عارضه ای که موهبت شد/ حافظ قرآنی که به مکتب نرفته است
همه ما انسان ها به نوعی مشمول مواهب و رحمت های خداوندی هستیم. مواهبی که یا بی تفاوت از کنارشان می گذریم و یا اینکه اگر حواسمان را به آن ها بدهیم، می شود نقطه مثبت زندگی فردی. می توان با توجه به آن، به نحو شایسته ای پرورشش داد و با آن گامی به سوی موفقیت و پیروزی برداشت.
حال این موهبت هر چه می خواهد باشد، فرقی نمی کند در ظاهر انسان باشد و یا باطن. مهم این است که به آن وقوف داشته باشیم و آن را پرورش دهیم. در این میان اگر موهبت باطنی باشد که پرورش و توجه به آن از اهمیت والایی برخوردار است. اهمیتی دوصد چندان که باید مد نظر قرار گیرد.
بهره مندی از هوش بالا و حافظه ایی قوی نیز یکی از این موهبت هاست که می تواند در راه اخلاص و فراگیری آموزه های دینی مورد توجه باشد. حافظه ایی که با آن راه حق از باطل را شناخت و به سوی خداوند سبحان گام برداشت.
صلاح الدین سواری از آن دست کودکانی است که از موهبت الهی که خداوند سبحان در اختیارش قرار داده است، به نحو خوب و صحیحی استفاده کرده است. کودکی که با وجود عارضه ایی که با وی همراه بوده است، توانسته کل قرآن کریم را حفظ کند. این امر نیز به صورت جالب و بدون حضور در هیچ دوره آموزشی محقق شده است.
خبرگزاری بلاغ به نقل از ایکنا، پس از اطلاع از این امر، بر آن شد که گفت و گویی را با مربیان و خانواده صلاح الدین انجام دهد. به‌همین منظور سری به مدرسه «نسیم» زدیم. جایی که کودکان اوتیسمی در کنار دیگر کودکانی که دچار بیماری هایی شبیه عارضه صلاح الدین هستند، به آموزش می پردازند. پای صحبت خانم علیجانی اولین مربی صلاح الدین نشستیم.
علیجانی در ابتدا توضیحی درباره کودکان اوتیسمی داد و گفت: بچه های اوتیسمی متناسب با سنشان مانند بچه های دیگر قادر به برقراری ارتباط نیستند. ضعف کلامی و ارتباطی بارزه مشخصی است که در این کودکان به خوبی مشهود است و اغلب آن ها از این مسئله رنج می برند. ارتباط کلامی بچه های اوتیسمی به این شکل است که هر چه مربی حین دوره آموزشی به آن ها بیان کند را منعکس می کنند. دقیقاً و مانند آینه ای که پژواک صدا دارد. مثلاً اگر به آن ها سلام بگوییم همان سلام را با همان لحنی که مربی به آن ها بیان کرده دریافت خواهیم کرد. پژواک کلام کودکان اوتیسمی در اغلب موارد قابل درمان بوده و با آموزش تا حدودی جبران خواهد شد.
وی ادامه داد: نبود مهارت اجتماعی، مهارت زبانی و البته پر رنگ بودن کلیشه های رفتاری بین دانش آموزان اوتیسمی بسیار دیده می شود. اولین ویژگی های کودکان اوتیسمی بین محدوده سنی دو و نیم تا سه سالگی مشهود است و یک مادر یا مربی به خوبی می تواند تفاوت فرزند خود با دیگر کودکان را متوجه شود. بسیاری از خانواده هایی که به این مرکز مراجعه می کنند اذعان می کنند کودک آن ها شنوایی مناسبی ندارد و هر چه به او گفته شود را نمی شود. دیگر اینکه تند حسی و کند حسی در بین بچه های اوتیسمی دیده می شود. ادراک و پردازش حسی بین بچه های اوتیسمی به میزان پائینی است و این یک مشخصه اصلی بین کودکان اوتیسمی است.
