قلمروهای سه گانه عاشورا /مبارزه با فقر ، حرف حسین بن علی علیه السلام است

به گزارش بلاغ به نقل از حوزه نیوز, مراسم افتتاح همایش «محرم و خير جمعي» که با قرائت پیام حضرت آیت الله جوادی آملی و با حضور وزير کار و رفاه اجتماعی،  موسسات خيريه و همكاران وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي برگزار شد. متن پیام معظم له  بدین شرح است:

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمة الهداة المهديين و فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و الملائکة المقربين بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّء الي الله.
محور سخن جريان عاشورا و خير جمعي و جهاني است. سالار شهيدان حسين بن علي بن ابيطالب(عليه أفضل صلوات المصلّين) که خود قرآن ناطق است و جان پيغمبر(صلي الله عليه و آله و سلم) است که فرمود: «حُسَيْنٌ مِنِّي»[1] همانند قرآن کريم در سه منطقه پيام دارد و منطقه نفوذ عاشورا در سه قلمرو است، زيرا منطقه نفوذ قرآن کريم در سه منطقه است. منطقه اوّل دايره اسلام و مسلمان‌هاست که بهره‌هاي فراواني جامعه اسلامي از نهضت جهاني حسين بن علي(سلام الله عليهما) برد و مي‌برد. قلمرو دوم منطقه توحيدي است، اعم از مسلمان‌ها، مسيحي‌ها، کليمي‌ها، زرتشتي‌ها و ساير فِرق اسلامي که خدا را و وحي و نبوت را قبول دارند، آنها همانند اينکه از قرآن بهره‌هاي خاص خود را مي‌برند، از نهضت عاشوراي حسيني(سلام الله عليه) فيض مخصوص خود را در نظر دارند. منطقه سوم منطقه بين‌المللي و جهان انسانيت است، اعم از ملحد و موحّد، مشرک و موحّد، مسيحي و کليمي و مسلمان و مانند آن.اين سه منطقه را نهضت عاشوراي حسيني(سلام الله عليه) تأمين کرد، چه اينکه قرآن کريم همين سه منطقه را تأمين مي‌کند. بخشي از آيات قرآن کريم مربوط به حوزه اسلامي است که ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا﴾،[2] چنين بکنيد و چنان نکنيد! بخشي مربوط به منطقه توحيدي است؛ نظير ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ﴾،[3] ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ﴾[4] و مانند آن که در «مباهله» و غير «مباهله» اين بخش مطرح شد که آن اصول مشترک بين اديان؛ يعني توحيد، نبوّت عام و مسئله معاد.
بخش سوم که قرآن کريم مطرح کرده است، با جامعه انساني کار دارد، با ﴿يا أَيُّهَا النَّاسُ﴾[5] کار دارد؛ خواه ملحد، خواه مشرک، خواه موحّد، خواه کليمي، خواه مسيحي، خواه زرتشتي و خواه مؤمن. آن روابط انساني را ذات اقدس الهي در مواردي نظير آيات هفت و هشت سوره مبارکه «ممتحنه» بيان کرده است، فرمود کفاري که نه بيراهه رفتند نه راه شما را بستند، نه آزارتان کردند نه تحريمتان کردند نه در ايذای شما شرکت داشتند، خدا نهي نمي‌کند که مبادا با اينها رابطه برقرار کنيد، ﴿لَمْ يُقاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ﴾[6] که اين در قانون اساسي ما هم آمده است.
