از «آثار و پیامد» تا «ارائه راهکار» در سخنرانی دینی

سرویس علمی فرهنگی بلاغ به نقل از حوزه، در بخش دیگری از روش سخنرانی دینی، مباحث برگرفته از دروس «مؤسسه خطابه امیر بیان» با موضوع آماده سازی منبر را منتشر می کند.

مقام معظم رهبری(مدظله العالی):

مسأله‌ ى تبليغ، يكى از مسائل اساسى در حيات اجتماعى است و مخصوص يك دوره نيست. تبليغ كه از آن در قرآن به «بلاغ»، «بيان»، «تبيين» و از اين قبيل تعبير شده است، يكى از وظايف مقدّس، وظيفه‌ى انبيا(علیهم السلام)، وظيفه‌ى علما، وظيفه‌ ى متفكّران و دانايان و مصلحان است. تبليغ، يعنى رساندن. رساندنِ چه؟ رساندنِ آن حقايقى به اذهان و دل‌ هاى مخاطبان كه بدون آن، دچار خسارت خواهند شد. اين است كه ارزش تبليغ را بالا مى‌ برد. تبليغ، يك جنبه‌ ى انسانى دارد. تبليغى كه اسلام به آن امر مى‌ كند و علماى اسلام و روحانيت شيعه، در طول تاريخ به آن پای‌ بند بوده‌ اند، وظيفه‌ اى است كه هم جنبه‌ ى الهى دارد «لتبينّنه للنّاس و لا تكتمونه» و هم جنبه‌ ى انسانى دارد؛ چون دستگيرى از دل‌ ها و ذهن‌ ها و انسان‌ هايى است كه دچار عدم علم، دچار شك و دچار جهالت اند. به اين وظيفه، بايد با اين چشم نگاه كرد.

 *آثار و پیامدها ،کلید دوم روش های پردازش موضوع

در تعریف این کلید باید گفت که پرداختن و برشمردن آثار مثبت اعمال (افکار و گفتار) خوب و پیامد های منفی (افکار و گفتار) اعمال بد، را آثار و پیامد ها گویند.

هدف از بیان آثار و پیامد: علم به آثار یک عمل، موجب تشویق انسان و علم به پیامد های منفی آن، موجب بازدارندگی می شود.

واژه مترادف آثار مثبت و منفی، دو واژه تشویق و تنبیه است که دو ابزار برای تعلیم و تربیت می باشند.

نکته مهم در آثار و پیامدها:

در آثار مثبت، باید به آثار مثبت محرک اشاره داشت تا نوعی تحریک در مخاطب به وجود آمده و به دنبال انجام آن برود؛ همچنین در آثار منفی نیز باید آثار منفی مانع را بیان کرد تا پامنبری خود را از انجام آن منع کند.

کلید سوم: راهکارها و راه ها

ضعف عمده سخنرانان عزیز در بخش رفتارسازی است؛ چراکه سخنان آنان، مخاطب را بعد از اقناع اندیشه و احساس، به رفتار نمی رساند؛ پس باید در این راستا راهکار هایی نیز به مخاطب عرضه کند تا بتواند بر اساس آن، در رفتار خود تغییر ایجاد کند.

 یکی از نکاتی که استراتژی عرفان های نو ظهور و فرقه های نو پدید است، ارائه رفتار و برنامه برای حامیان خود است تا بتواند در عمق جان آنان نفوذ کرده و به خواسته های خود برسند؛ پس سخنرانان دینی نیز باید با تفکر در موضوع منتخب خود، راهکار هایی را به مخاطب عرضه کنند تا از لحاظ اندیشه به استحکام رسیده و آن را عملیاتی نمایند.

تکلیف: مطابق با مثال های مذکور، موضوعی را انتخاب و گزینه های پردازش: «آثار و پیامد ها» و «راهکار ها و راه ها» را بر روی آن اجرا نمایید.