علیجانی در ادامه با بیان اینکه صلاح الدین سواری سال 90 در مدرسه نسیم ویژه دانش آموزان استثنایی مراجعه کرد، گفت: مهرماه سال 90 بود که یکی از همکاران مدارس استثنایی اهواز در تماسی به ما اعلام کرد که مورد خاصی به این مدرسه مراجعه کرده است که به نظر می رسد از شیوه های رفتاری خاصی برخوردار است و باید توسط مربیان اوتیسمی ارزیابی شود. در آن محدوده زمانی صلاح الدین در مدرسه کم توان ذهنی مشغول به آموزش بود به همین دلیل رفتار و برقراری ارتباط با این دانش آموز برای مربیان به سختی صورت می گرفت.
علیجانی با بیان اینکه ارزیابی کودکان اوتیسمی در همه مراحل به خصوص در مراحل ابتدایی به صورت انفرادی صورت می گیرد، گفت: بعد از اینکه صلاح الدین ارزیابی شد، آموزش های اولیه آغاز شد. صلاح الدین وابستگی شدیدی به مادرش داشت و در 6 ماه اول آموزش مادرش همیشه در مدرسه حضور می یافت. مادر صلاح الدین باید در دید نگاه صلاح الدین می بود تا کمی این کودک به آرامش برسد. آرامش صلاح الدین آرام آرام آغاز شد تا اینکه بعد از دوره ارزیابی، ضعف و توانایی این کودک مورد بررسی قرار گرفت. در جلسه اول ارزیابی صلاح الدین نکته جالبی توجه مرا به خود جلب کرد و آن خواندن کلمات عربی و فارسی توسط صلاح الدین بود.
«هدایت نگاه» اولین کلمه ای بود که صلاح الدین در مدرسه نسیم شروع به خواندن کرد. خواندن کلمات سخت و غیر معمول برای صلاح الدین بسیار راحت بود. به گونه ای که غیر قابل باور بود. حدود یک سال از این قضیه گذشت و آموزش به صلاح الدین به مرحله آمادگی نوشتن و خواندن رسید. دوره آمادگی نیز به مدت سه سال برای همه تعریف شده است ولی برای صلاح الدین یک سال بیشتر ادامه نیافت و وارد مرحله آموزش حروف الفبا شدیم. به سرعت این مرحله گذشت تا اینکه سال بعد وارد کلاس اول شد. در این مقطع تحصیلی بودیم که متوجه شدیم درکی از درد و آزار ندارد. مشکلات عدیده ای برای صلاح الدین پیش می آمد که مانعی برای آموزش های دیگر می شد.
علیجانی با اشاره به اینکه خود آزاری بین بچه های اوتیسمی دیده می شود، گفت: این نوع رفتار نشأت گرفته از کندکاری حسی آن ها بوده است که در صلاح الدین نیز دیده می شد.
این مربی مدارس استثنایی اهواز با اشاره به اینکه هر کدام از دانش آموزان اوتیسمی نیازمند برنامه آموزشی ویژه و خاصی هستند، گفت: در برخی موارد شاهد هستیم که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به کندی صورت گیرد.
حین مصاحبه بودیم که دانش آموز دیگری وارد مؤسسه شد. علیرضا پسر 12- 13 ساله ای بود که با یک جعبه شیرینی آمده بود تا آموزش هایی که فرا گرفته بود را جشن بگیرد.
برق شادی در چشمان خود و مادرش مشخص بود. به گفته علیجانی، این کودک اکنون در وضعیت عالی به سر می برد. سلام کردن، پیشرفت بزرگی در آموزش این دانش آموز بود به گونه ای که همه مربیان مؤسسه، از این گام سرمست و شادمان بودند.
به گفته علیجانی، این ها همه نشانگر تلاش و سختی کاری است که مربیان آموزش در هر مکان و زمان دارند.
علیرضا خورده کلماتی را که از مربی فرا گرفته بود، آرام آرام بیان می کرد و تکرار می کرد. تکرار کودکانه ای شیرین.
