعبیر مقام معظّم رهبری، تبدیل به ضد تبلیغات خواهد شد؛ ایشان می فرمایند: «اگر تبلیغ درست انجام نشود، تبلیغ به ضد تبلیغ بدل خواهد شد و تأثیر منفی به جای خواهد گذاشت.»[3]

همانگونه که می بینید مقام معظم رهبری به نکته بسیار مهمی اشاره کرده اند و آن هم تبدیل شدن تبلیغ به ضد تبلیغ است.

گاهی اوقات تبلیغ دین می تواند بر علیه دین باشد و بجای انکه مخاطب را به سمت دین بکشاند او را از خدا و دین دورتر کند.

گاهی نیز این اثر ضد تبلیغی دوسویه است. به این عبارت که هم ضد دین است و نوعی دین زدایی به همراه دارد. گاهی هم علاوه بر دین زدایی و دین گریزی ، عدم اعتماد به روحانیت و همه مبلغان را بهمراه خواهد داشت.

لذا طبق فرمایش مقام معظم رهبری باید به تبلیغ نگاه ویژه داشت و این مسئله را یک امر کوچک و بی اهمیت نپنداشت.

تبلیغ دین نباید عادی شود و برای مبلغ سطحی گردد. مبلغ دین در هز لحظه از تبلیغش باید بداند و آگاه باشد که مشغول تبلیغ دین خداست.  پا جای پای انبیا می گذارد و رسالت اگاه سازی دینی و معنوی مردم را بر عهده دارد.

از طرف دیگر، مسئولان امر تبلیغ نیز باید به سنگینی مسئولیت خود پی ببرند. باید برنامه ای جامع برای نظارت بر امر تبلیغ و یکسان سازی و هماهنگ سازی آن ارائه دهند و اجرا کنند.

هماهنکی در تبلیغ از دغدغه های  امام خمینی رحمه الله علیه نیز بوده است.

امام خمینی رحمه الله با تأکید بر همین نکته می فرمایند: «ما باید در همه امور هماهنگی را حفظ نماییم، مخصوصا هماهنگی در تبلیغات، که از اهم امور است، باید بیش تر حفظ شود. باید سعی کنید وحدت و هماهنگی را به صورتی حفظ نمایید که هر گونه تبلیغات سوء را از بین ببرید.»[4]

امام یکی از راه های مبارزه با تبلیغات سوء را هماهنگی در امر تبلیغات می دانند. با حفظ وحدت و هماهنگی در تبلیغات دیگر نیاز نیست نگران هجمه ها و تبلیغات ضد دینی دشمنان باشیم، چرا که اگر تبلیغات دینی ما هماهنگ و پرقدرت باشد خودبخود جایی برای عرض اندام دشمن نمی ماند.

اگر ما بتوانیم با تبلیغات قوی دینی جوانان و همه مردم را جذب کرده و بسازیم دیگر هیچ حمله اعتقادی و فرهنگی بر روی آن ها تأثیر نمی گذارد.

یک جهت بودن و همسو بودن شرط دیگر موفقیت تبلیغ است که مقام معظم رهبری به آن اشاره دارند؛

رهبری انقلاب در دیدار با نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی در خارج از کشور در مورد فعالیت های فرهنگی نیز چنین می گویند: «باید سعی کنید که کارهای فرهنگی و تبلیغی شما یک جهت داشته باشد و هماهنگ باشد.»[5]

البته باید بدانیم که این هماهنگی و مدیریت کلان در سایه همدلی و هماهنگی و همسویی مدیران حاصل می شود. از این رو، برگزیدن همراهانی فداکار، همسو و هماهنگ و به دور از سویه های گوناگون، می تواند به ساختاری فرهنگی، نظام مند و پیشرو به سوی هدف مشترک منجر شود.

امیر المومنین علی علیه السلام، در توصیه ای به مالک اشتر بر ایجاد شبکه ای از مسۆولان همدل و فداکار تأکید می فرمایند: «ولیکن اثر رۆوسِ جُندکَ عندکَ مِن واساهُم فی معونته»؛[6]

فرماندهان تو باید کسانی باشند که بیش از همه همدل و فداکار در کمک و یاری به سپاهیان هستند.

بهر حال می توان به این نتیجه رسید که تبلیغ یک حرکت منسجم و سیستمی ست و باید تحت نظارت یک ارگان یا گروهی از مختصصان قرار گیرد.

آنچه در نهایت می توان نتیجه گرفت لزوم وجود یک نگاه کلان به امر تبلیغ است و باید مدیریتی کلان در این زمینه وجود داشته باشد.

----------------------------------------

پی نوشت ها :

[1] خبرگزاری رسا

[2] همان

[3] احمد رزاقی، تبلیغات دینی شیوه و ابزارها، ص 127

[4] صحیفه نور، ج 14، ص 81 / جمهوری اسلامی، 14/3/67

[5] تبلیغات دینی، ص 118

[6] نهج البلاغه، شرح فیض الاسلام، نامه 53، ص 1006

منابع:

خبرگزاری رسا

کتاب تبلیغات دینی

نهج البلاغه

منبع: پایگاه اطلاع رسانی تبیان