بنابراين قرآن هم وظيفه مؤمنان را مشخص کرد، هم وظيفه موحّدان اعم از مسلمان‌ها و مسيحي‌ها و مانند آن را مشخص کرد، هم وظيفه انسان‌ها را با هم. آنجا که دارد: ﴿يا أَيُّهَا النَّاسُ﴾، خطاب جهاني است. سالار شهيدان(سلام الله عليه) که قرآن متحرّک و قرآن ناطق است، هم با اصحاب خاص خود پيمان توحيدي و وحي و نبوت ولوي و نبوي بسته است، هم مسيحي‌ها و غير مسيحي‌ها را راهنمايي کرده است، آن راهب را و آن افرادي که در کِسوت رهبانيت مسيحي بودند هدايت کرده است و هم يک پيام جهاني تا روز قيامت دارد و آن اين است که انسان نه ظلم بکند و نه زير بار ظلم برود. اين ﴿لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ﴾،[7] يک پيام جهاني انساني است. اگر خِير جمعي هست، اگر نذورات هست، اگر خِيري از يک ملحد يا مشرکي در ايام عاشورا ديده مي‌شود، اگر نذري از ترسا و يهود ديده مي‌شود، همگي در اين راستاست که ﴿لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ﴾. پيام قرآن کريم اين است؛ نه ستم بکنيد، نه زير بار ستم برويد. اين اختصاصي به حوزه اوّل يا دوم ندارد.
در جريان کربلا سالار شهيدان گاهي خطاب مي‌کرد: «يا اهل کوفه»! گاهي به اصحاب خطاب مي‌کرد، گاهي مي‌فرمود: «يا ايها الناس». اين «يا ايها الناس» پيام جهاني سالار شهيدان را به همراه دارد. انسان يک سلسله خِيراتي را در رهگذر انسانيت خود انجام مي‌دهد، ولو مبادي عاليه را هم نپذيرد، اما مبادي وُسطی و نازل، سهمي در بهره‌برداري انسان از آنها دارد، يا بهره‌رساني دارد و اين هيچ استبعادي ندارد که برکت حسين بن علي و برکت نهضت عاشورا يک خير دنيايي و مادي هم به آن ملحد و مشرک و به آن ترسا و يهودي و مانند آن برساند. يک عده دارد که ﴿وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا﴾[8] اينها را هم ممکن است خداي سبحان خِيري به آنها برساند، گرچه ﴿وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ﴾؛[9] خلاق و نصيب و بهره اخروي ندارند؛ اما فيض دنيوي اينها قطع نمي‌شود. مبارزه با ستم، محبوب هر انساني است؛ چه ملحد چه مشرک و چه موحّد. زير بار ستم نرفتن و آزاد زندگي کردن، محبوب هر انسان است؛ لذا در قتلگاه پيام منطقه سوم را داد. اگر در ظهر عاشورا نماز خواند، عده‌اي هم به او اقتدا کردند که اين مخصوص حوزه اسلامي است و اگر با سرش راهبِ ديرنشين را هدايت کرده است، با آن بدن قطعه قطعه شده‌اش در قتلگاه اين پيام را به جهان انسانيت داد ولو مشرک! ولو کمونيسم! «إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دِينٌ وَ كُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَكُونُوا أَحْرَاراً فِي دُنْيَاكُمْ»؛[10] اين دستور حسين بن علي است. اين پيام قتلگاه است. اين پيام آخرين لحظات حسين بن علي است که شما اين منطقه سوم را حفظ کنيد، منطقه انسانيت. اگر اين چند ميلياردي که فعلاً روي زمين زندگي مي‌کنند همين پيام گودال کربلا را بشنوند که به کسي ستم نکنند، جامعه گرفتار اين جنگ‌ها نمي‌شود. اين کارخانه‌هاي اسلحه‌سازي چند شيفته کار نمي‌کنند. اين دستور دين است، اينها کساني‌اند که لبان مطهّرشان معصوم است، اينها مثل پيغمبر هستند، جانشين پيغمبر هستند؛ منتها وجود مبارک پيغمبر(عليه أفضل صلوات المصلين) وحي را مستقيماً مي‌گيرد بعد به اينها منتقل مي‌شود، اينها هم از الهام‌هاي الهي برخوردار هستند، اينها در همان مکتب ﴿ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوي﴾[11] را ياد گرفتند، اين سخن معصوم است که «إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دِينٌ وَ كُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَكُونُوا أَحْرَاراً فِي دُنْيَاكُمْ».