علیجانی در ادامه با اشاره به اینکه آموزش این کودکان کار سخت و زمانبری است، گفت: استفاده از تصاویر مرحله مهمی در آموزش است که سعی می کنیم با استفاده از تصاویر مرتبط، این مهم صورت گیرد.
به گفته این مربی، کودکان اوتیسمی، درک از مفاهیمی همچون کنایه، ضرب المثل و... را ندارند. در این راستا وظیفه ما بیشتر می شود که تاکنون توانسته ایم این مرحله را به خوبی ادا کنیم.
علیجانی در ادامه به نوشتن و ثبت آیات قرآنی بر در و دیوار ستون های مدرسه ای که صلاح الدین مشغول به تحصیل بوده است، اشاره کرد و گفت: صلاح الدین از هر فرصتی برای انعکاس داشته های ذهنی اش استفاده می کند به گونه ای که این امر شاخصه بارزی در مدرسه شده است. همه کودکان مدرسه نیز با این مسأله کنار آمده اند که در و دیوار مدرسه، مزین به آیات قرآنی شود که صلاح الدین می نویسد.
«و اجتنبوا» کلید واژه ذهنی صلاح الدین است. به گونه ای که در کلمات روزمره اش نیز از این کلمه زیاد استفاده می کند. کلمه ای که وقتی از او خواستیم آیاتی از قرآن را برایمان بیان کند، نیز گوی سبقت را ربوده بود و خطاب به ما گفت:
«و اجتنبوا» کلید واژه مهم ذهنی ای که همیشه برای نوشتن به آن پناه می برد. خواه خودکار معلم باشد. خواه مداد رنگی های دوستانش و خواه ماژیکی که برای نوشتن به کار می رود.
علیجانی در خصوص اینکه پایه های اولیه قرآن خواندن و حفظ آیات از سوی صلاح الدین از کجا نشأت گرفته است، گفت: اولین روزی که صلاح الدین شروع به قرآن خواندن کرد، بهترین روزی بود که در یاد و خاطره خانواده اش به جا مانده بود. قرائت از بزرگترین و عظیم ترین کتابی که برای هدایت بشر نازل شده است بدون آنکه آموزشی دیده باشی حکمتی از سوی خداوند سبحان است. حکمتی که دریابیم تا چه اندازه خداوند سبحان، مهربان است و ما از این رحمت و نعمت الهی غافل هستیم.
مادر صلاح الدین در این باره گفته بود که صلاح الدین پای تلویزیون نشسته بود و بی تاب بود تا اینکه صدای قرآن به گوشش رسید، گوش داد و تا ابد در یاد و خاطرش باقی ماند. خوشحال بودم از اینکه می توانستم برای چند لحظه ای فارغ از دغدغه های روزمره و درگیری هایی که صلاح الدین داشت، به کار های روزانه ام برسم. وقتی که برنامه تلویزیونی قرائت قرآن به پایان رسید صلاح الدین آیاتی که گوش کرده بود را برایم تکرار می کرد باورم نمی شد اما این قضیه چندین بار تکرار شد تا اینکه در مدت کوتاهی همه آیات قرآن کریم را از بر کرد. با توجه به اینکه صلاح الدین در ادامه مسیر به صورت همزمان هم قرآن را گوش می داد و هم اینکه به زیر نویس درج شده آیات نیز نگاه می کرد به سرعت توانست آیات قرآنی را حفظ کند؛ برایم شیرین بود که می دیدم صلاح الدین این گونه قرآن می خواند بدون اینکه هیچ آموزشی دیده باشد.
