فقه جمودگرا، آبروی اسلام را می‌برد

به گزارش بلاغ به نقل از خبرگزاری ایکنا، آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، ۱۴ اردیبهشت در نوزدهمین اجلاسیه استادان حوزه علمیه قم در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) که با موضوع «فقه، نیازهای جامعه و نظام» برگزار شد گفت: علوم بشری در ابتدا بسیار کوچک و محدود بود و همه آن‌ها را می‌شد در یک کتاب جمع‌آوری کرد.

وی با اشاره به گستردگی علوم در دنیای جدید افزود: این توسعه و گستردگی در علوم اسلامی نیز ایجاد شده در ابتدا، عقاید، احکام و اخلاق در یک کتاب با عنوان فقه که برگرفته از آیه نفر است جمع می‌شد.

این مرجع تقلید با بیان اینکه در آیه نفر جهاد علمی را دارای اهمیت فوق‌العاده معرفی کرده است اظهار کرد: به‌تدریج دانش فقه از اخلاق و عقاید و کلام و ... جدا شده و هر کدام از این رشته‌ها دارای کتب زیادی است و هر کدام از این رشته‌ها برای خود جایگاهی دارد اگرچه علم فقه از بقیه گسترده‌تر شد؛ زیرا همه زندگی انسان از تولد تا مرگ به نحوی با فقه مرتبط است و با گذر زمان نیز موضوعات و مسایل زیادی پیش آمده است.

آیت‌الله مکارم با اشاره به هزاران مسئله مستحدثه که به مرور ایجاد شده است عنوان کرد: امروز بشر به فضا رفته و احکام آنان اگر مسلمان باشند بیان شود؛ یا احکام مربوط به سرزمین‌های قطبی و احکام مرتبط با مقتربین یعنی کسانی که از بلاد اسلامی به سرزمین‌های دیگر می‌روند و با هزاران مسئله مواجه هستند از دیگر مسایل مستحدثه است.

این مرجع تقلید بیان کرد: برخی تیتر در روزنامه‌ها زدند که آفتاب نیمه شب فنلاند اسلام را به خطر انداخته است در حالی که پاسخ احکام مرتبط با قطبین توسط مراجع گذشته بیان شده است البته این مسایل باز هم گسترده‌تر خواهد شد از جمله فضای مجازی و مبادلات اینترنتی و ... لذا باید با اصول و مبانی فقهی به همه سؤالات پدید آمده امروز و آینده پاسخ بدهیم.

این مرجع تقلید با تاکید بر اینکه محققان و استادان و فضلا باید خود را برای پاسخگویی به همه نیازهای فقهی آماده کنند تصریح کرد: ما در برابر مسایل مستحدثه سه مکتب داریم؛ یکی مکتب جمود است که از جمله باورهای آنان این است که هیچ حدی از حدود الهی نباید در زمان غیبت امام زمان(عج) اجرا شود یا معتقدند که وجوهات شرعی باید دفن شود و نباید آن‌ها را به مراجع داد در حالی که حوزه‌ها و مسایل فرهنگی نیازمند به وجوهات است.

وی با بیان اینکه تفکر جمودی آبروی انسان را می‌برد افزود: از دیگر تفکرات افراد جمودگرا این بود که قربانی در ایام حج را دفن می‌کردند  در حالی که قرآن بر اطعام بائس و فقیر با صراحت تاکید دارد که البته وهابیت عربستان در نهایت مجبور شدند که سردخانه بزنند و این قربانی‌ها را به مناطق دیگر برسانند و نمونه دیگر از تفکرات جمودی این است که می‌گویند هر پرچمی قبل از قیام مهدی(عج) افراشته شود پرچم ضلال است در حالی که اگر مومنان حکومت تشکیل ندهند سرنوشت آنان به دست چه کسی باید باشد؟ امر به معروف و نهی از منکر را چه کسی باید انجام دهد و چه کسی باید علم مبارزه با ظلم و استکبار را بلند کند.

وی با تاکید بر اینکه مکتب جمود ضربه بر اسلام وارد می‌کند به مکتب باز افراطی اشاره کرد و گفت: معتقدان به این مکتب وقتی ببینند چیزی مانند حکم ارث، دیه و ... با عرف نمی‌سازد می‌گویند باید آن را حذف کرد و حکم جدیدی بدهیم و بگوییم ارث باید علی‌السویه تقسیم شود. 

این مفسر قرآن با بیان اینکه ما معتقدیم اسلام تا پایان دنیا جاودانی و جوابگوی نیازها و جهانی است اظهار کرد: اسلام برای سفرهای فضایی و زندگی در خط استوا و قطبین و ... حکم دارد و از نظر زمان و مکان محدودیت ندارد همچنین تعداد قابل توجهی از خطابات قرآن نیز جهانی است. 

وی تاکید کرد: مکتب سوم فقه جواهری است که روش معتدل و منطقی را دارد که با آن می‌توان نیازهای هر زمان و مکان را پاسخ گفت البته این کار زحمت دارد؛ کسانی که می‌خواهند زحمت به خود ندهند به دنبال حذف می روند ولی باید با تلاش و زحمت به پاسخ به تمامی نیازها بپردازیم.

وی افزود: امروز حوزه باید با حفظ اصول فقه جواهری به دنبال جوابگویی به پاسخ برود وگرنه اگر مکتب جمود و یا مکتب باز افراطی حاکم شود نظام همه چیز بر هم خواهد خورد.

این مرجع تقلید بر لزوم انجام کارهای گروهی در حوزه تاکید کرد و گفت: تجربه ثابت کرده است که ما هر جا فعالیت گروهی داشتیم موفق‌تر بوده‌ایم و هر کجا هم که فردی بوده خطای آن بیشتر بوده است.

آیت‌الله مکارم با بیان اینکه شیعه امروز در دنیا مظلوم است، اظهار کرد: هم از داخل اسلام، برخی مسلمان نماها علیه آن هجمه می‌کنند و هم دشمنان بیرونی اسلام علیه شیعه تبلیغ می‌کنند به همین دلیل کنگره‌ای را برای معرفی خدمات شیعه و علمای شیعه به علوم اسلامی و انسانی تدارک کرده‌ایم و حتی از مستشرقان و اهل سنت منصف نیز دعوت کرده‌ایم تا در این همایش شرکت داشته باشند.