با فقر مبارزه کردن حرف حسين بن علي است، نه فقير را کمک کردن! فقير را کمک کردن حرف عاطفي است، فقر را از بين بردن حرف عقلاني است. به مظلوم کمک کردن حرف عاطفي است، ظلم نکردن حرف عقلي است. سالار شهيدان پيام منطقه سوم او در گودال قتلگاه اين است: اگر دين نداريد دستورهايي که خدا به انسان از آن جهت که انسان است مي‌دهد و از رهگذر وحي و الهام طبيعي به درون انسان که ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾[12] فهماند، فرمود اگر کافر هستيد، کمونيست هستيد، مشرک هستيد، ملحد هستيد، نه زير بار ستم برويد و نه به کسي ستم بکنيد. با فقر مبارزه کنيد، با بردگي مبارزه کنيد، با ستم مبارزه کنيد، با بدعهدي مبارزه کنيد، با اختلاف مبارزه کنيد، با نفاق مبارزه کنيد، اين پيام سالار شهيدان است. اگر مي‌بينيد نذورات در ايام عاشورا از هر کنار و گوشه و کوي و برزن مشهود است براي پيام حسين بن علي است. البته قرآن کريم از ﴿يا أَيُّهَا النَّاسُ﴾ پيامش شروع مي‌شود، به ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ﴾، به ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا﴾، بعد ﴿يا أُولِي الْأَلْبابِ﴾،[13] بعد ﴿يا أُولِي الْأَبْصارِ﴾،[14] اينها ختم مي‌شود، تا پايانش به ﴿يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ﴾،[15] ﴿يا أَيُّهَا الرُّسُلُ﴾،[16] ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ﴾،[17] آن قله پيام و نداي الهي است که به وجود مبارک پيغمبر(عليه أفضل صلوات المصلين) دارد ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ﴾. بعد به سلسله انبيا ﴿يا أَيُّهَا الرُّسُلُ﴾، بعد به مؤمنين ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا﴾، بعد به خواص ﴿يا أُولِي الْأَبْصارِ﴾، به خواص ﴿يا أُولِي الْأَلْبابِ﴾ و مانند آن.
بنابراين همان طوري که در سفره طبيعيِ خدا بر اين سفره همگان نشسته‌اند هيچ کس محروم نيست، در سفره وحياني الهي هم همگان مي‌توانند بنشينند و هيچ کس محروم نيست و آن پيام گودال سالار شهيدان پيام انساني است که اگر خِيري از دست شما رسيد، اين خرد جمعي، اين خِير جمعي، اين تعاون جمعي، اين کار جمعي را گرامي بداريد تا هيچ کس گرسنه نماند، تا هيچ کس تشنه نماند، تا هيچ کس به زندان نرود، تا هيچ کس معتاد نشود، تا هيچ کس تکدّي نکند و مانند آن.
«السَّلَامُ عَلَي الْحُسَيْنِ وَ عَلَي عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلَي أَوْلَادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلَي أَصْحَابِ الْحُسَيْن‏، اَلسَّلامُ عَلَيکُم جَمِيعاً وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»
95/7/18[1]. کامل الزيارت، ص52.
[2]. سوره حج، آيه77.
[3]. سوره آل عمران، آيه64.
[4]. سوره نساء، آيه47.
[5]. سوره نساء، آيه170.
[6]. سوره ممتحنه، آيه8.
[7]. سوره بقره، آيه279.
[8]. سوره بقره، آيه201.
[9]. سوره بقره، آيه200.
[10]. اللهوف علی قتلی الطفوف، ص120.
[11]. سوره نجم, آيه3.
[12]. سوره شمس, آيه8.
[13] . سوره مائده، آيه100.
[14] . سوره حشر، آيه2.
[15]. سوره مائده, آيه41.
[16]. سوره مؤمنون, آيه51.
[17]. سوره انفال, آيه64.