نکته جالب توجه اینکه این روال تا حدی ادامه یافت که خانواده تابع اوامر می شدند و در اغلب ساعات روز، صدای قرآن در منزل به گوش می رسید. صدایی که ملکه ذهن صلاح الدین شده بود. با او نشست و برخاست می کرد. زندگی می کرد و لحظات خوشی با او داشت. خانواده اولین جرقه ای بود که در حفظ قرآن صلاح الدین زده شد. اینکه خانواده ای این گونه به آموزه های قرآنی می پردازد، موهبتی الهی است که خوشبختانه نمود بیشتری دارد و در این کودک نیز مشهود بوده است.
نکته دیگری که قابل توجه است اینکه اغلب کودکان اوتیسمی به دنبال آرامش هستند که خوشبختانه این مهم با گوش دادن به آیات قرآن کریم و اذان بیشتر نمود داشته است. صلاح الدین نیز از آن دست کودکانی است که با قرآن مأنوس بود و علاقه شدیدی به آن داشت. صلاح الدین با گوش دادن به قرآن از چهار سالگی، توانسته که قرائت قرآن را با لهجه هایی که شنیده ادا کند. شبانه روزی به قرآن گوش می داد و تکرار می کرد. لهجه هر قاری را به خوبی ادا می کرد و اقدام به حفظ می کرد.
صلاح الدین که دچار عارضه بینایی تند حسی است، آیات هر صفحه ای که می بیند را سریع حفظ می کند. خانه صلاح الدین نیز پر از آیات قرآنی است که بر در و دیوار از خود به یادگار گذاشته است. همین که قلم و خودکاری می بیند شروع به نوشتن می کند. آیاتی که دوست دارد را آرام و با طمأنینه می نویسد. به همین دلیل همه قلم و خودکار ها دور از دسترس کودکان دور نگه داشته می شود.
وقتی که صلاح الدین قرآن می خواند، آرام و بی صدا در گوشه ای می نشست و قرآن را آرام آرام می خواند. بعد از مدتی خانواده واکنشی نسبت به قرائت صلاح الدین نداشتند اما آشنایان و فامیل و آنانی که با صلاح الدین رفت و آمد داشتند، نمی توانستند قبول کنند که بدون نوشتن و آموزش حروف الفبا، بتواند قرآن بخواند.
در ادامه این گزارش تصمیم گرفتیم که صلاح الدین آیاتی را برایمان تلاوت کند. باز هم «و اجتنبوا». در ادامه بخش از آیه قرآنی را برایش خواندیم، ادامه آیه را قرائت کرد. صفحه آیه و اسم سوره را به راحتی برایمان گفت. جزء و حزب را نیز اعلام کرد. آیات و احادیث مرتبط با نیز خواست برایمان بخواند. نماد هایی که در بخش بالایی صفحه هست را نیز برایمان عنوان کرد.
به گفته علیجانی، یک درصد دانش آموزان اوتیسمی جزء نوابغ هستند مانند نیوتن و انیشتین. البته این گونه افراد قادر به برقراری روابط اجتماعی نیستند. این کودکان با قرارداد هایی که افراد معمولی برای برقراری روابط اجتماعی به کار می برند، آشنایی ندارند. در ا غلب موارد نیازمند این هستند که یک مربی آموزشی به صورت تمام وقت پا به پای آن ها قدم بردارد و اقدام به آموزش کند که متأسفانه به دلیل برخی مشکلات، این مهم در کشور امکان پذیر نیست. برخی خدمات اجتماعی نیز از سوی دولت ها برای آن ها در نظر گرفته می شود. این امر نیز مؤید اهمیت امر آموزش در همه مراحل و مقاطع تحصیلی است.
وی ادامه داد: بر اساس آخرین آماری که درباره تعداد افراد با عارضه اوتیسم اعلام شد. تا قبل از سال 90، تعداد مبتلایان خیلی پائین بود اما بعد از آن و با توجه به اینکه ثبت آمار و غربالگری جمعیت صورت گرفت، شاهد این هستیم که رقم تعداد مبتلایان به این عارضه گسترش یافته است. احتمال اینکه تا چند سال آینده یک بیمار اوتیسمی، در هر محفل و نشستی باشد قابل تصور است و دور از ذهن نیست.
به گفته علیجانی، استان های شمالی و جنوبی کشور در معرض ابتلا به این عارضه هستند و افراد مبتلا به این عارضه زیاد هستند. این فرضیه که رطوبت و شرجی عاملی در ابتلا به این عارضه شود نیز می تواند مورد بررسی و بحث قرار گیرد.
وی ادامه داد: آموزش و پذیرش کودکان از سن 4 تا 6 ساله صورت می گیرد و تا سقف سنی 18 سال را تحت پوشش قرار می دهد. دیگر آموزش ها نیز در خانه صورت می گیرد. البته بهترین شیوه آموزشی نیز این است که در خانه ادامه یابد و افراد تحت تعلیم و آموزش قرار گیرند. دوره های آموزشی باید مورد توجه خانواده ها و مربیان آموزشی قرار گیرد.
گرچه صلاح الدین متولد 1382 است ولی از نظر جثه خیلی کوچک است. به گفته علیجانی اعجوبه مدرسه است در حالی که ضریب هوشی آن ها در حد ضعیف است. وقتی دوربین را می بیند بی تاب می شود و قصد دارد به سمت آن آید و به آن دست زند. بچه اوتیسمی وقتی که نظمش به هم می خورد، بی تاب می شود و مثل همیشه رفتار نمی کند.
قرآن را باز می کند و به دنبال آیه ای می گردد که برایمان بخواند. زیر لب آیاتی را ریز ریز زمزمه می کند. اصرار جمعی که دور و برش بودند، نیز باعث نشد که آیه ای را فی البداهه بخواند. به دنبال آیه ای که ذهنش را درگیر کرده بود. مربی با استفاده از این حربه که جایزه ای به او می دهد از بی تابی اش کم می کند ولی فایده ندارد.
آیاتی دیگر را می خواند ولی آیه را پیدا می کند. «فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ؛ پس اگر آنان [هم] به آنچه شما بدان ایمان آورده اید ایمان آوردند قطعا هدایت شده اند ولى اگر روى برتافتند جز این نیست که سر ستیز [و جدایى ] دارند»؛ آیه 137 سوره بقره. قرآن خواندن و بیان آیات همین گونه ادامه پیدا می کند.
آیه ای دیگر را می خواند این بار از میانه آیه، باز هم آیات را ادامه می دهد. شماره جزء و عنوان سوره را به راحتی می گوید. این بار سوره نحل آیه 14 را برایمان می خواند. آیات ابتدایی را می خواند بدون اینکه خللی در داشته هایش پیش آید. سوره حج، آیه 30 را برایمان می خواند. آیاتی که مربی از او می خواهد و او به راحتی می خواند جزء 17 و ...
صلاح الدین به مصداق نرم افزار همراهی است که هر آیه و سوره را به راحتی بیان می کند. در ادامه مصاحبه، آیات را تکرار می کند. نکته مهمی که هست اینکه قرآن را بر اساس لهجه قاری که گوش می دهد، فرا می گیرد.
صلاح الدین و آموزشگاه «نسیم» را ترک می کنیم. اما دلمان پیش آنانی است که مورد رحمت حق تعالی قرار گرفته اند و چه زیبا و دلنشین نماینده ای از حضرت حق شده اند.
خوشا به سعادت آنانی که در جوار کوی دوست منزل گزیده اند.
دیدگاه‌ها
الله و اکبر
خداوند متعال بیماریت را شفا دهد صلاح عزیزم شما جزو معجزات خداوند هستی
اولا خداوندراشاکریم ازبابت تمامی نعمتهایش ازجمله سلامتی وجودمان اگرکمی دقت کنیم معجزات الهي راخواهیم دیدچطورممکن است کودک بیمارذهنی ازصحبت کردن عاجزه ولی حافظ قرآن کریمه این معجزه خداست کاش همه درک ازحقیقت راقبول کنندوازظلم حسادت دوری کنند
افزودن دیدگاه جدید